EU hiện đã có một trong những bộ quy tắc kỹ thuật số nghiêm ngặt nhất thế giới nhằm kiểm soát các tập đoàn công nghệ lớn, với nhiều cuộc điều tra đang diễn ra về cách các nền tảng mạng xã hội bảo vệ hoặc không bảo vệ trẻ em.
Được Pháp và Tây Ban Nha hậu thuẫn, Hy Lạp đã dẫn đầu một đề xuất về việc EU cần hạn chế việc trẻ em sử dụng các nền tảng trực tuyến, trong bối cảnh ngày càng nhiều bằng chứng cho thấy mạng xã hội gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tinh thần và thể chất của trẻ.
Ngày 6/6, các bộ trưởng EU đã thảo luận về kế hoạch này tại Luxembourg, trong đó nhấn mạnh ý tưởng thiết lập một "độ tuổi trưởng thành kỹ thuật số" chung cho toàn khối 27 quốc gia, tức trẻ em sẽ không thể truy cập mạng xã hội nếu không có sự đồng ý của cha mẹ.
Pháp, Hy Lạp và Đan Mạch đều ủng hộ cấm trẻ dưới 15 tuổi sử dụng mạng xã hội, trong khi Tây Ban Nha đề xuất cấm với trẻ dưới 16 tuổi. Australia đã ra lệnh cấm mạng xã hội với trẻ dưới
16 tuổi và sẽ có hiệu lực cuối năm nay, còn New Zealand và Na Uy đang cân nhắc các biện pháp tương tự.
Tuy nhiên, sau cuộc họp trong ngày tại Luxembourg, dường như vẫn chưa có sự đồng thuận rõ ràng về việc áp dụng lệnh cấm trên toàn EU với trẻ dưới một độ tuổi nhất định. Dù vậy, Bộ trưởng Kỹ thuật số Đan Mạch Caroline Stage Olsen tuyên bố các nước vẫn sẽ tiếp tục thúc đẩy vấn đề này: “Chúng tôi sẽ không bỏ cuộc”.
Bà Henna Virkkunen, quan chức phụ trách kỹ thuật số hàng đầu EU thừa nhận, việc đưa ra giới hạn độ tuổi cụ thể sẽ “gặp nhiều thách thức” do khác biệt văn hóa giữa các quốc gia thành viên cũng như khó khăn trong triển khai thực tế. Tuy nhiên, Ủy ban châu Âu, cơ quan giám sát kỹ thuật số của EU vẫn dự kiến ra mắt một ứng dụng xác minh độ tuổi vào tháng tới, khẳng định việc này có thể thực hiện mà không cần tiết lộ thông tin cá nhân.
Nhiều nước châu Âu đang nghiên cứu phương án nhằm giảm thiểu tác động của mạng xã hội với trẻ em. Ảnh: Reuters
Tháng 5 vừa qua, EU đã công bố dự thảo hướng dẫn (không ràng buộc pháp lý) yêu cầu các nền tảng bảo vệ trẻ em, dự kiến hoàn tất sau khi tham vấn công chúng kết thúc vào cuối tháng này. Các nội dung bao gồm: Đặt tài khoản của trẻ ở chế độ riêng tư mặc định và giúp người dùng dễ dàng chặn người khác.
Bộ trưởng Kỹ thuật số Pháp Clara Chappaz cho rằng, nếu EU buộc các nền tảng phải kiểm tra độ tuổi thực sự của người dùng, như quy định hiện hành vốn yêu cầu, thì “đó sẽ là bước tiến rất lớn”.
Một trong những mối lo chính là việc trẻ chỉ 7 hoặc 8 tuổi vẫn dễ dàng tạo tài khoản trên các nền tảng mạng xã hội chỉ bằng cách khai gian ngày sinh, dù quy định đặt ra độ tuổi tối thiểu là 13.
Pháp là nước đi đầu trong việc siết chặt quy định với mạng xã hội với một đạo luật thông qua năm 2023 yêu cầu các nền tảng phải có sự đồng ý của phụ huynh nếu người dùng dưới 15 tuổi. Tuy nhiên, luật này vẫn chưa được EU bật đèn xanh để chính thức áp dụng. Pháp cũng đã dần triển khai quy định yêu cầu các trang web người lớn xác minh tuổi người dùng.
TikTok, dưới sức ép từ chính phủ Pháp, hôm 1/6 đã cấm hashtag “#SkinnyTok”, một trào lưu cổ xúy thân hình gầy gò cực đoan trên nền tảng này. Pháp, Hy Lạp và Tây Ban Nha cùng lên tiếng lo ngại về cách các nền tảng được thiết kế với thuật toán dễ khiến trẻ em tiếp xúc với nội dung gây nghiện và độc hại, từ đó làm trầm trọng thêm các vấn đề như lo âu, trầm cảm và suy giảm lòng tự trọng.
Đề xuất của họ (cũng được Síp và Slovenia ủng hộ) cho rằng thời gian sử dụng thiết bị quá nhiều khi còn nhỏ có thể cản trở sự phát triển khả năng tư duy phản biện và kỹ năng giao tiếp của trẻ. Họ kêu gọi xây dựng “một ứng dụng dùng chung toàn EU hỗ trợ kiểm soát của cha mẹ, xác minh độ tuổi một cách chính xác và hạn chế quyền truy cập một số ứng dụng nhất định với trẻ em”. Mục tiêu là tích hợp cơ chế xác minh độ tuổi ngay trong các thiết bị như điện thoại thông minh.
Ngoài ra, EU cũng đang siết chặt kiểm soát theo các hướng khác. Khối này đang điều tra Meta (chủ sở hữu Facebook và
Instagram) và TikTok theo Đạo luật Dịch vụ kỹ thuật số (DSA) với lo ngại các nền tảng này không làm đủ để ngăn trẻ em tiếp xúc với nội dung độc hại.
Tuần trước, EU cũng đã mở cuộc điều tra với 4 nền tảng khiêu dâm bị nghi không ngăn được trẻ em truy cập nội dung người lớn.
ĐỨC HOÀNG (theo AFP)