Từ những khu dân cư đổ nát ở Tel Aviv đến những con phố hoang tàn ở Tehran, cuộc chiến ngắn nhưng khốc liệt này đã đẩy người dân vào vòng xoáy của sợ hãi, mất mát và bất định. Ít nhất 639 người đã thiệt mạng ở Iran, bao gồm các nhà khoa học hạt nhân, quan chức quân sự và dân thường. Tại Israel, con số thương vong được ghi nhận là 24 người chết và hơn 200 người bị thương trong vụ tấn công Bệnh viện Soroka.
Tại Tehran, thủ đô của Iran, cuộc sống của hàng triệu dân thường đã bị đảo lộn ngay từ ngày đầu tiên của cuộc chiến. Các cuộc không kích của Israel nhắm vào Bộ Quốc phòng, Tổ chức Đổi mới và Nghiên cứu Quốc phòng, cùng các kho chứa dầu đã gây ra tình trạng mất điện trên diện rộng ở khu phố Shahran và các khu vực lân cận.
Hãng thông tấn Tasnim đưa tin, ít nhất 20 trẻ em đã thiệt mạng trong các cuộc không kích, trong khi hàng trăm người khác bị thương nặng. Chính phủ Iran đã mở cửa các nhà thờ Hồi giáo, trường học và hệ thống tàu điện ngầm hoạt động 24/7 để làm nơi trú ẩn cho dân chúng. Tuy nhiên, với dân số 10 triệu người, việc sơ tán toàn bộ dân chúng ở Tehran là bất khả thi.
Ở phía bên kia chiến tuyến, người dân Israel cũng đối mặt với những ngày tháng kinh hoàng. Các cuộc tấn công tên lửa của Iran, đặc biệt là đợt phóng khoảng 280 tên lửa đạn đạo từ ngày 13/6, đã gây thiệt hại nghiêm trọng cho các khu dân cư ở Tel Aviv, Haifa và Jerusalem.
Bệnh viện Soroka, một trong những cơ sở y tế lớn nhất ở miền nam Israel, đã trở thành mục tiêu của cuộc tấn công tên lửa Iran, khiến ít nhất 24 người thiệt mạng và hơn 200 người bị thương. Các bệnh viện ở Tel Aviv buộc phải chuyển bệnh nhân, bao gồm cả trẻ sơ sinh, xuống các cơ sở ngầm để đảm bảo an toàn.
Theo Bộ Nội vụ Israel, khoảng 5.110 người đã trở thành vô gia cư do các cuộc tấn công phá hủy nhà cửa. Những hình ảnh trên mạng xã hội cho thấy người dân ở Bat Yam, phía nam Tel Aviv, trú ẩn trong các đường hầm cáp treo hoặc hầm trú ẩn công cộng, trong khi lực lượng cứu hộ tìm kiếm nạn nhân dưới đống đổ nát.
Cuộc chiến không chỉ gây ra thương vong trực tiếp mà còn để lại những hậu quả lâu dài về mặt nhân đạo. Tại Iran, xung đột làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng năng lượng vốn đã tồn tại ở Iran, đẩy hàng triệu người vào tình trạng thiếu thốn thực phẩm và nước sạch.
Tại Israel, nền kinh tế vốn đã chịu áp lực từ cuộc xung đột ở Gaza nay phải đối mặt với gánh nặng tài chính khổng lồ. Chỉ trong hai ngày đầu xung đột, Israel đã chi ra 1,45 tỷ USD; con số này có thể đã vượt qua tổng chi phí của cuộc chiến Gaza nếu xung đột kéo dài. Trẻ em và người già là những đối tượng chịu tổn thương nặng nề nhất. Ở Tehran, ít nhất 20 trẻ em đã thiệt mạng, hàng trăm người khác bị thương nặng. Tại Tel Aviv, các bệnh viện ngầm trở thành nơi trú ẩn cho trẻ sơ sinh và bệnh nhân nặng nhưng thiếu thốn thiết bị y tế đã làm gia tăng nguy cơ tử vong.
Ngày 24/6, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố, Israel và Iran đã đạt thỏa thuận ngừng bắn toàn diện. Tuy nhiên, lệnh ngừng bắn có thể chỉ là tạm thời. Bất kỳ hành động khiêu khích nào cũng có thể làm bùng nổ xung đột trở lại.
Cuộc chiến 12 ngày để lại những vết thương sâu sắc cho dân thường Israel và Iran. Cộng đồng quốc tế, bao gồm Liên hợp quốc và các tổ chức nhân đạo đang kêu gọi hỗ trợ khẩn cấp về thực phẩm, nước sạch và nơi trú ẩn cho hàng ngàn người vô gia cư ở cả hai quốc gia.
ĐĂNG KHÔI (Theo Guardian, FT)