Câu chuyện khởi nghiệp của những người cao tuổi chính là câu chuyện truyền cảm hứng cho nhiều người để có thêm tự tin bắt đầu hành trình khởi nghiệp của mình.
“Gừng càng già càng cay”
Rất nhiều người dân ở TP Đà Nẵng nói riêng và ở nhiều tỉnh thành khác biết đến thương hiệu bột thập nhị cốc bà Thông. Chủ của thương hiệu này là bà Trần Thị Thông (75 tuổi, TP Đà Nẵng) - người phụ nữ khởi nghiệp ở tuổi 72. Bà Thông cho biết, năm 2004, bà đi khám và bác sĩ phát hiện bà bị ung thư, phải cắt bỏ 1 lá phổi. Theo tiên lượng của bác sĩ, sau ca mổ bà khó sống được quá 2 năm. “Tôi không đau khổ và đầu hàng số phận mà tìm cách vực dậy sức khỏe từ nguồn dinh dưỡng tự nhiên. Và điều kỳ diệu đã đến, sau 5 năm, tóc tôi bắt đầu mọc lại, sức khỏe dần ổn định. Thương hiệu bột thập nhị cốc bà Thông từ đó mà ra đời”, bà Thông chia sẻ.
Tiếng lành đồn xa. Sản phẩm được người dân lối xóm đón nhận và bà quyết định khởi nghiệp ở độ tuổi 72. Đến nay, thương hiệu bột thập nhị cốc bà Thông đã được nhiều người biết đến. Trung bình, mỗi tháng, bà bán được 60kg bột. Thành công của sản phẩm không chỉ xuất phát từ nghị lực của bà Thông mà còn là sự phát huy tri thức, kinh nghiệm của người cao tuổi. 16 loại hạt ngũ cốc với những công dụng riêng biệt, nhờ vào kiến thức ngành y mà bà học được khi tham gia cách mạng và tích lũy trong đời. Ngay cả màu sắc trên bao bì sản phẩm, tấm danh thiếp cũng do bà đúc kết, sáng tạo từ chính những năm tháng bà miệt mài với ngành in ấn.
Hồi còn trẻ, bà Hoàng Anh Phương 73 tuổi (TPHCM) từng du học ở nhiều nước trên thế giới về vật liệu xây dựng. Bà Phương học đại học và làm nghiên cứu sinh ở Nga 11 năm, sau đó bà còn được nhận các học bổng và tiếp tục làm nghiên cứu ở Nhật 2 năm, Bỉ 6 năm... Về nước, bà Phương làm việc tại một công ty ở Hà Nội. Nghỉ hưu, bà Phương quyết định chuyển vào TPHCM sống và khởi nghiệp ở tuổi 60. "Tôi cùng một người bạn quyết định thành lập công ty để sản xuất ra những thứ tôi nghiên cứu trước đó. Tôi đã có nhiều nghiên cứu ứng dụng trong xây dựng như keo dán gạch, vữa chuyên dụng, bê tông cốt sợi thủy tinh làm phù điêu, ốp cột, phào chỉ trang trí ngoại thất...”, bà Phương chia sẻ.
Niềm vui của bà được nhân lên khi nhiều khách hàng quen tin tưởng, đặt hàng. Hàng của công ty bà không chỉ bán trong nước mà còn cạnh tranh được với các công ty trên thế giới. Hiện bà Phương đã giao cho một người khác điều hành trực tiếp công ty. Bà làm cố vấn, theo dõi hoạt động và tư vấn cho khách hàng khi cần. Dù đã ở tuổi 73 nhưng bà Phương vẫn là người "không ngại thay đổi" và "luôn luôn học hỏi". Bí quyết để có năng lượng tích cực, theo bà Phương, là do bà luôn suy nghĩ tích cực, luôn nhìn thấy những mặt tích cực của sự việc, không để ngoại cảnh tác động đến tâm trạng, luôn tìm được niềm vui mỗi ngày và “biết quên những việc không cần nhớ”.
Làm tới đâu chắc tới đó
Ở tuổi ngoài 60, tóc đã bạc trắng nhưng ông Lê Văn Nam, Giám đốc Công ty TNHH Hải Định Food (được thành lập năm 2024 tại huyện Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp) rất hào hứng với hành trình khởi nghiệp mới. Tại nhiều hội chợ, triển lãm, ông thường trực tiếp đứng giới thiệu sản phẩm. Khi vắng khách, ông mở Facebook livestream không khí tại hội chợ. Ông còn có kế hoạch xây dựng kênh TikTok cá nhân để hỗ trợ bán hàng.
Ông Nam cho biết, trước đây, ông từng làm việc trong cơ quan nhà nước nhưng do điều kiện sức khỏe nên phải xin nghỉ. Khi khỏe lại, ông đi làm bảo vệ, học đại học để có thêm kiến thức rồi tham gia hợp tác xã (HTX) Dịch vụ nông nghiệp Mỹ Long (huyện Cao Lãnh) chuyên về chanh không hạt với vai trò thành viên hội đồng quản trị.
Trong thời gian dịch Covid-19, ông Nam nghiên cứu ra sản phẩm nước cốt chanh mật ong cô đặc, bán rất chạy bởi hỗ trợ chữa bệnh liên quan hô hấp, nâng cao sức đề kháng. Tháng 6/2023, HTX nhận chuyển giao thiết bị từ Trường Đại học Bách khoa - ĐHQG TPHCM để sản xuất quy mô công nghiệp, đạt các tiêu chuẩn như ISO, HACCP. Tháng 12/2024, nước cốt chanh mật ong cô đặc được công nhận đạt chuẩn OCOP 4 sao. Theo ông Nam, HTX có vùng nguyên liệu chanh không hạt đạt chuẩn GlobalGAP, chuyên xuất khẩu sang châu Âu. Tận dụng lượng chanh không đạt yêu cầu xuất khẩu do mẫu mã xấu, ông và các cộng sự đã nghiên cứu chế biến rất nhiều sản phẩm như: Chanh muối, bột chanh, bột chanh muối, xà bông chanh... theo hướng nông nghiệp tuần hoàn, giảm phát thải.
Nhận thấy mô hình HTX có nhiều điểm hạn chế sự phát triển, ông Nam thành lập Công ty TNHH Hải Định Food. Doanh nghiệp của ông Nam liên kết với HTX Dịch vụ nông nghiệp Mỹ Long để chung sức phát triển các sản phẩm từ tài nguyên của địa phương. Ông Nam cho rằng, người cao tuổi như ông dù sức khỏe không bằng người trẻ nhưng ưu điểm là sự bền bỉ, thận trọng, làm tới đâu chắc tới đó. Câu chuyện khởi nghiệp ở tuổi về chiều của ông Lê Văn Nam có ý nghĩa truyền cảm hứng cho những người cao tuổi muốn thử sức ở hoạt động mới. "Nhiều người nghỉ hưu có vốn liếng, kinh nghiệm nhưng muốn an nhàn, rút lui khỏi các hoạt động xã hội. Tôi thường khuyên họ khởi nghiệp bởi có nhiều niềm vui. Như tôi, có lúc bệnh phải uống thuốc nhưng khi nghĩ ra ý tưởng mới, giải quyết được những vấn đề khó thì cảm thấy phấn khích mà lướt qua bệnh tật", ông Nam hào hứng chia sẻ.
Hành trình khởi nghiệp của bà Thông, bà Phương, ông Nam đã tạo niềm hứng khởi, tràn đầy năng lượng cho nhiều người, kể cả người trẻ khi chuẩn bị hành trình khởi nghiệp.
KHÁNH VÂN
Để khuyến khích người cao tuổi khởi nghiệp, Phó Thủ tướng Lê Thành Long đã ký ban hành Quyết định 379/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án "Người cao tuổi tham gia đẩy mạnh chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, khởi nghiệp và tạo việc làm". Mục tiêu của đề án là có ít nhất 1.260 người cao tuổi được hỗ trợ khởi nghiệp, 500 mô hình người cao tuổi khởi nghiệp; ít nhất 100.000 người có việc làm thông qua các mô hình người cao tuổi khởi nghiệp.