Theo số liệu từ Ngân hàng Quốc gia Ukraine và Bộ Kinh tế, quốc gia này đã mất khoảng 40% dân số trong độ tuổi lao động do cuộc chiến kéo dài hơn 3 năm với Nga. Theo Thứ trưởng thứ nhất Bộ Chính sách Xã hội Daria Marchak, khoảng 1,7 triệu người Ukraine từng có việc làm trong nước đang sinh sống ở nước ngoài,
Bà Marchak cho biết, Ukraine đang đối mặt cuộc khủng hoảng nhân khẩu học nghiêm trọng với tốc độ già hóa dân số tăng nhanh. Tỷ lệ người từ 65 tuổi trở lên đã tăng từ 12% năm 1991 lên 18% vào năm 2021 và đạt tới 22% vào năm 2024. Đồng thời, do những thay đổi lớn về cơ cấu dân số, số lượng người trong độ tuổi lao động ở Ukraine đã giảm 40% so với năm 2021, thời điểm trước khi chiến sự bùng phát.
Trước những thách thức và mối đe dọa từ cuộc chiến kéo dài, các nhà nhân khẩu học dự báo dân số Ukraine có thể giảm xuống còn 28,9 triệu người vào năm 2041 và tiếp tục xuống mức 25,2 triệu vào năm 2051. “Biến động nhân khẩu đang làm thay đổi và tác động sâu sắc tới thị trường lao động. 74% nhà tuyển dụng báo cáo tình trạng thiếu nhân lực với mức thiếu hụt trung bình trong các doanh nghiệp khoảng 15%”, bà Marchak nhấn mạnh.
Thứ trưởng Marchak cũng cảnh báo xu hướng già hóa dân số sẽ còn tiếp diễn trong tương lai. Hiện chỉ có 27% người trên 50 tuổi ở Ukraine có việc làm. Tuy nhiên, để phục hồi kinh tế, nước này cần bổ sung thêm từ 4 đến 5 triệu lao động. Trong bối cảnh khủng hoảng nhân khẩu, Ukraine cần phải chấm dứt tình trạng phân biệt tuổi tác trên thị trường lao động. Có tới 69% nam giới và 67% phụ nữ từ 50 tuổi trở lên từng bị phân biệt đối xử vì tuổi tác, khi các nhà tuyển dụng thường ưu tiên người trẻ.
“Người lớn tuổi ít có xu hướng đi tìm việc làm hơn và đó là vấn đề nghiêm trọng vì họ cần được đưa trở lại thị trường lao động. Việc đảm bảo đối xử công bằng với tất cả ứng viên là vô cùng quan trọng”, bà nói.
Vào tháng 4, Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) đã hạ dự báo dân số Ukraine xuống còn 33,9 triệu người vào năm 2030. Trong khi đó, kịch bản của Liên hợp quốc cho thấy dân số Ukraine có thể giảm mạnh xuống chỉ còn 15,2 triệu người vào năm 2100.
Theo Cơ quan Thống kê Nhà nước Ukraine, tính đến ngày 1/1/2022, số lượng thanh niên tại nước này là 9,969 triệu người, chiếm 24,3% tổng dân số.
Hồi tháng 4, ông Oleksandr Hladun, Phó Giám đốc Viện Nhân khẩu học và Các vấn đề chất lượng cuộc sống (Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia Ukraine) cảnh báo, quốc gia này buộc phải tăng mạnh tỷ lệ sinh - trung bình 3 con mỗi phụ nữ - nếu không muốn rơi vào khủng hoảng dân số sâu rộng có thể làm tê liệt đất nước trong tương lai. Ukraine đang hứng chịu tác động kép của chiến sự, bao gồm hiện tượng di cư ồ ạt và sự sụt giảm thế hệ về số lượng trẻ em được sinh ra.
Trong khi đó, ông Vasily Voskoboinik, Chủ tịch Hiệp hội toàn Ukraine các công ty lao động quốc tế nói trên truyền hình nhà nước hồi tháng 2 rằng, Ukraine có thể cần hơn 8 triệu lao động nước ngoài để duy trì vận hành xã hội.
"Chúng ta đang đối mặt với một thảm họa dân số. Hoặc chúng ta khuyến khích phụ nữ sinh nhiều con hơn, điều này cần tới 18 - 20 năm mới có tác động lên thị trường lao động hoặc chúng ta phải nhìn nhận thực tế và tìm kiếm lao động nhập cư từ nước khác", ông nói.
Trong khi đó, Chủ tịch Quốc hội Ukraine Ruslan Stefanchuk lo ngại về tình trạng thiếu hụt lao động trong thời gian tới, khi nhiều người Ukraine đã rời khỏi đất nước kể từ khi chiến sự với Nga leo thang năm 2022 và không có ý định quay trở lại. Giới chức Ukraine đang xem xét phương án thu hút hàng triệu lao động nước ngoài để lấp đầy khoảng trống nhân lực.
ĐỨC HOÀNG (theo RBC)