Sau cuộc điện đàm giữa Tổng Bí thư Tô Lâm với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, cộng đồng doanh nghiệp và giới chuyên gia kỳ vọng những tín hiệu tích cực về quan hệ thương mại Việt Nam - Hoa Kỳ cũng như kết quả đàm phán về thuế đối ứng giữa hai nước sẽ có nhiều tín hiệu tích cực. Tuy nhiên, để chủ động, các doanh nghiệp Việt đã chuẩn bị sẵn các kịch bản để ứng phó với thuế đối ứng của Tổng thống Hoa Kỳ.
Doanh nghiệp sẵn sàng với các kịch bản có thể xảy ra
Hoa Kỳ hiện là thị trường xuất khẩu các mặt hàng thủy sản lớn của Việt Nam, với kim ngạch dao động từ 1,7 - 2 tỷ USD/năm (chiếm khoảng 20% tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam). Bà Lê Hằng, Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, cuộc điện đàm của Tổng Bí thư Tô Lâm với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đem lại rất nhiều hy vọng cho doanh nghiệp trong ngành thủy sản nói riêng, doanh nghiệp xuất khẩu nói chung. Trường hợp Hoa Kỳ áp thuế đối ứng cao hơn 10%, thậm chí ở mức 46% thì ngành thủy sản sẽ rất khó khăn. Bởi ngoài thuế đối ứng còn thuế chống bán phá giá. Chính vì vậy, các doanh nghiệp đã sẵn sàng với các kịch bản có thể xảy ra. Với mọi tình huống, doanh nghiệp xác định sẽ không “bỏ trứng vào một giỏ” mà phải đa dạng hóa thị trường, đa dạng hóa sản phẩm. ASEAN là thị trường đệm rất quan trọng cho ngành thủy sản vì vị trí địa lý gần nên thuận lợi về mặt chi phí logistics. Ngoài ra, tiêu chuẩn cũng không quá khắt khe so với thị trường khó tính khác như Hoa Kỳ và EU.
Là doanh nghiệp xuất khẩu tôm, Công ty cổ phần Thực phẩm Sao Ta nhận định, hàng có xuất xứ từ Việt Nam càng cao thì thuế càng nhẹ. Tôm cá nuôi và đánh bắt của Công ty cổ phần Thực phẩm Sao Ta gần như có xuất xứ Việt Nam tuyệt đối, qua đó hy vọng thuế sẽ ở mức thấp. Tuy nhiên, doanh nghiệp vẫn trong tâm thế chờ đợi thông tin về mức thuế áp chính thức đối với tôm xuất khẩu vào Hoa Kỳ.
Ở lĩnh vực dệt may, ông Thân Đức Việt, Tổng Giám đốc Tổng công ty May 10 cho biết, hiện Hoa Kỳ vẫn là thị trường có tỷ trọng xuất khẩu lớn nên rất khó để tìm thị trường thay thế được Hoa Kỳ. Để hạ giá thành trong trường hợp thuế đối ứng vẫn ở mức cao, doanh nghiệp tập trung vào tăng năng suất lao động thông qua đào tạo nguồn nhân lực có tay nghề cao và đầu tư vào thiết bị hiện đại. Doanh nghiệp đầu tư vào những máy lập trình gần như tự động hoàn toàn có thể tăng năng suất từ 20 - 30%.
Đồng thời, doanh nghiệp cũng đang nỗ lực đa dạng thêm là nguồn cung ứng nguyên phụ liệu, trong đó mua những vải có xuất xứ nguồn gốc bông từ Hoa Kỳ. Chứng minh được sản phẩm làm từ vải nguồn gốc từ Hoa Kỳ sẽ là điểm cộng trong việc giảm mức thuế nhập khẩu nếu thuế đối ứng tăng trong thời gian tới. Trong ngắn hạn và dài hạn, ngoài các thị trường truyền thống như Nhật Bản và EU, đội ngũ kinh doanh xuất khẩu đã và đang tăng cường tìm kiếm các thị trường khác như Australia, New Zealand, Canada và ASEAN.
Ông Trần Như Tùng, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Dệt may - Đầu tư - Thương mại Thành Công cho biết, doanh nghiệp chủ động nguồn nguyên liệu sẽ có lợi thế khi xuất khẩu sang Hoa Kỳ. Đối với những doanh nghiệp nhập khẩu nguyên liệu từ nước thứ ba khi xuất khẩu vào Hoa Kỳ sẽ gặp khó.
Thêm nhiều cơ hội để kinh tế Việt Nam phát triển bền vững
Từ góc độ doanh nghiệp, TS Mạc Quốc Anh, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa TP Hà Nội cho rằng, cuộc điện đàm của Tổng Bí thư Tô Lâm với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump là một tín hiệu hết sức tích cực, mở ra triển vọng mới cho quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ. Đồng thời củng cố niềm tin của cộng đồng doanh nghiệp vào chính sách đối ngoại chủ động, bản lĩnh và sáng suốt của Việt Nam. Tại cuộc điện đàm Tổng Bí thư Tô Lâm đề nghị Hoa Kỳ công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường và gỡ bỏ hạn chế xuất khẩu các mặt hàng công nghệ cao cho thấy Việt Nam đang theo đuổi chính sách hội nhập chủ động, sâu rộng và bảo vệ lợi ích chính đáng của doanh nghiệp và người lao động.
Cũng theo TS Mạc Quốc Anh, sau cuộc điện đàm của Tổng Bí thư Tô Lâm với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam kỳ vọng Hoa Kỳ sẽ sớm có những bước đi cụ thể, ví dụ ban hành văn bản chính thức công nhận kinh tế thị trường của Việt Nam, hoặc ít nhất là điều chỉnh các quy định hiện hành để giảm bớt các rào cản, tạo môi trường thương mại công bằng. Đồng thời, mong muốn các hạn chế xuất khẩu công nghệ cao của Hoa Kỳ sẽ sớm được tháo gỡ. Bởi nhiều doanh nghiệp Việt Nam đang có nhu cầu nhập khẩu các thiết bị, linh kiện, phần mềm tiên tiến để nâng cấp năng lực sản xuất.
Đồng quan điểm, ở góc độ chuyên gia, PGS, TS Phạm Thế Anh, Trưởng khoa Kinh tế học, Đại học Kinh tế Quốc dân cho rằng: “Khi Hoa Kỳ công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường thì sẽ giúp cho vị thế của Việt Nam trên thị trường quốc tế rất tốt, có thể giúp cho Việt Nam trong việc tiếp cận vốn vay trên thị trường quốc tế một cách rẻ hơn, có thể thu hút được nhiều dòng đầu tư quốc tế. Đồng thời, Việt Nam cũng được gỡ bỏ những hạn chế trong việc nhập khẩu các công nghệ cao từ Hoa Kỳ… Đây là tin tốt đối với Việt Nam”.
Đức Thọ