Trong bối cảnh hội nhập mạnh mẽ, các dự án như Phim ngắn ươm mầm tài năng điện ảnh trẻ CJ mùa 6, Liên hoan phim (LHP) sinh viên quốc tế ISMA 2025 hay chương trình Ươm mầm tài năng thuộc khuôn khổ LHP châu Á Đà Nẵng lần thứ ba năm 2025 (DANAFF III) không chỉ là cơ hội nghề nghiệp mà còn là hệ sinh thái giáo dục - sáng tạo - hội nhập mà Việt Nam đang từng bước gây dựng.
Khởi xướng từ năm 2018, dự án phim ngắn CJ đã trở thành thương hiệu uy tín trong cộng đồng làm phim trẻ. Không chỉ hỗ trợ tài chính, dự án còn mang đến môi trường tiếp xúc chuyên nghiệp với các thiết bị sản xuất hiện đại, khóa đào tạo quốc tế và mạng lưới cố vấn có chuyên môn cao. Tại đây, những tên tuổi như đạo diễn Phạm Ngọc Lân đã khởi đầu hành trình chuyên nghiệp, từ các bộ phim ngắn đến thành công tại LHP Berlin với “Cu Li không bao giờ khóc”.
Điều quan trọng hơn là dự án CJ không đơn thuần tổ chức cuộc thi mà xây dựng một hành trình: Từ ý tưởng - đào tạo - sản xuất - công chiếu - tham gia LHP quốc tế. Đó là chu trình hiếm hoi được thiết kế dành riêng cho các nhà làm phim trẻ tại Việt Nam, mở ra lối đi rõ ràng trong ngành công nghiệp sáng tạo còn nhiều manh mún.
Song hành cùng CJ, LHP sinh viên quốc tế ISMA 2025 và DANAFF III cũng đang tạo nên bức tranh đa sắc về sự phát triển điện ảnh trẻ. ISMA 2025 với gần 100 trường đại học đến từ 15 quốc gia tham dự, không chỉ là sân chơi nghệ thuật mà còn là diễn đàn học thuật, nơi sinh viên được thử thách làm phim trong 72 giờ, tiếp cận xu hướng mới như trí tuệ nhân tạo, nghệ thuật tương tác và quan trọng hơn là rèn kỹ năng làm việc nhóm xuyên văn hóa. Đây chính là mô hình tiếp cận toàn diện vừa nuôi dưỡng kỹ năng chuyên môn, vừa mở rộng tư duy toàn cầu, điều cần thiết cho bất kỳ đạo diễn trẻ nào muốn “bơi ra biển lớn”.
Trong khi đó, DANAFF III với điểm nhấn là chương trình Ươm mầm tài năng cho thấy cách tiếp cận phát triển bền vững và lâu dài. DANAFF không chỉ là nơi để các đạo diễn trẻ tranh tài, mà còn là nơi kết nối họ với giới chuyên môn, nhà sản xuất và các cơ hội hợp tác quốc tế.
Một trong những điểm sáng đáng chú ý tại các hội thảo điện ảnh gần đây chính là lời cảnh tỉnh từ nhà làm phim Tony Bùi. Ông cho rằng, việc đặt quá nhiều kỳ vọng vào “thiên tài bẩm sinh” là con dao hai lưỡi. Điều điện ảnh cần là các lớp học thực hành viết kịch bản, sản xuất, đạo diễn… để những tài năng thô được mài giũa, định hướng và phát triển có chiến lược.
Bên cạnh đó, PGS, TS Hoàng Cẩm Giang còn nêu thêm khía cạnh ít được nói đến nhưng rất quan trọng: Việc nuôi dưỡng khả năng cảm thụ điện ảnh nơi khán giả. Theo bà, người làm phim không chỉ sáng tạo tác phẩm mà còn có trách nhiệm truyền bá, kết nối và phổ biến tri thức nghệ thuật đến công chúng. Đây là nền tảng để xây dựng một hệ sinh thái điện ảnh khỏe mạnh, nơi khán giả và nhà làm phim cùng phát triển.
Dù ghi nhận những tín hiệu tích cực từ các dự án hiện nay, điện ảnh Việt vẫn còn nhiều rào cản để thực sự tạo được lực đẩy cho thế hệ đạo diễn trẻ. Theo ông Chulsoo Charles Kim, Ủy viên LHP Truyền phát Quốc tế Hàn Quốc, các nhà làm phim Việt Nam hiện rơi vào thế “lưỡng cực” giữa phim thương mại theo công thức và phim độc lập thiếu định hướng phát triển quốc tế. Để khắc phục điều đó, Việt Nam cần thiết lập mô hình hợp tác sản xuất chặt chẽ với các nền điện ảnh châu Á như: Hàn Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ… đồng thời xây dựng hệ thống đào tạo bài bản cho biên kịch, đạo diễn, diễn viên; cập nhật công nghệ mới và định hướng nội dung phù hợp với các nền tảng quốc tế như Netflix, Disney+, TikTok.
Theo đạo diễn Quốc Tuấn, “Ươm mầm tài năng điện ảnh trẻ” đang được hiện thực hóa qua từng dự án, từng chương trình, từng khung hình. Điều cần làm hiện nay là mở rộng những mô hình như CJ, ISMA, DANAFF thành mạng lưới quốc gia với sự đồng hành của Nhà nước, trường đại học, doanh nghiệp điện ảnh và cộng đồng khán giả.