Theo các chuyên gia, ngành TMĐT đang có nhu cầu nhân lực "khủng" và tiếp tục tăng nhanh tại Việt Nam, đặc biệt là nhân lực chất lượng cao có kỹ năng về công nghệ, tiếp thị số, quản lý chuỗi cung ứng và kỹ năng kinh doanh quốc tế.
Theo ông Nguyễn Hữu Tuấn, Giám đốc Trung tâm Phát triển TMĐT và kinh tế số (Cục TMĐT và Kinh tế số, Bộ Công Thương), TMĐT đang bước vào giai đoạn phát triển mới, nơi công nghệ không còn là công cụ phụ trợ mà đã trở thành nền tảng của mọi hoạt động. Sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, tự động hóa và điện toán đám mây đang tái định hình toàn bộ cách doanh nghiệp vận hành, từ quản trị chuỗi cung ứng, tiếp thị, đến chăm sóc khách hàng. Đặc biệt, hơn 2/3 giao dịch TMĐT diễn ra trên thiết bị di động. Vì thế, nhu cầu nhân lực cho ngành TMĐT rất lớn.
Tuy nhiên, thị trường lao động hiện chưa đáp ứng đủ cả về số lượng và chất lượng nhân sự cho ngành TMĐT, đặc biệt là các vị trí đòi hỏi kỹ năng chuyên môn cao.
"Lĩnh vực TMĐT đòi hỏi kiến thức tổng hợp từ kinh tế, công nghệ thông tin, quản trị và cả ngoại ngữ. Việc đào tạo ngắn hạn chỉ giải quyết phần ngọn, trong khi các chương trình đào tạo chính quy vẫn còn hạn chế về số lượng lẫn chất lượng", ông Tuấn cho biết.
Ông Tuấn nhìn nhận một bộ phận lớn sinh viên tốt nghiệp các ngành liên quan đến TMĐT vẫn nặng về lý thuyết, thiếu kinh nghiệm thực tế và các kỹ năng "thực chiến" cần thiết để có thể bắt tay ngay vào công việc. Điều này buộc doanh nghiệp phải tốn thêm thời gian và chi phí để đào tạo lại. Theo đó, chỉ khoảng 30% nhân lực trong các doanh nghiệp cung cấp giải pháp TMĐT được đào tạo bài bản, chính quy. 70% còn lại phải tự học hoặc chuyển ngành từ các lĩnh vực khác như marketing, công nghệ thông tin, kinh doanh.
Theo ông Tuấn, mỗi vị trí trong ngành TMĐT yêu cầu rất khắt khe về năng lực chuyên môn. Do vậy, nhân lực ngành TMĐT cần có khả năng phân tích dữ liệu và sự am hiểu hành vi tiêu dùng. Trong hệ thống kỹ năng cốt lõi, kỹ năng công nghệ - kỹ thuật giữ vai trò nền tảng. Do đó, người lao động cần nắm vững các nền tảng TMĐT phổ biến như: TikTok, Shopee, Lazada, Shopify, WooCommerce… đồng thời, thành thạo các hệ thống quản lý nội dung như WordPress, Magento, PrestaShop để vận hành hiệu quả cửa hàng trực tuyến.
Bên cạnh đó, quảng cáo số, bảo mật dữ liệu và tối ưu hóa trải nghiệm trên thiết bị di động cũng là những yêu cầu bắt buộc đối với nhân sự trong lĩnh vực này. Ngoài ra, kỹ năng phân tích dữ liệu ngày càng trở thành “ngôn ngữ chung” của TMĐT. Những kỹ năng này giúp nhân sự không chỉ đánh giá hiệu suất bán hàng mà còn dự báo nhu cầu thị trường, từ đó đưa ra chiến lược kinh doanh chính xác.
Vì thế, những xu hướng kỹ năng tương lai mà sinh viên và người lao động cần chuẩn bị ngay bao gồm khả năng làm việc cùng với AI để tối ưu quy trình, hiểu biết cơ bản về lập trình, khả năng tích hợp đa kênh để đồng bộ hóa trải nghiệm khách hàng, cùng năng lực bảo mật dữ liệu trong bối cảnh các quy định pháp lý ngày càng nghiêm ngặt. “Đây không chỉ là xu hướng, mà đã và đang trở thành yêu cầu bắt buộc đối với nguồn nhân lực chất lượng cao trong kỷ nguyên số”, ông Tuấn nhấn mạnh.