Tháng 2/2024, hội trường rộng lớn tại trụ sở chính của Booyoung Co. ở Seoul chật kín hàng trăm nhân viên nghe người sáng lập công ty chia sẻ bài phát biểu đầu năm. Lần này, ông Lee Joong-keun, vị tỷ phú 84 tuổi đứng sau một trong những công ty xây dựng lớn nhất Hàn Quốc, đã tung ra chương trình phụ cấp đặc biệt: Booyoung sẽ trao 100 triệu won (khoảng 1,87 tỷ đồng) cho mỗi em bé được nhân viên công ty sinh ra. Chương trình áp dụng hồi tố cho 3 năm trước đó.
Cả căn phòng im phăng phắc như thể mọi người vừa nghe nhầm. Rồi tiếng vỗ tay vang lên. “Tôi không nói lên lời. Khó tin đến mức tôi không thể ngủ nổi, băn khoăn không biết có thật không”, Hong Ki, 37 tuổi, quản lý truyền thông, người khi đó đã có một con gái 3 tuổi nhớ lại.
Sau khi Hong và vợ anh, cũng là nhân viên của Booyoung, tiếp nhận tin tức ấy, họ đã làm điều mà nhiều người sẽ làm khi được hứa hẹn khoản tiền khổng lồ có thể thay đổi cuộc đời để mở rộng gia đình: Sinh thêm một người con nữa.
Tỷ suất sinh của Hàn Quốc chỉ ở mức 0,75 con trên mỗi phụ nữ, thấp nhất thế giới, với dân số được dự báo sẽ giảm gần 1/3 vào năm 2072 nếu xu hướng hiện tại tiếp diễn. Hệ quả sẽ rất nghiêm trọng: Lực lượng lao động suy giảm, nguồn thu thuế sụt giảm, trường học bỏ trống, xã hội già hóa mà không có ai chăm sóc người cao tuổi và quân đội đối mặt khủng hoảng tuyển quân.
Chính phủ Hàn Quốc đã đổ hàng trăm tỷ USD để giải quyết vấn đề này, từ trợ cấp tiền mặt cho trẻ sơ sinh đến nhà ở trợ giá và tín dụng thuế, nhưng thành công còn hạn chế. Giờ đây, lo sợ một tương lai thiếu nhân công, các doanh nghiệp cũng đã tham gia vào làn sóng chi tiêu này.
Nhà trẻ nội bộ của Công ty Krafton ở Seoul, Hàn Quốc. (Ảnh: Bloomberg)
Booyoung là đơn vị đầu tiên và táo bạo nhất trong việc chi tiêu cho vấn đề khuyến khích tăng dân số. Số tiền này, gấp đôi thu nhập bình quân đầu người hàng năm của Hàn Quốc, đã khuyến khích 28 nhân viên sinh con trong năm ngoái, nhiều hơn khoảng 5 trường hợp so với mức thông thường.
Các tập đoàn lớn khác đã nối gót Booyoung. Krafton Inc., nhà phát triển trò chơi điện tử, bắt đầu trao 43.000 USD (khoảng 1,133 tỷ đồng) cho nhân viên khi sinh con và thêm 29.000 USD (khoảng 764 triệu đồng) trả dần cho đến khi đứa trẻ lên 8 tuổi. Korea Aerospace Industries, hãng sản xuất máy bay, tặng khoảng 7.000 USD (khoảng 184,5 triệu đồng) cho mỗi đứa con đầu và thứ hai và 22.000 USD (580 triệu đồng) cho đứa con thứ ba.
Tập đoàn Hanwha Group, hoạt động trong nhiều lĩnh vực từ hàng không vũ trụ đến tài chính, chi 7.200 USD (gần 190 triệu đồng) cho mỗi trẻ sơ sinh trên 14 công ty con. Theo khảo sát của Hanwha với những nhân viên đã nhận tiền, 86% cho biết chính sách này khuyến khích họ cân nhắc sinh thêm con và 96% nói giúp họ cân bằng giữa công việc và gia đình. Những công ty khác, gồm Doosan Enerbility, Posco, SBW và Kumho Petrochemical cũng tham gia.
Làn sóng chi tiêu mới của các công ty Hàn Quốc diễn ra song song với nỗ lực hàng thập niên của Chính phủ, bao gồm mở rộng chăm sóc trẻ em, kéo dài thời gian nghỉ thai sản, giảm lãi suất vay mua nhà và thậm chí trợ cấp cho những người tìm cách đảo ngược triệt sản.
Tại Incheon, phía tây Seoul, các gia đình có trẻ sơ sinh có thể dọn vào căn hộ công cộng với giá thuê chỉ 22 USD/tháng (580.000 đồng). Ở Seoul, những bậc cha mẹ chưa sở hữu nhà có thể nhận hơn 5.000 USD (131,8 triệu đồng) tiền hỗ trợ nhà ở cho mỗi trẻ trong vòng 2 năm.
Chính phủ Hàn Quốc đặt mục tiêu nâng tỷ suất sinh lên 1 vào năm 2030. Tỷ suất sinh 2,1 được coi là mức thay thế cần thiết để dân số ổn định.
Khi Chính phủ và doanh nghiệp cùng giải quyết vấn đề, đã có những tín hiệu ban đầu khả quan. Lần đầu tiên trong gần một thập niên, tỷ lệ sinh của Hàn Quốc thực sự nhích lên trong năm ngoái và từ tháng 1 đến 5/2025 đã tăng gần 7% so với cùng kỳ năm trước. Số lượng kết hôn cũng tăng vọt.
Tuy nhiên, nhiều người vẫn hoài nghi. Các nhà phê bình cho rằng một phần sự phục hồi có thể là do tồn đọng các cuộc hôn nhân bị hoãn trong đại dịch Covid-19 và cảnh báo phát tiền không phải là giải pháp lâu dài mà là cần thay đổi cấu trúc.
MINH PHƯƠNG (theo Korea Herald)