Quá trình tăng giá này diễn ra khá âm thầm, không ầm ĩ như việc tăng giá điện, nước trước đó. Nhưng sự âm thầm này không phải vì mức biến động quá nhỏ mà vì nó diễn ra hàng ngày, mỗi ngày tăng một ít, khiến mọi người dường như không thể nhận ra. Có khi chỉ là việc một mớ rau dù vẫn bán với giá như trước nhưng mỗi ngày bớt đi vài cây, hay giá thực phẩm mỗi ngày chỉ tăng thêm một vài ngàn đồng mỗi kg. Nếu không để ý một cách quá kỹ lưỡng thì ta vẫn có cảm giác giá cả đứng yên, chỉ không hiểu tại sao vẫn bỏ ra chừng đó tiền mà những gì mình nhận lại được có vẻ ít hơn trước (?).
Trong khi đó, giá nhiều loại dịch vụ cũng tăng với mức độ nhận biết rõ ràng hơn: Giá thuê phòng trọ ở TPHCM vừa đồng loạt tăng, hóa đơn tiền điện tháng 5 vẫn tăng đều dù nửa cuối tháng 5 miền Nam đã có mưa lớn trong nhiều ngày, nhu cầu sử dụng điện giảm rõ rệt.
Theo một số thống kê, giá cả hiện tăng khá nhiều so với vài tháng trước: Thịt lợn, thịt bò mới tăng thêm khoảng 5%; sữa bột, rau củ quả… tăng khoảng 20 - 25%; các loại cá nục, diêu hồng, lóc… tăng 15 - 20%; rau cải, su hào, mồng tơi so với hơn một tháng trước cũng tăng 5.000 - 7.000 đồng/kg… Nhiều tiệm bán đồ ăn sáng như bún, phở, bánh canh, bánh mì cũng điều chỉnh giá thêm 10 - 15%...
Một diễn biến khác là sau khi những quy định về thuế được áp dụng chặt chẽ, nhiều cơ sở kinh doanh đã tính thuế VAT vào thẳng giá bán cũng góp phần khiến giá sản phẩm, dịch vụ tăng thêm khoảng 10%.
Trao đổi với một số tiểu thương ở các chợ tại TPHCM, họ cho biết việc tăng giá là “bất đắc dĩ” bởi hầu hết mọi thứ đầu vào đều tăng và mặc dù giá tăng, đồng nghĩa với sức mua giảm đi nhưng thu nhập của họ không hề tăng, thậm chí còn giảm so với trước.
Với người làm công ăn lương, người lao động, nhất là lao động tự do, tiền lương lại không tăng trong khi chi phí cho cuộc sống nhiều hơn, buộc họ phải tiếp tục cắt giảm một số thứ không cần thiết.
Mong rằng trong bối cảnh này, cơ quan chức năng cần quản lý giá cả một cách chặt chẽ, tránh để xảy ra tình trạng “té nước theo mưa”, lợi dụng tăng giá bất hợp lý đối với nhiều mặt hàng, dịch vụ.
Theo chuyên gia tài chính Ngô Trí Long: “Việc của cơ quan quản lý lúc này là phải giám sát thật kỹ giá cả hàng hóa trên thị trường, giám sát từng ngày. Tránh tối đa tăng hàng loạt, kiểu "ông" này tăng, "ông" kia cũng đòi tăng, nhất là hàng hóa thiết yếu, dịch vụ vận tải… Các nhà kinh doanh tăng giá phải có luận cứ rõ ràng, thuyết phục hợp lý hay không, chứ không phải cứ nói "giá điện tăng 5%, tôi tăng giá bán lên 10%". Những mặt hàng tăng giá do chi phí đầu vào tăng thì chấp nhận được nhưng tăng do yếu tố tâm lý thì phải ngăn chặn ngay. Đừng để tình trạng hàng hóa đồng loạt tăng giá bán, rất khó kiềm chế sau này”.
KHÁNH NGUYỄN
