Theo nhận xét của anh Huy Quân - cựu học sinh chuyên toán, kết quả thi toán tốt nghiệp cho thấy phổ điểm trải rộng, thể hiện được đúng tính chất đánh giá sức học của học sinh. Tuy nhiên, với các môn quan trọng để hội nhập và nhất là muốn phát triển khoa học công nghệ, phải nhìn thẳng vào sự thật là kiến thức về toán cơ bản chưa đạt yêu cầu. Minh chứng là, với môn toán, kiến thức trong đề đều là cơ bản trải dài trong các năm học phổ thông và sẽ theo mỗi người sau này, nhưng lại khiến nhiều thí sinh bối rối, thậm chí… bó tay, cho thấy công tác giáo dục phổ thông cần phải cải thiện gấp.
Là người từng nhiều năm theo dõi kết quả các kỳ thi, đồng thời cũng rất quan tâm đến những biến chuyển trong giáo dục, đặc biệt là dạy - học môn toán, ông Quân cho rằng học sinh Việt Nam không chỉ giỏi lý thuyết, kém thực hành, mà thực tế chưa giỏi thực hành và lý thuyết còn yếu hơn. “Không có nền tảng lý thuyết và khoa học cơ bản thì đừng hy vọng theo được khoa học công nghệ để vươn mình. Một kỳ thi đáp ứng đúng và tốt vai trò, nhưng nền giáo dục cần nghiêm túc nhìn lại cách dạy và học!” - ông Quân nhận định.
Tương tự, nhiều nhà giáo, chuyên gia cùng với việc đưa ra nhận xét tích cực về phổ điểm và cách thức ra đề, cũng nhấn mạnh phải thay đổi nghiêm túc hơn cách dạy và học ở trường phổ thông.
Theo một số nhà quản lý giáo dục giàu kinh nghiệm, việc đổi mới đề thi, đặc biệt ở môn toán và tiếng Anh đòi hỏi giáo viên cũng phải đổi mới phương pháp giảng dạy, học sinh phải thay đổi cách thức học ngay từ đầu bậc THPT. Không thể chỉ dạy mẹo làm bài, học thuộc mẫu, mà phải giúp học sinh hiểu và vận dụng kiến thức. Đây là quá trình khó khăn nhưng bắt buộc phải thực hiện để không chỉ đáp ứng yêu cầu của kỳ thi mà quan trọng hơn là đáp ứng đòi hỏi của cuộc sống.
Với phổ điểm môn toán, có thể thấy mức độ phân hóa rõ, điểm trung bình không cao nhưng hợp lý trong bối cảnh thay đổi cách ra đề, buộc học sinh phải tư duy, phải hiểu mới làm được. Điều đó cho thấy kỳ thi đã dần tiệm cận chuẩn đánh giá năng lực quốc tế. Tuy nhiên, thực tế cũng đòi hỏi phải thay đổi các dạy và học môn toán, cần chú trọng một cách đồng đều giữa lý thuyết và ứng dụng, thực hành. Đây là yêu cầu đặt ra nhiều thách thức cho cả giáo viên lẫn học sinh, nhưng không thể không làm nếu muốn chất lượng đào tạo được nâng cao một cách thực chất. Sự thay đổi này không thể chỉ do nỗ lực của các trường hay cá nhân giáo viên, học sinh, mà cần được triển khai trên quy mô, tầm mức cao hơn - từ chương trình khung và phương pháp truyền đạt cần phổ biến rộng rãi cho giáo viên.
Một số chuyên gia giáo dục nhận xét kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025 đã đánh giá học sinh theo hướng toàn diện và thực chất hơn. Đó là căn cứ để Bộ GD&ĐT và các sở đánh giá công tác quản lý, dạy học ở phổ thông, từ đó rà soát, nghiên cứu, điều chỉnh các chính sách phù hợp bao gồm đầu tư cơ sở vật chất, các chương trình, đề án để nâng cao chất lượng giáo dục, chính sách cho nhà giáo, chính sách cho học sinh…
BẢO KHÁNH
