Có thể nói, AI đang tạo ra “cơn sóng thần” đe doạ nhấn chìm nền âm nhạc truyền thống khi các ban nhạc do AI tạo ra cũng như “nhạc công, ca sĩ AI” đều tỏ ra xuất sắc và nhanh chóng thu hút lượng công chúng đông đảo trên các nền tảng trực tuyến.
Mới đây, các “ban nhạc AI” gây sốc khi liên tiếp tung ra các sản phẩm từ nhạc rock mang âm hưởng thập niên 1970 của Velvet Sundown đến dòng nhạc đồng quê của Aventhis và The Devil Inside - những huyền thoại âm nhạc từng trở thành biểu tượng bất tử trong quá khứ. Theo một số nhà phê bình âm nhạc, những sản phẩm của AI không chỉ mô phỏng lại phong cách âm nhạc đã từng chinh phục hàng triệu con tim, mà nó còn có sức mê hoặc lớn hơn với sự hoàn hảo từ giai điệu, tiết tấu cho tới phối khí và giọng hát.
Không khó để lý giải điều này, bởi AI đã được tích hợp hầu như tất cả những bản nhạc, bản phối hay, giọng ca xuất sắc qua nhiều thời đại. Vì thế mà âm nhạc do AI tạo ra có thể khắc phục được điểm khuyết của những tác phẩm vốn để đời, hay những giọng ca xuất chúng trở thành thần tượng suốt nhiều thập niên.
Với khả năng như vậy, thì việc AI có thể trở thành kẻ mạnh trên thị trường âm nhạc, lôi kéo lượng người thưởng thức khổng lồ không phải là chuyện viễn tưởng!
Tại Việt Nam, AI cũng đã “nhúng tay” vào nhiều nhạc phẩm đã và đang lưu hành trên thị trường, không chỉ là những bản phối mượt mà, mà còn cung cấp những bản nhạc hay bất ngờ cùng những giọng hát dễ gây mê đắm lòng người.
Dù vậy, việc sử dụng công nghệ đã vấp phải sự phản đối mạnh mẽ của giới nghệ sĩ. Năm 2024, các công ty giải trí, thu âm lớn của Mỹ gồm: Universal Music Group, Sony Music Entertainment và Warner Music Group đã kiện những công ty âm nhạc AI là Uncharted Labs và Suno vì phần mềm cho phép người dùng sáng tạo âm nhạc, cáo buộc rằng các bài hát có bản quyền đã được sử dụng mà không được phép để đào tạo AI. Một nghệ sĩ kiêm nhà sản xuất âm nhạc từng đoạt giải Oscar cho rằng, việc AI “trỗi dậy” có thể phản ánh sự sáo rỗng và công thức hóa của nhiều dòng nhạc hiện đại.
AI đã xâm nhập ngành âm nhạc và sẽ không biến mất. Điều đó khiến nghệ sĩ càng khó sống bằng nghề. Trong bối cảnh nhiều người chỉ nghe nhạc cho có như khi nấu ăn hay làm việc nhà thì AI sẽ dần lấn át, bởi những sản phẩm này tiện lợi, chi phí rẻ và không cần trả tiền bản quyền. Tuy nhiên, nhiều nhạc sĩ khẳng định, âm nhạc do con người tạo ra vẫn sẽ chiến thắng nếu khán giả thật sự lắng nghe, quan tâm tới thông điệp và cảm xúc của nghệ sĩ.
Vấn đề này hiện không dừng lại ở góc độ cạnh tranh nghệ thuật, mà trở thành cuộc chiến pháp lý, khi ngày càng nhiều người trong giới nhạc sĩ, nghệ sĩ yêu cầu các toà án ngăn chặn sự bùng nổ âm nhạc AI một cách thiếu kiểm soát. Đó là cuộc chiến "một mất, một còn" và giới nhạc sĩ, nghệ sĩ hy vọng các tòa án sẽ đứng về phía nghệ sĩ trong những vụ kiện chống lại các mô hình AI học theo phong cách hay giọng hát của họ.
Nhìn xa hơn, “cuộc chiến” giữa AI và giới sáng tạo nghệ thuật không dừng lại ở âm nhạc, mà còn lan sang các lĩnh vực điện ảnh, văn học, hội họa, kiến trúc… Hãy chờ xem liệu sự “hoàn hảo” của AI hay sức sáng tạo vô biên của con người sẽ chiến thắng?
BẢO KHÁNH
