Cách tiếp cận mềm mại này giúp câu chuyện thêm chiều sâu cảm xúc, tôn vinh văn hóa Nam bộ và khắc họa nỗi đau hậu chiến một cách tinh tế.
Ký ức Nam Xuân (biên kịch Kim Ửng, đạo diễn, NSƯT Hồ Ngọc Xum) kể về Hùng Thiện (Minh Luân thủ vai) - chiến sĩ cách mạng bị thương trong một trận càn của địch và được ông Năm Đờn (NSƯT Đức Sơn) - nghệ nhân đờn ca tài tử Nam bộ cưu mang. Trong khoảng thời gian trú ẩn tại ngôi nhà ven sông Sài Gòn ấy, Hùng Thiện nảy sinh tình cảm với Mỹ Lệ (Thiên Thư) - con gái ông Năm. Cả hai cùng chung lý tưởng cách mạng và niềm say mê với bản tài tử Nam Xuân - nhạc phẩm truyền thống gắn với sự thanh bình.
Biến cố ập đến khi Hùng Thiện bị bắt và đày ra Côn Đảo, còn ông Năm Đờn hy sinh để bảo vệ anh. Tưởng người yêu đã chết, Mỹ Lệ theo mẹ ra nước ngoài sinh sống. Sau ngày đất nước thống nhất, Hùng Thiện trở về nhưng bị nghi là kẻ chiêu hồi, phản bội lý tưởng. Ông sống trong âm thầm, mang nỗi đau bị hiểu lầm suốt nhiều năm cho tới khi một viên sĩ quan cũ bất ngờ lên tiếng minh oan. Nhờ giai điệu Nam Xuân, những nhân vật năm xưa một lần nữa gặp lại, khép lại quá khứ nhiều tổn thương.
Một điểm đặc biệt khiến “Ký ức Nam Xuân” trở nên khác biệt so với những bộ phim chiến tranh truyền thống chính là cách bộ phim khai thác đờn ca tài tử như một ngôn ngữ điện ảnh độc lập. Không chỉ là âm nhạc nền, đờn ca tài tử, cụ thể là bản Nam Xuân xuất hiện như một nhân vật thực sự, kết nối các mạch truyện và biểu đạt tâm lý nhân vật. Từ những đoạn truyền tin bằng điệu nhạc, đến những lần nhân vật cất tiếng đàn để nhắn gửi nỗi lòng, âm nhạc trở thành ngôn ngữ vượt lên trên lời thoại.
Bản Nam Xuân được dùng làm tín hiệu báo bình an trong thời chiến và là cầu nối cảm xúc giúp người xưa tìm lại nhau trong thời bình. Đây là cách lồng ghép giàu tính thẩm mỹ, thể hiện sự trân trọng của nhà làm phim với di sản văn hóa Nam bộ.
Không cần đến cao trào dữ dội, những phân cảnh hành động nghẹt thở, “Ký ức Nam Xuân” vẫn đủ sức cuốn người xem vào câu chuyện nhờ vào cảm xúc chân thành, lối kể dung dị, mộc mạc. Những đoạn như vợ chồng Trung úy Toàn âm thầm giải vây cho Hùng Thiện hay khoảnh khắc ông Năm Đờn bảo vệ chiến sĩ đến hơi thở cuối cùng đều khiến người xem thắt lòng.
được sản xuất theo đặt hàng của Nhà nước, “Ký ức Nam Xuân” là một trong những nỗ lực đưa điện ảnh cách mạng trở lại màn ảnh rộng một cách gần gũi hơn với khán giả hiện đại. Dù kinh phí rất nhỏ so với các phim chiến tranh thông thường nhưng với kinh nghiệm dày dạn của đạo diễn Hồ Ngọc Xum cùng ê kíp, bộ phim vẫn đạt chất lượng nghệ thuật, kỹ thuật tốt.
“Ký ức Nam Xuân” khép lại bằng sự gặp gỡ của những con người từng bị chia cắt bởi chiến tranh và hiểu lầm, nhờ một bản nhạc xưa cũ mang tên Nam Xuân. Không ồn ào, không kịch tính hóa, bộ phim để lại dư âm bằng những chi tiết lặng lẽ nhưng đầy sức nặng - nơi ký ức hòa vào dòng chảy lịch sử, nơi âm nhạc trở thành cầu nối giữa quá khứ và hiện tại. Đây là một cách kể khác về chiến tranh, không chỉ để nhớ mà còn để hiểu và đi tiếp.
Ông Nguyễn Tiến Hưng, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Phim Giải Phóng kỳ vọng “Ký ức Nam Xuân” sẽ là minh chứng cho tính khả thi của đề án chiếu phim thương mại Nhà nước đặt hàng, đồng thời khơi gợi sự quan tâm của công chúng tới dòng phim lịch sử cách mạng mang hơi thở hiện đại. Dự kiến, “Ký ức Nam Xuân” được phát hành thương mại từ đầu năm 2026 nếu chính sách phân phối phim Nhà nước được triển khai.
