Sau 7 năm thực hiện Nghị định số 152/2018/NĐ-CP về chế độ đối với huấn luyện viên (HLV), vận động viên (VĐV) trong thời gian tập trung tập huấn, thi đấu, thể thao thành tích cao Việt Nam đứng trước kỳ vọng lớn vào một “cú hích” khi Bộ VH-TT&DL đang khẩn trương xây dựng dự thảo Nghị định thay thế, với dự định ban hành vào cuối năm 2025 và triển khai từ năm 2026.
Ngay khi Nghị định 152 được ban hành năm 2018, giới chuyên môn từng đánh giá đây là bước tiến lớn trong việc cải thiện điều kiện sống và làm việc của lực lượng HLV, VĐV. Tuy nhiên, theo thời gian, những quy định về tiền lương, chế độ hỗ trợ đã không còn phù hợp với thực tiễn đời sống và mặt bằng thu nhập xã hội.
Trong khi chờ đợi cơ chế mới từ Trung ương, một số địa phương đã chủ động vào cuộc để cải thiện chế độ cho HLV, VĐV. Từ ngày 1/1/2024, Hà Nội triển khai chính sách đãi ngộ đặc thù với mức trợ cấp hấp dẫn: VĐV đội tuyển quốc gia 7 triệu đồng/người/tháng; VĐV đội tuyển trẻ quốc gia 5 triệu đồng/người/tháng; VĐV đạt thành tích tại Olympic, ASIAD, SEA Games 7 đến 74,5 triệu đồng/người/tháng, tùy cấp độ. Trường hợp điển hình như võ sĩ Hà Thị Linh, nhờ giành vé dự Olympic 2024, được nhận mức hỗ trợ 17 triệu đồng/tháng xuyên suốt chu kỳ Olympic đến năm 2028. Cô khẳng định: “Chính sách hỗ trợ đã giúp tôi an tâm tập luyện, không còn lo lắng về tài chính”.
Những chính sách đặc thù như vậy không chỉ giúp giữ chân nhân tài mà còn tạo động lực mạnh mẽ cho lực lượng trẻ phấn đấu, đóng góp cho thành tích chung. Việc Bộ VH-TT&DL giao Cục Thể dục Thể thao chủ trì xây dựng Nghị định mới cho thấy quyết tâm của ngành trong việc tháo gỡ các điểm nghẽn về chế độ đãi ngộ. Theo kế hoạch, dự thảo văn bản sẽ hoàn tất và trình Chính phủ trong năm 2025. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia nhận định, để chính sách mới phát huy hiệu quả, cần sự cộng hưởng từ các tỉnh, thành - nơi trực tiếp đào tạo, quản lý lực lượng HLV, VĐV. Ông Hoàng Quốc Vinh, Trưởng phòng Thể thao thành tích cao (Cục TDTT Việt Nam) cho rằng: “Các địa phương cần linh hoạt vận dụng cơ chế đặc thù, xây dựng chế độ phù hợp để khuyến khích tài năng, tạo sức bật cho thể thao”.
Theo các chuyên gia, Nghị định mới được nghiên cứu bổ sung điều chỉnh sẽ xây dựng cho VĐV, HLV có mức thu nhập phù hợp với mặt bằng xã hội, sẽ là tiền đề quan trọng giúp HLV, VĐV yên tâm cống hiến lâu dài như: Tăng mức phụ cấp, tiền công tập huấn, tiền ăn, tiền sinh hoạt phí cho HLV và VĐV ở các cấp độ (tuyển quốc gia, tuyển trẻ, tuyển năng khiếu…); bổ sung chế độ bảo hiểm y tế, bảo hiểm tai nạn thể thao, bảo hiểm nghề nghiệp cho HLV, VĐV khi tập huấn, thi đấu trong nước và quốc tế; Cơ chế thưởng thành tích rõ ràng, ổn định và có tính cạnh tranh hơn nhằm khuyến khích nỗ lực vượt ngưỡng và giữ chân tài năng lâu dài; cơ chế hỗ trợ đặc thù cho địa phương có đóng góp lớn hoặc có VĐV đạt thành tích cao nhưng chưa đủ điều kiện tự cân đối ngân sách; mở rộng diện đối tượng áp dụng bao gồm cả HLV, VĐV thuộc lực lượng bán chuyên, các bộ môn mới hoặc thể thao thành tích cao ngoài hệ thống quốc gia.
Ngoài ra, Bộ cũng lấy ý kiến rộng rãi từ các địa phương, liên đoàn thể thao, chuyên gia, HLV, VĐV kỳ cựu để đảm bảo nghị định khi ban hành sẽ sát thực tiễn, có tính khả thi và tạo ra sự đột phá thực sự cho hệ thống thể thao đỉnh cao Việt Nam.
Việc xây dựng Nghị định mới về chế độ đối với HLV, VĐV là bước đi chiến lược, mang tính nền tảng. Nhưng để chính sách thực sự trở thành “cú hích”, cần có sự phối hợp nhịp nhàng giữa Trung ương - địa phương - liên đoàn thể thao, cùng quyết tâm đổi mới toàn diện hệ thống thể thao thành tích cao, vì một nền thể thao chuyên nghiệp và phát triển bền vững.
