Đổi mới trong công tác điều hành
Dưới sự chỉ đạo sát sao, quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, toàn ngành Nội vụ đã bám sát mục tiêu, nhiệm vụ được giao để tập trung tổ chức thực hiện đồng bộ, hiệu quả, chất lượng; phát huy tinh thần chủ động, tích cực gắn trách nhiệm người đứng đầu trong việc tham mưu, thực hiện nhiệm vụ trong 6 tháng đầu năm.
Với phương châm hành động “Đoàn kết, kỷ cương, đổi mới, hiệu năng, hiệu quả”, Bộ Nội vụ đã chủ động tham mưu, đề xuất sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới nhiều chính sách quan trọng nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình tổ chức, thực hiện chính sách, pháp luật ngành Nội vụ.
Bộ Nội vụ cho biết, thời gian qua, công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành có nhiều đổi mới, quyết liệt, có trọng tâm, trọng điểm, vừa tập trung tham mưu, tổ chức thực hiện các chủ trương lớn của Đảng trên lĩnh vực nội vụ, vừa giải quyết những vấn đề phát sinh từ thực tiễn bảo đảm yêu cầu, mục tiêu, nhiệm vụ trước mắt và chiến lược lâu dài.
Điều này thể hiện rõ qua 5 nội dung nổi bật gồm:
Thực hiện việc tinh gọn, sắp xếp tổ chức bộ máy của các bộ, ngành, bảo đảm hoạt động hiệu quả, thông suốt.
Tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp; xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.
Đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật, trong đó trình Bộ Chính trị, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ thông qua nhiều cơ chế, chính sách mang tính đột phá, chiến lược. Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền giữa Chính phủ với các bộ, ngành, với địa phương.
Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh tiết giảm chi phí tuân thủ, tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp, người nước ngoài, chuyên gia nước ngoài; thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong bộ, ngành Nội vụ.
Cụ thể, trong việc xây dựng thể chế, chính sách, Bộ Nội vụ xác định công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách là nhiệm vụ trọng tâm, cốt lõi, xuyên suốt trong công tác quản lý nhà nước và chiến lược phát triển của ngành Nội vụ.
Trong 6 tháng đầu năm, Bộ Nội vụ đã tham mưu trình Bộ Chính trị, Ban Bí thư 6 văn bản, đề án; trình Quốc hội tại Kỳ họp lần thứ 9, Quốc hội khóa XV thông qua 5 dự án luật và ban hành 6 Nghị quyết; trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành 39 Nghị quyết; trình Chính phủ ban hành 20 Nghị định, 14 Nghị quyết, xem xét, ban hành 3 Nghị định; trình Thủ tướng Chính phủ ban hành 62 Quyết định; 5 Công điện; Bộ trưởng Bộ Nội vụ ban hành theo thẩm quyền 20 Thông tư.
Bộ đang tập trung xây dựng, hoàn thiện 27 dự thảo Nghị định của Chính phủ quy định về cơ cấu tổ chức cấp bộ, tiền lương, bảo hiểm xã hội, việc làm, lao động ngoài nước, người có công, vị trí việc làm, biên chế, tuyển dụng, sử dụng, quản lý, đánh giá, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức…
Bộ Nội vụ đánh giá, nhìn chung, công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế đã có nhiều chuyển biến tích cực, đổi mới góp phần hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, thiết lập cơ sở pháp lý vững chắc để thực hiện đổi mới tổ chức, hoạt động của Chính phủ và chính quyền địa phương 2 cấp.
Liên quan đến lĩnh vực tổ chức bộ máy, biên chế, thực hiện chủ trương sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của Bộ Chính trị, Ban Chỉ đạo Trung ương, Bộ Nội vụ đã tham mưu triển khai, hoàn thành các nhiệm vụ liên quan đến tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW (Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả).
Cụ thể, sắp xếp tổ chức bộ máy của Chính phủ gồm: 14 bộ, 3 cơ quan ngang bộ (giảm 5 bộ, cơ quan ngang bộ); 5 cơ quan thuộc Chính phủ (giảm 3 cơ quan thuộc Chính phủ).
Bên cạnh đó, tổ chức bên trong các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ giảm 13/13 tổng cục và tổ chức tương đương; giảm 509 cục và tổ chức tương đương; giảm 232 vụ và tổ chức tương đương; giảm 3.377 chi cục và tương đương chi cục; giảm 205 đơn vị sự nghiệp công lập. Nhìn chung, trong lần sắp xếp bộ máy ở giai đoạn 1 đã giảm khoảng 22.300 biên chế tại các bộ, ngành.
Ngoài việc sắp xếp tổ chức bộ máy của Chính phủ, các cơ quan chuyên môn tại địa phương cũng thực hiện tinh gọn đầu mối.
Cùng với đó, Bộ Nội vụ là cơ quan chủ trì, tham mưu thực hiện chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang trong quá trình thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị.
Tham mưu xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp “chưa có tiền lệ”
Một trong những nội dung nổi bật nữa được Bộ Nội vụ thực hiện là công tác tham mưu, xây dựng chính quyền địa phương, địa giới hành chính. Bộ đã tập trung cao độ, chủ trì xây dựng Đề án sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp trình Chính phủ, trình Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban Chấp hành Trung ương ban hành Nghị quyết số 60-NQ/TW ngày 12/4/2025 của Hội nghị Trung ương 11 khóa XIII.
Thể chế hóa chủ trương của Đảng tại các Kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Nghị quyết số 60-NQ/TW của Hội nghị Trung ương 11 khóa XIII, Bộ Nội vụ đã chủ trì, tham mưu trình cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung, ban hành mới các văn bản quy phạm pháp luật như: Tham mưu trình Chính phủ để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết số 76/2025/UBTVQH15 ngày 14/4/2025 về việc sắp xếp đơn vị hành chính năm 2025; nghiên cứu, xây dựng dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) trình Chính phủ để trình Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV. Ngày 16/6/2025, Quốc hội đã thông qua Luật Tổ chức chính quyền địa phương sửa đổi số 72/2025/QH15.
Sau khi thẩm định, xây dựng hồ sơ Đề án của Chính phủ về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025 và hồ sơ Đề án của Chính phủ về sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã của 34 tỉnh, thành phố mới trình các cấp có thẩm quyền, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thông qua để ban hành 34 Nghị quyết phê duyệt Đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã năm 2025 của 34 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (mới) sau khi Quốc hội ban hành Nghị quyết sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025.
Trên cơ sở nghị quyết, kết luận của Trung ương, các địa phương đã chủ động xây dựng phương án sắp xếp tổ chức bộ máy của của địa phương mình để trình cấp có thẩm quyền xem xét, phê duyệt bảo đảm tiến độ, chất lượng.
Sau khi thực hiện sắp xếp, cả nước có 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh, gồm 6 thành phố trực thuộc Trung ương và 28 tỉnh với 3.321 đơn vị hành chính cấp xã (2.621 xã, 687 phường và 13 đặc khu), giảm 6.714 đơn vị hành chính cấp xã (đạt tỷ lệ giảm 66,91%).
Trong quản lý đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, Bộ Nội vụ tập trung nghiên cứu rà soát, đề xuất Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục đổi mới mạnh mẽ chế độ công vụ, công chức nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức đáp ứng yêu cầu quản trị quốc gia hiện đại, hiệu lực, hiệu quả bằng các giải pháp cụ thể.
Trong đó, Bộ đã tham mưu trình Quốc hội thông qua Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi); đồng thời, ban hành mới hoặc sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến tuyển dụng, sử dụng và quản lý cán bộ, công chức, viên chức đáp ứng yêu cầu của nền hành chính quốc gia… Bộ đang tập trung xây dựng, hoàn thiện dự án Luật Viên chức (sửa đổi) và 4 dự thảo Nghị định liên quan để hướng dẫn Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi).
Ngoài ra, công tác về cải cách hành chính, tiền lương và bảo hiểm xã hội, công tác việc làm, an toàn, vệ sinh lao động, quản lý lao động ngoài nước, công tác người có công, thi đua, khen thưởng, văn thư, lưu trữ… đã đạt những kết quả nổi bật.
“Thành công một cách toàn diện”
Trước đó, tại Hội nghị Ban Chấp hành Đảng bộ Bộ Nội vụ nhiệm kỳ 2020 - 2025, khi nhìn lại 6 tháng đầu năm, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà khẳng định, chưa bao giờ Bộ làm việc trong điều kiện, môi trường thuận lợi như hiện nay, dù khối lượng nhiệm vụ "rất lớn, rất khốc liệt". Sự đồng thuận cao của Bộ Chính trị và tinh thần hành động khẩn trương, quyết liệt của tập thể cán bộ, công chức được coi là chìa khóa để Bộ Nội vụ vào việc rất nhanh, khẩn trương, tích cực sau khi hợp nhất cơ quan. Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà nhận định: "Chúng ta chỉ nghĩ làm sao để làm tốt nhất có thể".
Với quyết tâm tinh giản bộ máy, thúc đẩy chuyển đổi số và hoàn thiện thể chế, Bộ Nội vụ đặt mục tiêu không chỉ duy trì đà chạy thông suốt mà còn nâng cao hiệu lực, hiệu quả phục vụ người dân và địa phương trong giai đoạn mới. Liên quan đến công tác xây dựng thể chế, người đứng đầu ngành Nội vụ nhận định: “Chưa bao giờ chúng ta có khối lượng văn bản, thể chế phải xây dựng lớn như vậy trong chỉ 6 tháng".
Theo Bộ trưởng, khối văn bản đồ sộ này mở rộng không gian thể chế, khơi thông khó khăn vướng mắc với việc chuyển mô hình chính quyền địa phương từ 3 cấp xuống 2 cấp.Ngoài sản phẩm ban hành, Bộ còn rà soát 28 Nghị định, 57 Thông tư để tiếp tục phân cấp, phân quyền, bảo đảm triệt để giao việc, giao quyền cho địa phương. Bộ trưởng đánh giá, việc hoàn thiện thể chế là "cuộc cách mạng lớn lao, vĩ đại", trong đó Bộ Nội vụ giữ vai trò cơ quan tham mưu chủ lực.
Về kết quả việc sáp nhập các tỉnh, thành và vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, Bộ trưởng Bộ Nội vụ đánh giá cao những nỗ lực của các cá nhân, đơn vị trực thuộc Bộ suốt thời gian qua.
"6 tháng qua là 6 tháng lịch sử. Đặc biệt từ tháng 3 đến nay, sau hợp nhất Bộ LĐ-TB&XH với Bộ Nội vụ, Bộ Nội vụ đã gánh lượng khối lượng công việc rất đồ sộ, nặng nề nhưng tôi đánh giá chúng ta đã đạt được thành công một cách toàn diện", Bộ trưởng khẳng định.
Hoa Lê
