Đó không chỉ là sự ghi nhận của Đảng, Nhà nước đối với những cống hiến, hy sinh vì độc lập tự do của dân tộc mà còn là biểu hiện sinh động của đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”.
Chính sách ngày càng phủ rộng và thiết thực
Kể từ khi Chủ tịch Hồ Chí Minh lấy ngày 27/7/1947 là Ngày Thương binh - Liệt sĩ, 78 năm qua, hệ thống pháp luật, chính sách ưu đãi NCC với cách mạng đã được xây dựng đồng bộ, triển khai toàn diện và liên tục được điều chỉnh phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội. Với tinh thần nhất quán “tất cả NCC đều phải được hưởng đầy đủ chính sách và có cuộc sống ngày càng tốt hơn”, Pháp lệnh Ưu đãi NCC với cách mạng cùng hàng loạt nghị định, thông tư hướng dẫn đã cụ thể hóa các chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước về công tác “Đền ơn đáp nghĩa”.
Đến nay, cả nước có khoảng 9,2 triệu NCC với cách mạng, trong đó gần 1,4 triệu người đang được hưởng chế độ ưu đãi hàng tháng. Mức chuẩn trợ cấp đã nhiều lần được điều chỉnh phù hợp với bối cảnh kinh tế - xã hội và nhu cầu sinh hoạt, tăng từ hơn 1,3 triệu đồng năm 2015 lên 1,6 triệu năm 2020, 2 triệu đồng năm 2023 và đặc biệt là mức tăng kỷ lục 35,7% trong năm 2024, nâng chuẩn lên hơn 2,7 triệu đồng theo Nghị định số 77/2024/NĐ-CP.
Không chỉ dừng ở chế độ trợ cấp, NCC còn được hưởng hàng loạt chính sách toàn diện: Bảo hiểm y tế, điều dưỡng, ưu tiên trong giáo dục đào tạo, vay vốn ưu đãi, hỗ trợ nhà ở, miễn giảm tiền sử dụng đất... Điều đó cho thấy, chính sách ưu đãi NCC ngày một hoàn thiện hơn, phù hợp với nhu cầu đa dạng và xu hướng phát triển của xã hội hiện đại.
Đặc biệt, 2025 - năm ghi dấu hàng loạt sự kiện lớn của đất nước như 80 năm Quốc khánh, 50 năm giải phóng miền Nam thống nhất đất nước, hệ thống chính sách NCC tiếp tục được hoàn thiện theo hướng nhân văn, thiết thực và mang tính sẻ chia sâu sắc.
Ngày 30/6/2025, Thủ tướng Chính phủ đã ký Công điện số 102/CĐ-TTg chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương đẩy mạnh thực hiện các chính sách NCC, nhất là xóa nhà tạm, nhà dột nát. Mục tiêu được Thủ tướng nhấn mạnh tại cuộc họp Ban chỉ đạo Trung ương là: Đến ngày 27/7, không còn NCC nào sống trong nhà tạm, nhà dột nát - vượt tiến độ xóa nhà tạm toàn quốc theo kế hoạch trước đó đến 31/8.
Ngay sau đó, nhiều địa phương đã hành động quyết liệt. Tại TP Đà Nẵng, tính đến giữa tháng 7, thành phố đã sửa chữa, xây dựng 2.938/2.942 căn nhà cho NCC, đạt 99,86%, đặt mục tiêu hoàn thành toàn bộ đúng dịp 27/7. TPHCM trao quà của Chủ tịch nước tới 67.244 NCC với tổng kinh phí hơn 20 tỷ đồng. Tỉnh Thái Nguyên cũng sớm hoàn thành hỗ trợ nhà ở cho 136 hộ NCC, về đích trước thời hạn.
Chính phủ cũng đang hoàn thiện hồ sơ trình các nghị định mới thay thế Nghị định số 131/2021/NĐ-CP và bổ sung chính sách trợ cấp hàng tháng cho thanh niên xung phong miền Nam từng tham gia kháng chiến. Các văn bản mới dự kiến được trình trong quý III, IV, hứa hẹn mở rộng thêm diện bao phủ chính sách ưu đãi.
Đặc biệt, việc xác định danh tính liệt sĩ thiếu thông tin tiếp tục được quan tâm. Thông tư số 05/2025/TT-BLĐTBXH quy định định mức kỹ thuật giám định ADN đã tạo hành lang pháp lý, kỹ thuật để việc “trả lại tên” cho các anh hùng liệt sĩ diễn ra thuận lợi hơn. Trong 6 tháng đầu năm, Cục NCC (Bộ Nội vụ) đã tiếp nhận gần 400 mẫu hài cốt liệt sĩ, đề nghị giám định ADN, đồng thời thẩm định và trình cấp mới gần 200 Bằng Tổ quốc ghi công, cấp lại gần 2.000 bằng cho thân nhân liệt sĩ.
Tri ân bằng chính sách, hành động và cả trái tim
Cục trưởng Cục NCC Đào Ngọc Lợi cho biết: “Không chỉ dừng ở Trung ương, chính sách và phong trào tri ân đã lan tỏa tới từng thôn xóm, từng mái nhà, từng con người. Những hoạt động “Đền ơn đáp nghĩa” trở thành truyền thống đẹp, ăn sâu trong tâm thức nhân dân, là biểu tượng văn hóa của một dân tộc luôn tri ân người hy sinh vì nước”.
10 năm qua, cả nước đã vận động được gần 7.900 tỷ đồng cho các hoạt động hỗ trợ NCC. Hơn 67.700 căn nhà tình nghĩa được xây mới, gần 46.000 căn được sửa chữa. 110.000 sổ tiết kiệm trị giá hơn 403 tỷ đồng được trao tặng. Hơn 2.400 Bà mẹ Việt Nam anh hùng còn sống được phụng dưỡng chu đáo.
Cùng với đó là việc chỉnh trang, nâng cấp hàng ngàn nghĩa trang liệt sĩ, công trình ghi công liệt sĩ. Từ miền núi phía bắc đến đồng bằng sông Cửu Long, không nơi nào thiếu vắng những ngọn nến tri ân trong đêm 27/7, những đoàn viên thanh niên thăm hỏi, chăm sóc gia đình chính sách hay những dòng người lặng lẽ kính cẩn bên bia mộ các anh hùng. Tại các địa phương, phong trào xã hội hóa hoạt động tri ân ngày càng lan tỏa mạnh mẽ. Nhiều doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân đồng hành trong các hoạt động như: Tài trợ nhà tình nghĩa, khám chữa bệnh miễn phí, tặng học bổng cho con em thương binh, liệt sĩ, phụng dưỡng Bà mẹ Việt Nam anh hùng...
Kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947 - 27/7/2025), cả nước hướng về một ngày đặc biệt bằng chuỗi hành động thiết thực và đầy cảm xúc. Nổi bật là chương trình gặp mặt
250 đại biểu tiêu biểu là NCC và nhân chứng lịch sử cấp Trung ương, do Bộ Nội vụ tổ chức tại Hà Nội. Đây không chỉ là dịp vinh danh mà còn là cơ hội lắng nghe, thấu hiểu tâm tư, nguyện vọng của NCC qua các thời kỳ.
Cùng với đó, Chủ tịch nước đã ký nhiều quyết định tặng quà NCC nhân dịp Tết Nguyên đán, các ngày lễ lớn như 30/4, 2/9... Bộ Nội vụ đã hướng dẫn, đôn đốc địa phương thực hiện Quyết định 21/2024/QĐ-TTg về hỗ trợ nhà ở cho NCC giai đoạn 2023 - 2025. Hàng vạn mái nhà đang dần hoàn thiện, là minh chứng sống động cho nghĩa tình tri ân từ chủ trương đến hành động.
Các địa phương đang triển khai hàng loạt hoạt động như: Dâng hương tưởng niệm, thắp nến tri ân tại nghĩa trang liệt sĩ, phát động phong trào thanh niên chăm sóc gia đình NCC, chỉnh trang công trình ghi công liệt sĩ, vận động Quỹ Đền ơn đáp nghĩa, tổ chức các chuyến thăm hỏi, tặng quà tại trung tâm điều dưỡng NCC…
Không khí tri ân len lỏi từng góc phố, làng xóm, từng chương trình truyền hình, các buổi sinh hoạt cộng đồng. Từ chương trình nghệ thuật “Khúc tráng ca bất tử” đến hành trình về nguồn, từ một suất học bổng đến một lần khám bệnh miễn phí - tất cả đều góp phần nhân lên ngọn lửa đạo lý thiêng liêng.
Trong hành trình 78 năm qua, từ giải quyết hồ sơ tồn đọng, nâng cao chế độ trợ cấp, mở rộng diện bao phủ chính sách đến các hoạt động tri ân xã hội hóa sâu rộng, một tinh thần nhất quán, xuyên suốt luôn được gìn giữ: Tri ân không chỉ là lời nói mà là hành động, trách nhiệm, nghĩa vụ thiêng liêng của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân.
Dù là một quyết định chính sách, một mái nhà tình nghĩa hay buổi thắp nến tri ân, tất cả mang trong lòng mỗi người dân Việt Nam sự biết ơn vô hạn đối với những người đã hy sinh xương máu vì Tổ quốc. Đó là chất keo gắn kết lòng dân, là nền tảng vững chắc cho khối đại đoàn kết toàn dân tộc trong hành trình phát triển đất nước bền vững.
Nguyễn Síu
