Tổng tấn công hàng giả
Một tiểu thương tại Hà Nội chia sẻ: “Có những loại nước hoa, son môi giả nhìn y hàng chính hãng nhưng có giá chỉ vài chục nghìn đồng bán rất chạy vì khách thấy rẻ”. Với phương châm “không có vùng cấm, không có ngoại lệ”, TP Hà Nội đang triển khai chiến dịch truy quét hàng giả quy mô lớn từ chợ truyền thống đến sàn thương mại điện tử.
Theo đó, từ ngày 15/5 đến 15/8, lực lượng chức năng triển khai chiến dịch cao điểm kiểm tra, xử lý vi phạm về hàng giả, hàng kém chất lượng theo chỉ đạo của Chính phủ và hướng dẫn của Bộ Công an. Chiến dịch được thực hiện với phương châm "không có vùng cấm, không có ngoại lệ", tập trung vào các mặt hàng có nguy cơ cao như thực phẩm chức năng, dược phẩm, mỹ phẩm, thiết bị y tế, phụ kiện điện tử… UBND TP Hà Nội đã ban hành Kế hoạch số 146/KH-UBND ngày 27/5/2025, thành lập các tổ công tác liên ngành tại quận, huyện, thị xã, phối hợp chặt chẽ giữa lực lượng quản lý thị trường, công an, y tế và chính quyền cơ sở nhằm kiểm tra diện rộng, phát hiện và xử lý nghiêm hành vi vi phạm.
Lực lượng chức năng Thủ đô đã phát hiện, xử lý nhiều vụ việc "khủng". Đơn cử như phát hiện một xưởng sản xuất hơn 500 sản phẩm giả nhãn hiệu tại La Phù và nhiều cơ sở sản xuất mỹ phẩm, thực phẩm chức năng giả với khoảng 3.500 đơn vị sản phẩm bị thu giữ chỉ trong tháng 6; hơn 50 hộ kinh doanh cá thể tại La Phù đã tự nguyện giao nộp khoảng 25 tấn bánh kẹo, thực phẩm không đảm bảo quy định, được tiêu hủy theo quy định pháp luật… "Địa bàn vi phạm" không còn giới hạn ở chợ truyền thống hay các điểm bán nhỏ lẻ, mà đối tượng đã len lỏi vào các trung tâm thương mại, sàn thương mại điện tử.
Đại diện Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội cho biết, từ nay đến cuối năm sẽ tập trung lực lượng tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm cơ sở, cửa hàng kinh doanh hàng hóa giả mạo thương hiệu trên các tuyến phố cổ và một số tuyến phố trung tâm. Lực lượng chức năng Hà Nội đang phối hợp mở các chiến dịch càn quét lớn, với phương châm đẩy lùi hàng giả, hàng nhái và xử lý không có vùng cấm nhằm lập lại trật tự kinh doanh và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng cũng như doanh nghiệp chân chính.
Cũng theo Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội, cuộc chiến chống hàng giả, hàng kém chất lượng đang đối mặt với nhiều thách thức mới, khi thủ đoạn vi phạm ngày càng tinh vi và hệ thống phối hợp chưa đủ chặt chẽ để ứng phó. Thực tế cho thấy công tác giám định chất lượng hàng hóa, đặc biệt với các mặt hàng ảnh hưởng đến sức khỏe như thực phẩm, dược phẩm vẫn gặp nhiều khó khăn do thiếu nhân lực chuyên môn và trang thiết bị. Thời gian kiểm nghiệm kéo dài, quy trình phức tạp khiến việc xử lý vi phạm thường bị chậm trễ. Đó là chưa kể đến lỗ hổng trên sàn thương mại điện tử vẫn tồn tại. Trên các sàn như Shopee, Lazada… không khó để tìm thấy hàng chục nghìn gian hàng có dấu hiệu bán hàng giả, hàng nhái. Tuy nhiên, việc truy xuất danh tính người bán còn hạn chế, khiến cơ quan chức năng gặp khó trong xử lý hành chính và răn đe vi phạm.
Cần sự chung tay của Nhà nước, doanh nghiệp và người tiêu dùng
Ông Nguyễn Văn Toàn, chuyên gia thị trường thuộc Viện Nghiên cứu phát triển doanh nghiệp cho rằng, nguyên nhân sâu xa khiến hàng giả vẫn tồn tại là vì giá rẻ, dễ tiếp cận trong khi người tiêu dùng còn thiếu kiến thức để phân biệt hàng thật, giả. Cộng với sự dễ dãi trong tâm lý tiêu dùng, môi trường này càng khiến hàng giả tồn tại.
TS Trịnh Bá Dương, Chủ tịch Liên minh xúc tiến thương mại ASEAN HUB - chuyên gia đổi mới sáng tạo quốc gia chia sẻ, tình trạng hàng giả, hàng kém chất lượng ngày càng phổ biến trên thị trường với nhiều hình thức tinh vi. Đối tượng làm giả không chỉ sao chép mẫu mã mà còn giả mạo thông tin, dữ liệu và mã truy xuất. Sữa, thực phẩm, thực phẩm chức năng, mỹ phẩm… là nhóm hàng hóa có nguy cơ bị làm giả, làm nhái, gian lận thương mại nhiều nhất. Tình trạng này làm ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người tiêu dùng, ảnh hưởng đến sự minh bạch của thị trường hàng hóa và doanh nghiệp.
Không chỉ người tiêu dùng bị ảnh hưởng về tài chính, sức khỏe mà doanh nghiệp sản xuất chân chính cũng trở thành nạn nhân trực tiếp của vấn nạn này. Hàng giả không chỉ cướp đi doanh thu mà còn làm xói mòn uy tín thương hiệu được gây dựng trong nhiều năm. Theo Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam, ước tính mỗi năm, các doanh nghiệp trong nước thất thu hàng nghìn tỷ đồng vì hàng giả. Trong khi đó, việc xử lý pháp lý lại không dễ dàng, nhất là khi sản phẩm bị làm giả được bán qua nhiều kênh không chính thống, từ mạng xã hội cho đến chợ bán buôn.
Ông Lê Quốc Vinh, chuyên gia thương hiệu cho rằng, mọi công nghệ đều vô nghĩa nếu người tiêu dùng vẫn dễ dãi trong lựa chọn. Giáo dục thị trường là điều quan trọng nhất và các chương trình truyền thông nên hướng tới việc nâng cao nhận thức tiêu dùng bền vững, khuyến khích người dân nói không với hàng giả dù rẻ đến đâu. Đồng thời, cần thiết lập cơ chế phản hồi nhanh giữa doanh nghiệp và cơ quan chức năng. Khi phát hiện hàng giả, doanh nghiệp cần được hỗ trợ nhanh về mặt pháp lý, điều tra và xử lý để tránh tình trạng kéo dài khiến thiệt hại ngày càng nghiêm trọng.
Hàng giả, hàng nhái không chỉ là câu chuyện về chất lượng sản phẩm mà còn là vấn đề đạo đức kinh doanh, ảnh hưởng tới sức khỏe cộng đồng và sự phát triển của nền kinh tế. Khi người tiêu dùng từ chối hàng giả, khi doanh nghiệp chủ động bảo vệ thương hiệu và khi Nhà nước xử lý mạnh tay thì đó mới là lúc thị trường trở nên lành mạnh và bền vững.
KHÁNH VÂN
