Vụ việc thương tâm này một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh báo cho những mối hiểm nguy rình rập tại các khu cư xá có tuổi đời hàng chục năm, giờ đây đã trở nên cũ kỹ, già cỗi…
“Cư xá” thường dùng để chỉ một khu dân cư, khu nhà ở công cộng gồm nhiều căn nhà có cấu trúc giống nhau. Ngày nay, nó không còn được dùng trong bản đồ quy hoạch khu dân cư đô thị, nhưng trên thưc tế tại TPHCM vẫn còn nhiều khu cư xá tồn tại hàng mấy chục năm, trong đó đan xen giữa những công trình cũ và mới, nhiều khu chưa hoàn chỉnh về hệ thống hạ tầng trong khi các công trình kiến trúc còn thiếu đồng bộ, nhiều yếu tố có thể dẫn tới các sự cố nguy hiểm.
Cư xá Độc Lập là một trong những khu đã từng được đầu tư cải tạo với một số công trình xây dựng mới, một số khu vực được cải thiện về hạ tầng, nhưng vẫn còn tồn tại những khu vực nhà cửa cũ kỹ, xập xệ, đường sá chật hẹp, thiếu các công cụ, phương tiện đảm bảo an toàn cho một khu dân cư có số dân đông đúc, mật độ cao.
Vụ hoả hoạn xảy ra ở 2 khu cao 5 tầng, xây dựng cách đây hàng chục năm, với hơn 110 căn nhà, mỗi căn rộng khoảng 50 - 60m2, xung quanh là nhiều nhà cấp 4, nhà liền kề, quán ăn… Khi xảy ra hỏa hoạn, do đường sá chật hẹp, địa hình phức tạp, nên các phương tiện chữa cháy chuyên nghiệp khó tiếp cận hiện trường, trong khi nhiều căn nhà trong khu vực có chứa các loại vật liệu dễ bắt lửa nên việc chữa cháy gặp nhiều khó khăn, dẫn tới hậu quả thảm khốc.
Những năm qua, mặc dù TPHCM đã nỗ lực cải tạo, phát triển hệ thống hạ tầng, nhiều khu cư xá đã được chỉnh trang như cư xá Đô Thành, Bàn Cờ, nhưng vẫn còn một số khu cũ kỹ, tiềm ẩn nhiều nguy cơ như các cư xá Thanh Đa, Ngô Gia Tự,… Tại những khu cư xá này, do công tác quản lý thiếu chặt chẽ trong nhiều năm nên không ít nhà cửa được xây dựng tự phát, tình hình sở hữu, sử dụng rất phức tạp, tình trạng lấn chiếm đường sá phổ biến, các yếu tố đảm bảo an toàn chưa được chú trọng đúng mức. Đặc biệt, tình trạng “quy hoạch treo” kéo dài nhiều năm khiến cho nhà cửa ở nhiều khu cư xá cũ không được xây mới, cải tạo lớn, càng khiến cho bộ mặt đô thị trở nên xập xệ, lạc hậu.
Theo báo cáo của Sở Xây dựng TPHCM, thành phố hiện có 474 chung cư, với 573 lô được xây dựng trước năm 1975 xuống cấp nghiêm trọng, mất an toàn. Theo kế hoạch, đến năm 2035, thành phố sẽ hoàn tất việc cải tạo, sửa chữa hơn 500 chung cư cũ, xuống cấp được xây trước 1975 và giai đoạn 1975 -1994. Đó là một kế hoạch dài hạn, cần đầu tư nhiều tiền bạc, đồng thời cũng cần có sự đồng thuận của hàng chục ngàn cư dân sống ở những nơi đó. Tuy nhiên, các sự cố xảy ra nhiều lần ở các cư xá cũ, nhất là vụ hỏa hoạn mới xảy ra ở cư xá Độc Lập, có thể coi là lời cảnh báo khẩn thiết, yêu cầu phải sớm có các giải pháp nhanh chóng, khẩn trương cải tạo các cư xá cũ theo các quy chuẩn quy hoạch, xây dựng, kiến trúc phù hợp với tình hình mới.
Cần coi đó là một trong những nhiệm vụ cấp thiết, không thể chậm trễ hơn được nữa!
KHÁNH NGUYỄN
