Đó là viên chức được ký hợp đồng để thực hiện hoạt động nghề nghiệp tại các đơn vị sự nghiệp khác, ngoài đơn vị sự nghiệp công lập đang làm việc.
Ngoài ra, viên chức còn được tham gia góp vốn, thành lập, quản lý, điều hành, làm việc tại doanh nghiệp do đơn vị sự nghiệp mà mình đang làm việc thành lập, hoặc tham gia thành lập để thương mại hóa kết quả nghiên cứu, khai thác hiệu quả tài sản trí tuệ, các sáng chế và công nghệ số do tổ chức đó tạo ra; được cử sang làm việc tại các tổ chức khoa học và công nghệ, cơ sở giáo dục đại học, doanh nghiệp và các tổ chức khác trong thời gian nhất định; được góp vốn, thành lập, tham gia quản lý, điều hành hoặc tham gia phát triển công nghệ tại các doanh nghiệp trong và ngoài nước.
Viên chức cũng được thực hiện các quyền khác trong hoạt động kinh doanh và làm việc ngoài thời gian quy định theo quy định của pháp luật chuyên ngành và quy định của cấp có thẩm quyền.
Đây là nội dung rất mới bởi theo luật hiện hành, viên chức chỉ được góp vốn chứ không được tham gia quản lý, điều hành. Còn theo Luật Cán bộ, công chức 2008, cán bộ, công chức không được làm những việc liên quan đến sản xuất, kinh doanh, công tác nhân sự quy định tại Luật Phòng, chống tham nhũng, Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí và những việc khác theo quy định của pháp luật và của cơ quan có thẩm quyền. Việc mở rộng quyền hoạt động kinh doanh như dự thảo cho phép lực lượng viên chức được tham gia vào quá trình trực tiếp kinh doanh, tăng thêm cơ hội làm giàu cho xã hội và bản thân là phù hợp với tinh thần chỉ đạo của Đảng, Chính phủ khi gần đây, người đứng đầu Chính phủ đã khẳng định “thi đua làm giàu” là hành động yêu nước, là một bước giải phóng tinh thần lớn - giúp khôi phục danh dự cho sự thành đạt và chính danh cho khát vọng phát triển cá nhân.
Viên chức cũng là một thành viên trong xã hội. Họ khác với công chức - những người làm việc cho các cơ quan Nhà nước, hưởng lương từ ngân sách nhà nước, viên chức làm việc cho đơn vị sự nghiệp công lập và hưởng lương từ quỹ lương của đơn vị. Hoạt động nghề nghiệp của viên chức là thực hiện công việc hoặc nhiệm vụ có yêu cầu về trình độ, năng lực, kỹ năng chuyên môn, nghiệp vụ trong đơn vị sự nghiệp công lập, khác với lao động của công chức mang tính chất quyền lực công. Vì thế, việc cho phép viên chức được tham gia hoạt động quản lý, kinh doanh ở các đơn vị, doanh nghiệp là phù hợp với quan điểm lãnh đạo cũng như xu thế phát triển của thời cuộc.
Bên cạnh quy định “mở”, dự luật cũng quy định rõ vấn đề quản lý đối với viên chức khi tham gia làm kinh tế: Không được trốn tránh, thoái thác, né tránh, đùn đẩy trong việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao; không được làm những việc liên quan đến sản xuất, kinh doanh, công tác nhân sự theo quy định của pháp luật về phòng, chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, bảo vệ bí mật nhà nước… Những quy định này nhằm ngăn chặn tình trạng lạm dụng quyền hạn, đảm bảo pháp luật được thực hiện nghiêm minh.
KHÁNH NGUYỄN
