Kể chuyện di sản bằng trái tim người trẻ
“Những bàn tay giữ lửa truyền thống” là bộ phim theo dấu hành trình khám phá 5 làng nghề tiêu biểu của Việt Nam: Nón lá làng Chuông, gốm sứ Bát Tràng, quạt giấy Chàng Sơn, chuồn chuồn tre Thạch Xá và tranh dân gian Đông Hồ. Mỗi làng nghề là một câu chuyện văn hóa, một lát cắt lịch sử, một phần linh hồn của dân tộc được chắt lọc qua thời gian và bàn tay của những nghệ nhân âm thầm gìn giữ.
Không sử dụng góc quay cầu kỳ hay lạm dụng kỹ xảo, bộ phim gây ấn tượng bởi cách tiếp cận chân thực, gần gũi và sâu lắng. Các bạn trẻ - những người thực hiện bộ phim không đứng ngoài quan sát mà thực sự nhập cuộc: Đến tận nơi, trò chuyện với nghệ nhân, tự tay quay hình, viết lời bình, dựng phim và dịch phụ đề. Họ không đơn thuần là người làm phim mà còn là người kết nối giữa thế hệ gìn giữ di sản và thế hệ tiếp nối tương lai.
Chính sự đồng hành giữa các thế hệ, giữa “những bàn tay giữ lửa” và những người trẻ mang khát vọng kể chuyện về quê hương đã tạo nên linh hồn cho tác phẩm. Phim không chỉ ghi nhận vẻ đẹp của nghề truyền thống mà còn khơi gợi những trăn trở: Làm sao để nghề được sống tiếp trong thời đại công nghệ? Làm sao để những giá trị bản sắc không bị lãng quên?
Phim “Những bàn tay giữ lửa truyền thống” thu hút khán giả tại rạp Cinéville, thành phố Lorient, Pháp.
Bộ phim vừa được công chiếu trong khuôn khổ Festival Vietnam 2025 tại thành phố Lorient (Pháp) và trước đó là Tuần lễ Việt Nam tại Saint-Herblain. Không gian rạp chiếu luôn chật kín khán giả. Nhiều người Pháp lần đầu tiên biết đến tranh Đông Hồ hay tận mắt thấy cảnh các nghệ nhân làng Thạch Xá gọt chuồn chuồn tre bằng tay. Họ không chỉ xem phim mà còn lắng nghe, rung động và háo hức muốn tìm đến Việt Nam để được tận tay chạm vào những giá trị văn hóa đã in sâu trong từng khuôn hình. Không dừng lại ở trải nghiệm thị giác, khán giả còn được tham gia trải nghiệm nghề thủ công: Tô tranh, làm quạt, lắp chuồn chuồn...
Sự hồi sinh của làng nghề Việt trên màn ảnh
Không chỉ phim tài liệu, gần đây dòng phim truyện truyền hình cũng tích cực khai thác chất liệu làng nghề, từ “Mắt lụa”, “Tơ duyên”, “Vương tơ” đến “Lụa”.
Phim “Lụa” là minh chứng rõ nét cho xu hướng này. Lấy bối cảnh làng dệt Mã Châu (Quảng Nam), nơi có truyền thống hơn 600 năm, phim không chỉ kể câu chuyện tình yêu trong giới thời trang mà còn khắc họa nỗ lực giữ nghề, gìn giữ bản sắc giữa thời hiện đại. Ê kíp sản xuất đã đầu tư công phu để tái hiện chân thực làng nghề, đưa người xem đến với khung cảnh ươm tơ, dệt lụa, những khung cửi vang vọng âm thanh của thời gian. Sự trở lại của các làng nghề trên màn ảnh không chỉ mang giá trị thẩm mỹ hay đổi mới nội dung mà còn góp phần thiết thực vào việc bảo tồn văn hóa.
Từ “Những bàn tay giữ lửa truyền thống” đến “Lụa” và hàng loạt dự án đang ấp ủ, phim về làng nghề Việt không còn là “nốt lặng” trong thị trường phim ảnh. Tuy nhiên, để dòng phim này thực sự phát triển và bền vững, cần có chiến lược dài hơi từ chính sách hỗ trợ của địa phương, sự đồng hành của các hiệp hội văn hóa, đến đầu tư bài bản từ các hãng phim và nền tảng phát hành; đặc biệt, cần khuyến khích các nhà làm phim trẻ, nhóm sáng tạo độc lập tiếp tục theo đuổi dòng phim này. Chính họ, với góc nhìn mới mẻ và tình yêu bản sắc, sẽ là lực lượng quan trọng đưa di sản truyền thống lên màn ảnh, không chỉ trong nước mà còn vươn ra thế giới.
