Thời gian qua, các cuộc thi không chỉ thu hút bởi quy mô tổ chức chuyên nghiệp mà còn bởi cách tiếp cận hiện đại, đề cao những thông điệp nhân văn và khơi dậy trách nhiệm cộng đồng nơi thí sinh.
Cuộc thi Hoa hậu Trái đất Việt Nam 2025 là ví dụ nổi bật. Với điểm nhấn là phần thi thời trang tái chế xác lập kỷ lục Việt Nam với 50 thiết kế trình diễn trong một chương trình và bộ sưu tập “Mầm sống tái sinh” giàu tính biểu tượng, cuộc thi đã chuyển tải thông điệp môi trường đầy sáng tạo. Tân Hoa hậu Ngô Thị Trâm Anh không chỉ tỏa sáng nhờ sắc vóc mà còn ghi điểm bởi quan điểm rõ ràng, sâu sắc về vai trò của giới trẻ trong bảo vệ hành tinh xanh. Cùng thời điểm, Hoa hậu Việt Nam 2024 chọn gương mặt đăng quang là Hà Trúc Linh - người hội tụ vẻ đẹp hình thể, tri thức và tinh thần cống hiến. Với định hướng phát triển theo bốn trụ cột "Nhan sắc - Văn hóa - Trí tuệ - Cống hiến", cô thể hiện rõ khát vọng dùng tiếng nói và hành động để lan tỏa những giá trị tích cực đến cộng đồng.
Năm nay còn ghi nhận nhiều “tân binh” có hướng tiếp cận mới. Hoa hậu bông Sen Việt 2025 với chủ đề “Tỏa sáng phẩm giá Việt” lấy cảm hứng từ biểu tượng văn hóa truyền thống bông sen cho thấy sự kết hợp hài hòa giữa bản sắc dân tộc và khát vọng hội nhập. Trong khi đó, Hoa hậu Biển Việt Nam Toàn cầu 2025 lại chạm đến một khía cạnh khác: Tình yêu biển đảo và ý thức gìn giữ đại dương. Người đẹp Nguyễn Hoài Phương Anh đã chinh phục khán giả và ban giám khảo không chỉ nhờ nhan sắc và kỹ năng trình diễn mà còn bởi phần ứng xử sâu sắc…
Trong bối cảnh các cuộc thi sắc đẹp ngày càng nở rộ, với mật độ tổ chức dày đặc, điều công chúng quan tâm không chỉ là ai đăng quang mà sâu xa hơn là bản chất, ý nghĩa và tính thực chất của các cuộc thi. Nếu trước đây, cuộc thi hoa hậu thường chỉ chú trọng vào ngoại hình và khả năng trình diễn thì hiện nay, tiêu chí chấm điểm đã thay đổi đáng kể. Phần lớn sân chơi nhan sắc đều bổ sung yếu tố trí tuệ, kỹ năng ứng xử, hiểu biết xã hội và đặc biệt là ý thức cộng đồng và trách nhiệm xã hội vào khung đánh giá. Đây là tín hiệu tích cực, thể hiện xu hướng chuyển mình mạnh mẽ của các cuộc thi theo hướng nhân văn, sâu sắc và gần hơn với giá trị thật.
Một số cuộc thi như: Hoa hậu Trái đất Việt Nam 2025, Hoa hậu Biển Việt Nam Toàn cầu hay Hoa hậu bông Sen Việt đã đưa ra các tiêu chí và nội dung thi gắn với những vấn đề xã hội cấp thiết như bảo vệ môi trường, bảo tồn văn hóa dân tộc, truyền cảm hứng sống tích cực. Đặc biệt, việc lồng ghép các phần thi như thời trang tái chế, chia sẻ thông điệp cộng đồng, ứng xử xoay quanh các vấn đề môi trường biển, biến đổi khí hậu… đã giúp các thí sinh thể hiện chiều sâu tư duy và bản lĩnh công dân.
Tuy nhiên, bên cạnh những tín hiệu đáng mừng, không thể phủ nhận vẫn tồn tại một số cuộc thi bị đánh giá là thiếu chiều sâu, lặp lại mô típ cũ, thiên về hình thức mà chưa đầu tư cho chất lượng thí sinh hay thông điệp cuộc thi. Điều này dẫn đến hệ quả là danh hiệu hoa hậu bị "tràn lan hóa", khiến công chúng mất dần niềm tin và cảm giác trân trọng dành cho vương miện.
