Hiến kế để tạo ra sản phẩm AI “Made in Vietnam”
GS Hồ Phạm Minh Nhật hiện là giáo sư bậc một về Khoa học dữ liệu, Thống kê và Học máy tại Đại học Texas - Austin, một trong 10 trường đại học hàng đầu của Mỹ về trí tuệ nhân tạo (AI) theo xếp hạng của US News. Là một trí thức trẻ Việt Nam đang nghiên cứu và giảng dạy tại Mỹ, anh mang theo khát vọng trở thành cầu nối tri thức giữa Việt Nam và thế giới, đóng góp vào hành trình hiện thực hóa Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị.
Theo GS Minh Nhật, vai trò của đội ngũ trí thức trẻ, cả trong nước và quốc tế là vô cùng quan trọng trong kỷ nguyên phát triển dựa trên tri thức. Anh tin rằng khoa học dữ liệu và AI sẽ tiếp tục bùng nổ tại Việt Nam, mở ra cơ hội lớn trong đào tạo và ứng dụng. Song song với công tác giảng dạy và nghiên cứu, GS Minh Nhật chủ động hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho Việt Nam trong lĩnh vực AI - ngành có nhu cầu nhân lực lớn và mức đãi ngộ hấp dẫn. “Tôi tận dụng kinh nghiệm thực tiễn và mối quan hệ tại nước ngoài để kết nối các bạn trẻ Việt Nam với các chương trình tiến sĩ quốc tế về học máy, thống kê và AI”, anh chia sẻ. Với anh, AI và học máy là “xương sống” của chuyển đổi số quốc gia.
Khát vọng lớn nhất của GS Minh Nhật là giúp Việt Nam không chỉ tiếp thu công nghệ mà còn làm chủ, tiến tới tạo ra những sản phẩm AI “Made in Vietnam” có khả năng cạnh tranh toàn cầu. Để hiện thực hóa điều này, anh đề xuất ba hướng đi chiến lược: phổ cập và đào tạo chuyên sâu về AI, xây dựng bộ dữ liệu tiếng Việt chất lượng cao và đẩy mạnh nghiên cứu ứng dụng AI vào các bài toán thực tiễn của Việt Nam như nông nghiệp, y tế, giáo dục và đô thị thông minh.
Không dừng lại ở lý thuyết, GS Minh Nhật sẵn sàng bắt tay vào hành động cụ thể như tổ chức hội thảo trực tuyến, khởi xướng dự án dữ liệu cộng đồng, tư vấn chiến lược chuyển đổi số, đồng hướng dẫn nghiên cứu sinh trong nước và kết nối trí thức Việt toàn cầu. “Nếu chúng ta tạo được hệ sinh thái cởi mở và tận dụng hiệu quả chất xám người Việt trên toàn thế giới, Việt Nam hoàn toàn có thể ghi dấu trên bản đồ AI toàn cầu bằng chính công nghệ do người Việt sáng tạo”, anh tin tưởng.
Xây dựng hệ nhân lực chất lượng cao
Không chỉ là nhà nghiên cứu hay giảng viên, TS Lê Thanh Tùng (khoa Công nghệ Thông tin, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên - ĐHQG TPHCM) còn là người kết nối giữa phòng thí nghiệm với lớp học, giữa nhà trường với doanh nghiệp và giữa tri thức khoa học với nhu cầu thực tiễn. Theo anh, trong bối cảnh chuyển đổi số, xây dựng hệ sinh thái nhân lực chất lượng cao là điều kiện tiên quyết để thực hiện thành công Nghị quyết 57.
Theo TS Tùng, ba yếu tố cần thiết để đạt mục tiêu này gồm: Đào tạo gắn với thực tiễn Việt Nam (học từ dữ liệu thật, hạ tầng thật, bài toán thật); thúc đẩy nghiên cứu mở và chia sẻ tài nguyên; xây dựng mạng lưới trí thức trẻ trong và ngoài nước để cùng giải quyết các bài toán lớn của đất nước.
TS Lê Thanh Tùng cho biết, nhóm nghiên cứu của anh đang tập trung vào việc phát triển các ứng dụng AI phù hợp với ngữ cảnh và nhu cầu tại Việt Nam, đặc biệt là trong các tình huống gần gũi với đời sống người dân như giải đáp thông tin dịch vụ công quốc gia, hỗ trợ phân tích và ra quyết định, cũng như tự động điền biểu mẫu hành chính công... Nhóm nghiên cứu đang theo đuổi ba hướng chính: Thu nhỏ các mô hình AI khổng lồ như ChatGPT thành các phiên bản gọn nhẹ, phù hợp triển khai tại địa phương mà không cần siêu máy tính; xây dựng các mô hình AI phục vụ cho ngữ cảnh Việt Nam; phát triển các mô hình có khả năng hiểu nhiều loại dữ liệu khác nhau như văn bản, hình ảnh, âm thanh… trong ngữ cảnh tiếng Việt.
“Nếu tiếp tục được đầu tư và đồng hành từ các cơ quan quản lý và doanh nghiệp, các công nghệ AI “thuần Việt” này sẽ góp phần tạo nên những dịch vụ thông minh, thân thiện và hiệu quả hơn cho người dân, đúng với mục tiêu chuyển đổi số quốc gia và định hướng phát triển công nghệ trong thời đại AI”, TS Lê Thanh Tùng nhấn mạnh.
KHÁNH VÂN
