Theo Điều 31 Nghị định 119 của Chính phủ quy định về thanh toán điện tử giao thông đường bộ quy định, chủ phương tiện ô tô cần phối hợp với nhà cung cấp dịch vụ thanh toán tiền sử dụng đường bộ thực hiện việc chuyển đổi tài khoản thu phí đã có sang tài khoản giao thông và thực hiện kết nối phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt với tài khoản giao thông trước ngày 1/10.
Nghị định của Chính phủ cho phép thời gian 1 năm (1/10/2024 đến 1/10/2025) để chủ phương tiện và nhà cung cấp dịch vụ thu phí chuyển đổi tài khoản thu phí sang tài khoản giao thông kết nối phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt.
Chỉ còn chưa đầy 2 tháng nữa là hạn chót theo Nghị định 119 để chủ phương tiện thực hiện chuyển đổi tài khoản thu phí thành tài khoản giao thông kết nối với phương tiện thanh toán. Cả nước hiện có 6,3 triệu phương tiện sử dụng dịch vụ thu phí tự động không dừng, đạt gần 100% tổng số phương tiện trong cả nước. Theo các nhà cung cấp dịch vụ thu phí, tỷ lệ phương tiện thực hiện chuyển đổi tài khoản rất thấp, mới đạt khoảng 30% tổng số phương tiện trong cả nước.
Nguyên nhân được ông Tô Nam Toàn, Trưởng phòng Khoa học công nghệ Môi trường và Hợp tác quốc tế, Cục Đường bộ Việt Nam lý giải là do thời gian qua có nhiều hình thức lừa đảo qua tin nhắn, mở tài khoản nên khi các nhà cung cấp dịch vụ gửi tin nhắn hay mã OTP hướng dẫn chủ phương tiện chuyển đổi tài khoản nhưng họ lại tưởng đó là tin lừa đảo nên không thực hiện chuyển đổi.
Lý giải về quy định chuyển đổi tài khoản thu phí, ông Tô Nam Toàn cho biết, tài khoản thu phí chủ phương tiện đang sử dụng hiện nay gồm các thông tin về phương tiện, chủ phương tiện và tiền do chủ phương tiện nạp để thanh toán khi xe qua trạm. Do là tài khoản chuyên thu nên tiền do chủ phương tiện nạp tiền vào chỉ được dùng thanh toán phí đường bộ mà không được sử dụng cho các mục đích khác và tiền trong tài khoản thu phí cũng không được tính lãi.
Ngoài ra, việc kết nối giữa tài khoản thu phí với phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt còn nhiều hạn chế, chưa tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp vận tải lớn có nhiều phương tiện, phải nạp một lượng tiền lớn vào tài khoản thu phí. Điều này dẫn đến phản ứng của doanh nghiệp và người dân vì tiền trong tài khoản không được tính lãi.
Quan trọng hơn, Bộ Xây dựng không phải là đơn vị có chuyên môn về quản lý tiền trong tài khoản thu phí nên việc quản lý dòng tiền thu phí gặp nhiều khó khăn. "Với những lý do trên, trong quá trình xây dựng Nghị định 119, Bộ Xây dựng đã thống nhất với Ngân hàng Nhà nước một phương thức quản lý là tách tài khoản thu phí thành tài khoản giao thông kết nối với phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt là ví điện tử hoặc tài khoản, thẻ tín dụng… của ngân hàng. Chủ phương tiện có quyền lựa chọn phương tiện thanh toán để kết nối tài khoản giao thông", ông Toàn cho hay.
Nói về những lợi ích, ông Toàn cho hay, Nghị định 119 khi triển khai thực hiện sẽ giúp công tác quản lý Nhà nước về thu phí ngày càng công khai, minh bạch hơn; giúp người dân thực hiện thanh toán dễ dàng, đơn giản, thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt theo chủ trương của Chính phủ. Việc chuyển đổi tài khoản nhằm mục đích tách bạch trong quản lý Nhà nước, Bộ Xây dựng chuyên quản lý về tài khoản giao thông phục vụ thu phí điện tử không dừng. Ngân hàng Nhà nước quản lý phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt, đảm bảo tính pháp lý và an toàn về phương tiện thanh toán cho người dân, doanh nghiệp. Quan trọng hơn, tiền nằm trong phương tiện thanh toán sẽ được tính lãi. Với sự đa dạng về phương tiện thanh toán sẽ tạo thuận lợi cho chủ phương tiện, nhất là đối với các doanh nghiệp vận tải quy mô lớn.
Việc chuyển tài khoản giúp chủ phương tiện sử dụng đa dạng hơn các dịch vụ. Không chỉ dùng thanh toán phí đường bộ, thời gian tới hệ thống thu phí điện tử không dừng sẽ được mở rộng dùng cho nhiều dịch vụ, tài khoản giao thông sẽ được dùng thanh toán các dịch vụ khác như bãi đỗ xe, thanh toán phí đăng kiểm, thanh toán mua xăng dầu, sạc xe điện. Mỗi nhà cung cấp dịch vụ thu phí đã có phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt (ePass có ví Viettel Money, MoMo, Visa...; VETC có ví VETC). Quy trình chuyển đổi từ tài khoản thu phí sang tài khoản giao thông chỉ mất khoảng 5 - 10 phút trên ứng dụng của nhà cung cấp dịch vụ thu phí.
"Từ ngày 1/10 tới đây, nếu chủ phương tiện không thực hiện chuyển đổi tài khoản thu phí sang tài khoản giao thông kết nối với phương tiện thanh toán và không thực hiện chuyển tiền từ tài khoản thu phí sang phương tiện thanh toán sẽ được coi như chưa dán thẻ, chưa có tài khoản giao thông (tài khoản thu phí trước đây), nói cách khác là không đủ điều kiện thực hiện thu phí điện tử không dừng, không được lưu thông qua trạm thu phí", ông Toàn cho hay.
Phương Minh
