3 ngành có mức tăng thấp nhất: Bảo hiểm, vận tải và logistics, ngân hàng
Báo cáo khảo sát lương thưởng toàn diện Talentnet - Mercer 2025 có sự tham gia của 678 doanh nghiệp, trong đó 606 doanh nghiệp FDI và 72 doanh nghiệp trong nước. Khảo sát đánh dấu 5 năm liên tiếp báo cáo tăng trưởng về số doanh nghiệp tham gia, chứng tỏ sự quan tâm đầu tư ngày càng gia tăng của doanh nghiệp đối với chiến lược nguồn nhân sự.
Bà Nguyễn Thị Quỳnh Phương, Giám đốc bộ phận Tư vấn nhân sự tại Talentnet cho biết, xu hướng tăng lương thấp diễn ra đồng nhất giữa các doanh nghiệp FDI lẫn doanh nghiệp trong nước. Theo số liệu thống kê, giai đoạn 2023 - 2025, các doanh nghiệp FDI ghi nhận mức tăng lương thấp kỷ lục, thậm chí thấp hơn cả thời kỳ Covid-19, phản ánh sự thận trọng và xu hướng siết chặt ngân sách nhân sự toàn cầu. Tuy vậy, số doanh nghiệp đóng băng lương đã giảm đáng kể, từ 9 công ty năm 2024 xuống còn 4 năm 2025 và dự kiến chỉ còn 3 vào năm 2026, cho thấy nỗ lực duy trì điều chỉnh lương tối thiểu để giữ chân nhân tài.
Ở khối doanh nghiệp trong nước, tốc độ tăng lương cũng chậm lại. Nếu loại trừ nhóm đóng băng lương, mức tăng của khối nội địa gần tương đương doanh nghiệp FDI; còn khi tính cả nhóm này, mức tăng chỉ đạt 5,5 - 6,2% giai đoạn 2024 - 2026. "Xu hướng này phản ánh sự thắt chặt chi tiêu khi quy mô tổ chức lớn khiến việc tăng lương cao tạo áp lực lên chi phí cố định và chi phí vận hành", bà Quỳnh Phương cho hay.
Báo cáo cũng chỉ rõ 3 ngành có mức tăng lương cao nhất gồm: Hóa chất (6,8%), cung ứng (6,7%) và dược (6,7%). Đây đều là những lĩnh vực đòi hỏi nguồn nhân lực kỹ thuật cao, tính chuyên môn sâu và khả năng đổi mới liên tục, đặc biệt khi xu hướng sản xuất xanh, chuỗi cung ứng bền vững và công nghệ sinh học đang lên ngôi. Do đó, các doanh nghiệp trong nhóm này có xu hướng tăng lương mạnh hơn mặt bằng chung để giữ chân và thu hút nhân tài chiến lược.
Ngược lại, 3 ngành có mức tăng thấp nhất gồm: Bảo hiểm (5,5%); vận tải và logistics (5,2%); ngân hàng (4,7%). Các ngành này đang trong giai đoạn tái cấu trúc mô hình vận hành và ứng dụng công nghệ tự động hóa, dẫn đến chính sách lương được kiểm soát chặt chẽ hơn.
Trong cùng giai đoạn, tỷ lệ cắt giảm nhân sự tại các doanh nghiệp có xu hướng tăng. Ở khối doanh nghiệp trong nước, con số này tăng từ 3,2% năm 2023 lên 4,7% năm 2024, chủ yếu do quá trình tái cấu trúc và tinh gọn bộ máy, sau đó giảm còn 2,7% vào năm 2025.
Đối với khối doanh nghiệp FDI, tỷ lệ cắt giảm nhân sự duy trì ở mức 3,3% trong 2 năm 2023 và 2024, rồi giảm xuống 1,6% trong nửa đầu năm 2025, cho thấy khả năng kiểm soát nhân sự và hoạch định nguồn lực ổn định hơn. Năm 2025, phần lớn doanh nghiệp lựa chọn duy trì trạng thái ổn định trước những biến động khó lường của thị trường.
Ngân hàng là một trong 3 ngành có mức tăng lương thấp nhất trong giai đoạn 2023 - 2025.
Doanh nghiệp gia tăng ngân sách thưởng để đảm bảo thu nhập nhân viên
Cũng theo khảo sát Talentnet - Mercer, doanh nghiệp chấp nhận trả cao hơn trung bình 7% cho nhân sự mới ở cấp quản lý nhằm thu hút nhân sự có năng lực dẫn dắt tái cấu trúc và chuyển đổi mô hình vận hành. Ngược lại, cấp chuyên viên và lao động phổ thông ghi nhận mức lương của nhân viên hiện tại cao hơn nhân sự tuyển mới lần lượt 3% và 14%. Mức chênh cũng cho thấy doanh nghiệp không có xu hướng tuyển dụng thêm, do lực lượng hiện tại sở hữu thâm niên cao, hiểu quy trình và đảm nhiệm vai trò ổn định.
Trong bối cảnh tốc độ tăng lương chậm lại, các doanh nghiệp có xu hướng duy trì hoặc gia tăng ngân sách thưởng nhằm bảo đảm tổng thu nhập cạnh tranh cho nhân viên.
Kết quả khảo sát cho thấy mức thưởng thực tế năm 2024 gần như đạt kỳ vọng: Khối doanh nghiệp FDI đạt 15,9% so với kế hoạch 16,1%, trong khi khối doanh nghiệp trong nước đạt 19,7% so với kế hoạch 20,3%.
Dự kiến năm 2025, cả 2 khối doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp trong nước đều kỳ vọng giữ mức thưởng cao hơn năm 2024, thể hiện nỗ lực ổn định thu nhập và giữ chân nhân tài trong giai đoạn kinh tế còn nhiều biến động.
Báo cáo Talentnet-Mercer 2025 cũng chỉ rõ, trí tuệ nhân tạo (AI) và công nghệ được dự báo dẫn dắt xu hướng kỹ năng toàn cầu trong vòng 5 năm tới.
Theo khảo sát Future of Jobs 2024 của Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF), AI và dữ liệu lớn, an ninh mạng và hiểu biết công nghệ là 3 nhóm kỹ năng phát triển nhanh nhất, phản ánh sự chuyển dịch mạnh sang nền kinh tế vận hành bằng dữ liệu. Song song đó, tư duy sáng tạo và khả năng thích ứng linh hoạt tiếp tục giữ vai trò nền tảng giúp nhân sự duy trì lợi thế cạnh tranh trong bối cảnh công nghệ tăng tốc.
Lãnh đạo Talentnet nhận định, tại Việt Nam, các kỹ năng quan trọng hiện nay rất cần thiết với người lao động gồm: Tư duy phân tích (79%), lãnh đạo và ảnh hưởng xã hội (75%) và sáng tạo (71%). Tuy nhiên, đến năm 2030, AI và dữ liệu lớn được dự báo trở thành kỹ năng trọng yếu, chiếm tới 96%, vượt xa mức trung bình toàn cầu; tiếp theo là an ninh mạng (70%), quản trị nhân tài (68%) và tư duy linh hoạt - sáng tạo (68%). Điều này cho thấy nền kinh tế Việt Nam đang bước nhanh vào thời kỳ dữ liệu và đổi mới sáng tạo, nơi công nghệ là trung tâm và con người là yếu tố tạo lợi thế cạnh tranh dài hạn.
KHÁNH VÂN
