Theo Bộ Y tế, sau khi mưa bão, lũ lụt đi qua, môi trường sống của người dân bị ảnh hưởng nghiêm trọng, đặc biệt là nước sinh hoạt. Nước mưa kết hợp với nước từ hệ thống cống thoát nước, nước thải từ khu dân cư và các nguồn nước bị ô nhiễm có thể chứa các vi khuẩn và vi rút gây bệnh tiêu chảy. Sử dụng nước ô nhiễm không được khử trùng có thể dẫn đến các bệnh tiêu hóa như tả, lỵ và tiêu chảy cấp.
Mưa bão tạo ra các vùng đọng nước, là môi trường lý tưởng cho sự phát triển của côn trùng, đặc biệt là muỗi và loăng quăng. Các loài muỗi vằn truyền bệnh sốt xuất huyết, sốt rét và viêm não Nhật Bản sinh sôi mạnh mẽ ở những nơi này.
Ngoài ra, khi môi trường bị ô nhiễm sau thiên tai, người dân dễ mắc phải các bệnh liên quan đến vi khuẩn, vi rút, ký sinh trùng và các bệnh ngoài da. Mầm bệnh sẽ nhanh chóng lan rộng nếu không có biện pháp phòng chống kịp thời, đặc biệt với nhóm đối tượng dễ bị tổn thương như trẻ em, người già và người có sức đề kháng yếu.
Ông Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, thời tiết ẩm thấp, mưa nhiều làm tăng khả năng mắc các bệnh về đường hô hấp, trong đó phổ biến nhất là cúm, cảm lạnh. Một số trường hợp, cảm lạnh và cúm có thể dẫn đến viêm phổi, viêm xoang, viêm tai hoặc viêm họng. Các bệnh hô hấp thường có khả năng lây nhiễm cao, tạo thành dịch, gây khó khăn cho việc điều trị.
Do điều kiện vệ sinh kém, môi trường, nguồn nước bị ô nhiễm và chứa đựng nhiều vi khuẩn gây bệnh, trong đó phải kể đến vi khuẩn gây bệnh về da như: Nấm kẽ chân, nấm móng, ghẻ, viêm da, viêm nang lông, nước ăn chân, mẩn ngứa...
Theo bác sĩ Phùng Thị Thúy Hằng, Phó trưởng Khoa Mắt, Bệnh viện Bạch Mai, lượng mưa lớn gây ngập lụt đem theo chất bẩn, độc hại, môi trường ô nhiễm là nguyên nhân gây các bệnh truyền nhiễm về mắt, trong đó bệnh viêm kết mạc là phổ biến, có thể bùng phát thành dịch sau lũ. Lứa tuổi dễ mắc các bệnh mắt thuộc 2 nhóm là trẻ em dưới 15 tuổi và người lớn trên 60 tuổi; bệnh rất dễ lây, có thể thành các vụ dịch lớn.
Để ngăn ngừa sự phát triển của dịch bệnh, ngành y tế có một số khuyến cáo sau:
- Lựa chọn và chế biến thực phẩm an toàn: Hãy chắc chắn rằng thực phẩm được chế biến và bảo quản đúng cách, tránh ăn các thực phẩm sống hoặc không rõ nguồn gốc. Nên ăn thức ăn nấu chín và uống nước đã đun sôi để tránh nguy cơ nhiễm khuẩn.
- Rửa tay sạch sẽ trước và sau khi chế biến thực phẩm, trước khi ăn và sau khi sử dụng nhà vệ sinh. Việc này giúp hạn chế sự lây lan của vi khuẩn và vi rút qua tay.
- Rửa chân sạch sẽ và lau khô các kẽ ngón chân sau khi tiếp xúc với nước lũ, để tránh nhiễm các bệnh ngoài da và các bệnh do vi khuẩn, nấm.
- Diệt muỗi và loăng quăng/bọ gậy: Đảm bảo các dụng cụ chứa nước như thùng, bể, hố chứa nước được đậy kín hoặc thả cá vào để tiêu diệt loăng quăng, ngăn ngừa muỗi sinh sản. Ngoài ra, cần loại bỏ các phế thải như chai lọ, lốp xe cũ và làm sạch các hốc nước tự nhiên.
- Để bảo vệ khỏi các bệnh do muỗi, đặc biệt là các bệnh như sốt xuất huyết, hãy mắc màn khi ngủ ngay cả ban ngày.
- Sau mỗi trận mưa bão, cần thay hoặc làm sạch các bể chứa nước, giếng nước và các dụng cụ chứa nước để loại bỏ tạp chất và vi khuẩn, bảo vệ nguồn nước sinh hoạt.
- Khử trùng nước: Dùng hóa chất khử trùng nước theo hướng dẫn của nhân viên y tế, giúp đảm bảo nước sạch và an toàn cho sinh hoạt và tiêu dùng.
- Nguyên tắc nước rút đến đâu làm vệ sinh đến đó để loại bỏ các chất thải, rác bẩn và phòng ngừa dịch bệnh.
- Xử lý xác động vật đúng cách: Thu gom, xử lý và chôn xác động vật theo hướng dẫn của nhân viên y tế, tránh tình trạng xác động vật phân hủy gây ô nhiễm môi trường và phát tán mầm bệnh.
- Khám và điều trị kịp thời khi có triệu chứng bệnh: Nếu có dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh, cần đến các cơ sở y tế gần nhất.
Duy Anh
