Không chỉ là di sản nghệ thuật, những giai điệu ấy còn là nguồn sức mạnh tinh thần, kết nối các thế hệ, khơi dậy tình yêu Tổ quốc và ý chí xây dựng một Việt Nam hùng cường, giàu đẹp.
Âm nhạc cách mạng là bản anh hùng ca của dân tộc Việt Nam, là sợi dây vô hình gắn kết các thế hệ, nuôi dưỡng lòng yêu nước và niềm tự hào dân tộc. (Ảnh minh họa)
Những giai điệu đi cùng lịch sử dân tộc
Từ những ngày đầu kháng chiến chống Pháp, các ca khúc như “Du kích Sông Thao”, “Chiến sĩ Việt Nam” hay “Tiến quân ca” đã trở thành ngọn cờ tinh thần, khích lệ hàng triệu người ra trận. Những giai điệu ấy vang lên không chỉ trên chiến trường mà cả trong từng mái nhà, từng ngôi trường, gieo vào lòng người dân niềm tin tất thắng.
Trong kháng chiến chống Mỹ, dòng nhạc cách mạng phát triển mạnh mẽ với hàng loạt tác phẩm bất hủ: “Trường Sơn Đông - Trường Sơn Tây”, “Cô gái mở đường”, “Bác đang cùng chúng cháu hành quân”... Mỗi ca khúc là một câu chuyện, một khúc sử thi sống động về con người Việt Nam trong lửa đạn. Giai điệu hừng hực khí thế ấy đã biến thành sức mạnh vật chất, giúp bộ đội vững vàng tiến lên phía trước, nhân dân thêm kiên cường bám đất, giữ làng.
Ngày 30/4/1975 đã khắc sâu trong lịch sử dân tộc và cũng là ngày âm nhạc cách mạng cất vang khúc khải hoàn. Những ca khúc “Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng” của nhạc sĩ Phạm Tuyên, “Đất nước trọn niềm vui” của nhạc sĩ Hoàng Hà… không chỉ là bản nhạc, mà là nỗi xúc động vỡ òa, sự dồn nén của cả một dân tộc sau ba mươi năm trường kỳ kháng chiến. Những ngày ấy, từng con phố, từng ngõ nhỏ vang lên giai điệu chiến thắng. Người dân hát, khóc, cười trong niềm vui đoàn tụ. Chính âm nhạc đã biến khoảnh khắc lịch sử thành một ký ức chung bất tử, để sau này mỗi lần giai điệu ấy vang lên, ta vẫn thấy sống dậy trọn vẹn niềm hân hoan thống nhất non sông.
Viết tiếp tình yêu Tổ quốc bằng âm nhạc hôm nay
Âm nhạc cách mạng là di sản tinh thần vô giá, nhưng cũng cần được viết tiếp bằng hơi thở của thời đại. Thế hệ nhạc sĩ hôm nay đang gánh trên vai trách nhiệm sáng tác những ca khúc mới, phản ánh khát vọng xây dựng một Việt Nam hùng cường, hội nhập và sáng tạo. Nhân kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9, Trung tá, Nhạc sĩ Tạ Duy Tuấn (Nhà hát Ca múa nhạc Quân đội) viết ca khúc mới “Những chặng đường vinh quang”. Bài hát được phối theo phong cách pop trẻ trung, nhưng vẫn giữ tinh thần hào hùng của nhạc cách mạng. Anh chia sẻ: “Với tôi, ca khúc này như một bản tóm lược lịch sử đấu tranh, khát vọng độc lập, tự do và hạnh phúc của dân tộc”.
Là một quân nhân trẻ, Tạ Duy Tuấn đã có nhiều sáng tác được yêu thích như “Chúng em yêu Bác Hồ Chí Minh”, “Có Đảng sáng soi vững bước ra đi”, hay “Việt Nam ngày nắng mới”. Âm nhạc của anh gắn chặt với truyền thống cách mạng, luôn khơi dậy niềm tự hào dân tộc. Theo anh, để làm mới ca khúc cách mạng cần thấu hiểu cảm xúc lịch sử, có thể thay đổi giai điệu, cách gieo vần, nhưng tuyệt đối không làm sai lệch bối cảnh. Thiếu tướng, Nhạc sĩ Đức Trịnh, Chủ tịch Hội Nhạc sĩ Việt Nam cũng nhận định: “Làm mới ca khúc cách mạng là thử thách. Người sáng tác phải truyền tải được khí thế của thế hệ đi qua chiến tranh, đồng thời chạm đến trái tim lớp trẻ hôm nay”.
Thực tế đã có nhiều ca khúc đương đại mang âm hưởng cách mạng mới như “Khát vọng”, “Tự hào Việt Nam”, “Giai điệu Tổ quốc”... Những giai điệu ấy không còn nói nhiều về bom đạn, chiến trường, mà tập trung vào khát vọng vươn lên, tinh thần đoàn kết, trách nhiệm công dân. Đây chính là sự tiếp nối cần thiết, để âm nhạc cách mạng không chỉ là quá khứ mà còn là hiện tại và tương lai.
Có thể nói, âm nhạc cách mạng là bản anh hùng ca của dân tộc Việt Nam, là sợi dây vô hình gắn kết các thế hệ, nuôi dưỡng lòng yêu nước và niềm tự hào dân tộc. Từ những ngày kháng chiến oanh liệt, qua công cuộc dựng xây đất nước, cho đến kỷ nguyên số hôm nay, dòng nhạc ấy vẫn chưa bao giờ vơi đi giá trị. Và khi mỗi người trẻ Việt Nam hát vang một khúc ca cách mạng, đó không chỉ là sự hồi tưởng lịch sử, mà còn là lời khẳng định mạnh mẽ: tình yêu Tổ quốc sẽ còn ngân vang, bất diệt cùng non sông.
Vũ Hằng
