Kênh thông tin chủ lực đưa chính sách đến với người dân
Năm 2025 đánh dấu cột mốc đặc biệt - kỷ niệm 80 năm thành lập nước và 50 năm ngày thống nhất đất nước, là thời điểm bản lề để cả nước nhìn lại hành trình xây dựng, bảo vệ Tổ quốc, đồng thời định hướng cho tương lai đầy khát vọng.
Không chỉ là mốc lịch sử quan trọng, 2025 là năm mở ra kỷ nguyên phát triển mới, đưa đất nước bước lên tầm cao mới trong bối cảnh quốc tế đầy biến động và cạnh tranh khốc liệt. Đất nước đang đứng trước khởi điểm lịch sử mới với nhiều cơ hội và thách thức đan xen, đòi hỏi những quyết sách đột phá, bản lĩnh kiên định, nỗ lực bền bỉ của cả hệ thống chính trị và toàn thể nhân dân. Nhiều quyết sách chiến lược có ý nghĩa đặc biệt quan trọng nhằm chuẩn bị những tiền đề cần thiết đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới đã được Đảng, Nhà nước ban hành. Công tác truyền thông chính sách cũng được quan tâm triển khai tích cực và thường xuyên trong quá trình xây dựng, thực thi và hoàn thiện chính sách.
Với lợi thế sẵn có khối lượng độc giả, khán thính giả lớn, báo chí là một trong những kênh thông tin tuyên truyền hiệu quả nhất. Thời gian qua, nhiều chương trình truyền thông chính sách đã được triển khai hiệu quả và thành công liên quan đến công tác phòng, chống dịch bệnh; truyền thông về phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội; phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; phòng chống tác hại của rượu bia, tăng cường trật tự an toàn giao thông, bảo đảm quốc phòng, an ninh và đối ngoại... góp phần không nhỏ trong nâng cao nhận thức cũng như tăng cường trách nhiệm của mỗi công dân.
Đặc biệt, năm 2025, khi cuộc cách mạng tinh gọn, sắp xếp bộ máy theo Nghị quyết 18 đang được Đảng, Nhà nước triển khai rất quyết liệt, báo chí chính là một trong những lực lượng tiên phong, là kênh thông tin chủ lực giúp phổ biến nội dung, mục tiêu, lộ trình và kết quả thực hiện nghị quyết đến cán bộ, đảng viên và nhân dân. Các cơ quan báo chí từ Trung ương đến địa phương đã đồng loạt vào cuộc, đẩy mạnh tuyên truyền nội dung nghị quyết với nhiều hình thức phong phú, đa dạng. Các chuyên mục, chuyên trang, loạt bài phân tích sâu về tính cấp thiết, ý nghĩa chiến lược của việc sắp xếp tổ chức bộ máy đã giúp cán bộ, đảng viên và người dân nhận thức rõ hơn về sự cần thiết và tầm quan trọng của chủ trương này.
Ngoài việc tuyên truyền chủ trương, đường lối, báo chí còn đóng vai trò quan trọng trong việc phản ánh thực tiễn triển khai nghị quyết tại các địa phương, bộ ngành. Nhiều cơ quan báo chí đã cử phóng viên đi thực tế, ghi nhận những mô hình, cách làm hay trong việc sắp xếp lại tổ chức bộ máy; đồng thời phát hiện, phản ánh những vướng mắc, khó khăn nảy sinh trong quá trình thực hiện để kiến nghị cơ quan có thẩm quyền tháo gỡ. Chính qua báo chí, nhiều mô hình như hợp nhất văn phòng cấp ủy với văn phòng HĐND, UBND ở cấp huyện; hợp nhất các phòng ban có chức năng tương đồng; tinh giản biên chế gắn với nâng cao chất lượng cán bộ… đã được nhân rộng, tạo hiệu ứng tích cực trong cả nước.
Bên cạnh đó, báo chí cũng có vai trò quan trọng trong việc giám sát việc triển khai Nghị quyết 18, phản ánh những bất cập, vướng mắc trong quá trình thực hiện và đưa ra các kiến nghị. Điều này giúp cơ quan chức năng kịp thời điều chỉnh, khắc phục những sai sót, bảo đảm hiệu quả thực hiện.
Thông qua việc cung cấp thông tin đa chiều và chính xác, báo chí giúp xây dựng sự đồng thuận xã hội, từ đó tạo ra sự ủng hộ rộng rãi trong cộng đồng và giảm bớt sự phản đối hay lo ngại từ các đối tượng bị ảnh hưởng trực tiếp. Nhiều tấm gương tự nguyện nhường vị trí, không chạy theo chức danh, sẵn sàng chịu thiệt vì lợi ích tập thể đã được báo chí phản ánh chân thực, từ đó góp phần khơi dậy tinh thần cống hiến, phục vụ trong đội ngũ cán bộ, công chức. Các bài viết về tập thể lãnh đạo dám nghĩ, dám làm, vượt khó thực hiện thành công sáp nhập các phòng ban, đơn vị sự nghiệp hoặc tiên phong xây dựng mô hình hành chính mới đã góp phần truyền cảm hứng, cổ vũ các địa phương khác mạnh dạn làm theo…
Thực tế đã chứng minh, truyền thông chính sách trên báo chí đã góp phần quan trọng để đưa chính sách pháp luật vào đời sống xã hội, hòa quyện hơi thở cuộc sống vào quá trình xây dựng chính sách; đưa chính sách đến với người dân - đối tượng trực tiếp thụ hưởng, chịu tác động của chính sách - một cách hữu hiệu nhất.
Ở chiều ngược lại, báo chí cũng là nơi phản ánh những đề xuất, kiến nghị của người dân tới các cấp chính quyền về chính sách, quy định pháp luật chưa thật phù hợp, về những bất cập, vướng mắc, bức xúc trong việc thực thi và chấp hành pháp luật để từ đó, cơ quan quản lý nhà nước có sự điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung chính sách cho phù hợp.
Báo chí phản biện để xây dựng và hoàn thiện chính sách
Với sự phát triển không ngừng của công nghệ cùng với công cuộc chuyển đổi số mạnh mẽ, hầu hết các cơ quan báo chí đều hoạt động theo phương thức đa nền tảng, đa phương tiện, tích hợp cả báo viết, báo nói và báo hình, tạo nên hệ sinh thái truyền thông đa dạng, phong phú. Đây chính là yếu tố quan trọng để công tác truyền thông chính sách trên báo chí ngày càng sinh động, hấp dẫn.
Tuy nhiên, theo Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam Nguyễn Đức Lợi, dù được xem là lực lượng chủ công, là cánh tay nối dài trong truyền thông chính sách giữa Đảng, Nhà nước và những cơ quan bộ ngành, các địa phương đến với người dân nhưng báo chí chính thống vẫn đang đứng trước nhiều thách thức, khó khăn lớn về cơ chế, nguồn lực để thực hiện hiệu quả nhiệm vụ của mình. Bên cạnh đó, theo ông Nguyễn Đức Lợi, nhiều địa phương, bộ, ban, ngành vẫn còn xem nhẹ công tác truyền thông chính sách; thiếu kế hoạch, thiếu chủ động, thiếu chuyên nghiệp trong cung cấp thông tin. Hệ quả là thời gian qua đã để xảy ra không ít sự cố, khủng hoảng truyền thông trên một số lĩnh vực, làm ảnh hưởng đến việc thực hiện các chủ trương, đường lối, chính sách pháp luật của Nhà nước.
PGS, TS Đỗ Chí Nghĩa, Ủy viên thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội cho rằng, trước tiên phải quan tâm và khắc sâu giá trị cốt lõi của báo chí là tìm kiếm sự thật, nói lên sự thật, vì lợi ích của đất nước, của nhân dân, dưới sự lãnh đạo của Đảng. Muốn vậy, báo chí phải có quan điểm, chính kiến rõ ràng, có tính định hướng cao, phải "xung trận" vào những vấn đề nóng bỏng, bức thiết của đời sống mà dư luận quan tâm.
Theo ông Đỗ Chí Nghĩa, truyền thông chính sách không phải là minh họa chính sách mà còn là phản biện để xây dựng và hoàn thiện chính sách. Báo chí phản biện không chỉ đơn thuần đưa tin mà còn tạo ra không gian cho các ý kiến phản biện nhiều chiều. Những cuộc tranh luận là cần thiết để khám phá sâu sắc hơn về các vấn đề, giúp cộng đồng hiểu rõ hơn và từ đó có thể tìm ra những giải pháp chung. Câu nói "muốn mua thịt lợn giá rẻ thì lên tivi mà mua" mà người dân thường nói vui vẫn là ví dụ nhức nhối khi truyền thông không phản ánh được thực tế, truyền thông minh họa xuôi chiều, thậm chí "tô hồng" cho chính sách.
“Chúng ta đang thực hiện truyền thông chính sách, coi truyền thông chính sách là một nội dung trọng tâm của truyền thông. Nhưng truyền thông còn là sản phẩm văn hóa, sản phẩm tinh thần, chuyển tải tri thức, tình cảm đa dạng từ cuộc sống. Để xây dựng được hệ sinh thái báo chí phát triển, báo chí phải bám rễ sâu vào đời sống nhân dân, nói được sự thật, thuyết phục được người dân. Báo chí cách mạng phải "sáng chắn bão giông, chiều ngăn nắng lửa", phải vươn lên gánh vác trách nhiệm trước Đảng, trước nhân dân trên mặt trận thông tin”, ông Nghĩa nhấn mạnh.
