Vừa qua, Bệnh viện Nhi Trung ương tiếp nhận điều trị cho bé gái 3 tháng tuổi nhập viện trong tình trạng chảy máu nghiêm trọng vùng sinh dục. Sau hội chẩn, các bác sĩ xác định đây là trường hợp bị xâm hại tình dục. Ca phẫu thuật khẩn cấp được thực hiện để bảo tồn tầng sinh môn và cơ quan sinh dục cho bé. Dù tổn thương thể chất được xử lý kịp thời, các bác sĩ và chuyên gia tâm lý đều đồng loạt cảnh báo: những vết thương tinh thần vô hình có thể âm thầm kéo dài suốt cuộc đời nếu không được can thiệp đúng cách.
Theo ThS, bác sĩ CKI Lê Chí Hiếu, khoa tiêu hóa, Bệnh viện Nhi đồng 2 TPHCM, não bộ trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ hoàn toàn có khả năng ghi nhớ cảm giác đau đớn dưới dạng ký ức cơ thể, dù trẻ chưa có khả năng ngôn ngữ. Các trải nghiệm sang chấn từ sớm có thể làm rối loạn sự phát triển thần kinh, điều tiết cảm xúc và hình thành hành vi. Các rối loạn tâm lý có thể gặp sau sang chấn gồm: lo âu kéo dài, rối loạn gắn bó, stress hậu sang chấn, câm chọn lọc, rối loạn giấc ngủ và hành vi. Tùy vào môi trường sống và sự hỗ trợ của người lớn, phản ứng của mỗi trẻ sẽ khác nhau.
Năm 2024, cả nước đã khởi tố gần 1.900 vụ xâm hại tình dục trẻ em. Đằng sau mỗi vụ án là những câu chuyện đầy ám ảnh về tổn thương tâm lý, đổ vỡ niềm tin và sự đơn độc của trẻ em tại nơi lẽ ra phải là an toàn nhất. Sau những bản án là những nỗi đau dai dẳng mà nạn nhân phải mang theo suốt đời.
Các chuyên gia cảnh báo, xâm hại trẻ em có thể xảy ra ở bất cứ đâu: trong gia đình, trường học, cộng đồng và cả môi trường mạng. Đặc biệt, thủ phạm thường là người quen biết, có mối quan hệ gần gũi với trẻ như họ hàng, hàng xóm, bạn của cha mẹ, thậm chí là người thân ruột thịt...
Khi bị xâm hại, nỗi đau càng sâu sắc hơn nếu người gây ra hành vi xâm hại lại chính là người thân, thầy cô hoặc hàng xóm, những người mà trẻ từng đặt trọn niềm tin. Việc bị tổn thương bởi người đáng lẽ phải là chỗ dựa khiến trẻ dễ mất niềm tin vào thế giới người lớn, sống khép kín và phòng thủ. “Trẻ em, dù là nạn nhân, vẫn thường xuyên phải đối mặt với tâm lý xấu hổ, tội lỗi, thậm chí tự trách mình vì những gì đã xảy ra. Không ít em rơi vào tình trạng khủng hoảng, phải điều trị tâm lý do gặp ác mộng, sợ bóng tối, hoảng loạn khi tiếp xúc với người lạ. Những tổn thương này không chỉ là nỗi đau cá nhân của nạn nhân, mà còn là “vết sẹo” của xã hội nếu không được phát hiện, can thiệp và hỗ trợ kịp thời”, bà Nguyễn Phương Linh chia sẻ.
Nhằm ngăn chặn hiệu quả tình trạng xâm hại tình dục trẻ em, theo các chuyên gia, cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật, nâng cao kỹ năng cho trẻ em, phụ huynh và cộng đồng, đồng thời xây dựng môi trường an toàn cả trong không gian mạng lẫn ngoài đời thực.
Pháp luật phải đi trước, cơ chế bảo vệ phải chủ động và mọi rủi ro đối với trẻ em cần được phát hiện, ngăn chặn từ gốc. Bảo vệ trẻ em không thể là nhiệm vụ riêng của ngành nào. Nó đòi hỏi cả hệ thống, từ gia đình, nhà trường, chính quyền địa phương đến các tổ chức xã hội phải thực sự vào cuộc.
KHÁNH VÂN
