* Thưa ông, báo giới cả nước đang nô nức chuẩn bị kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam. Cùng dịp này, báo Dân trí kỷ niệm 20 năm thành lập, ông có những đánh giá, cảm nhận về vai trò của báo chí trong giai đoạn vừa qua và trong kỷ nguyên mới, góp phần cùng cả nước thực hiện khát vọng phát triển?
- Trước hết, xin cảm ơn lãnh đạo tòa soạn cũng như phóng viên báo Dân trí đã có cuộc trao đổi hôm nay. Thực tế, tôi mới được phân công về làm Chủ tịch UBND TP Cần Thơ thời gian chưa dài nhưng có thể tự nhận đã là bạn đọc lâu năm của Dân trí.
Trong giai đoạn dài công tác bên “tỉnh bạn” Hậu Giang, Dân trí luôn là tờ báo tôi vào đọc mỗi ngày và thành thói quen. Tôi đánh giá cao vai trò của báo chí trong thời gian vừa qua, đặc biệt là trong công tác thông tin, tuyên truyền về đường lối, chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước; các cơ chế, chính sách của từng địa phương thông qua đội ngũ phóng viên phụ trách địa bàn. Nhờ đó, thông tin được truyền tải kịp thời đến cán bộ, đảng viên, công chúng và đơn vị địa phương, góp phần nâng cao nhận thức về chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước.
Báo chí đã phản ánh trung thực, khách quan, công tâm các vấn đề phát sinh trên địa bàn. Thông qua quá trình trao đổi, tìm hiểu, tôi thấy rằng lãnh đạo và phóng viên của báo đã đưa ra nhiều khuyến nghị, định hướng hữu ích, giúp chính quyền địa phương có thêm cơ sở để nghiên cứu, ứng dụng vào công tác lãnh đạo, chỉ đạo với mục tiêu giúp địa phương phát triển tốt hơn.
Bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, báo chí đứng trước cả cơ hội và thách thức. Để cùng cả nước thực hiện khát vọng phát triển, báo chí cần chủ động thích ứng công nghệ mới, chuyển đổi số mạnh mẽ, phát triển đa nền tảng. Chất lượng nội dung và tính chuyên nghiệp phải được nâng cao, đề cao tính chính xác, khách quan và trách nhiệm xã hội. Báo Dân trí đã và đang thể hiện rõ sự năng động này.
* Báo Dân trí tuổi 20 cũng đánh dấu chặng đường gần 20 năm Văn phòng đại diện đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) “đóng quân” tại TP Cần Thơ với nhiều dấu ấn đáng chú ý. Xin ông chia sẻ cảm nhận, đánh giá của mình về sự đóng góp của đội ngũ người làm báo Dân trí ở địa phương qua các thời kỳ?
- Có thể nói, báo điện tử của các bạn thành lập được 20 năm cũng gần sát với hơn 20 năm công tác của tôi, tính từ thời điểm là lãnh đạo Phòng Đầu tư, Sở Tài chính Vật giá tỉnh Cần Thơ, sau đó sang Sở Tài chính tỉnh Hậu Giang. Tôi và tờ báo dường như có cơ duyên đồng hành, như một người bạn thân thiết nhiều năm, nhất là khi tôi trở lại Cần Thơ lần này, đúng thời điểm báo trở thành cơ quan ngôn luận của Bộ Nội vụ, thành phố thì bước vào cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy do Bộ tham mưu, tổ chức.
20 năm trên hành trình của chúng ta, tôi thấy Dân trí không chỉ là tờ báo giàu thông tin, mà còn là “người kể chuyện tử tế” giữa đời thường. Những câu chuyện giản dị nhưng đầy cảm động về người dân Hậu Giang, Cần Thơ nói riêng hay chốn sông nước miền Tây nói chung. Những bài phản ánh trăn trở về phát triển giáo dục, y tế, giao thông giúp chúng tôi nhìn thấy vấn đề một cách sát thực hơn.
Suốt 20 năm qua, đội ngũ người làm báo Dân trí tại Văn phòng đại diện ĐBSCL thực sự là những "chiến sĩ" thầm lặng nhưng đầy nhiệt huyết. Các bạn đã giữ vai trò "cánh tay nối dài" của Dân trí tại vùng đất “Chín Rồng”.
Một trong những dấu ấn rõ nét là sự dũng cảm và kiên quyết trong việc phát hiện, phản ánh vấn đề tiêu cực, tham nhũng, bức xúc của người dân. Nhiều vụ việc lớn được các bạn dày công điều tra, góp phần làm trong sạch bộ máy; đồng thời, các bạn rất tích cực lan tỏa những câu chuyện nhân văn, những tấm gương vượt khó… mang lại nguồn cảm hứng cho cộng đồng.
Với vị trí "đóng quân" tại Cần Thơ, Văn phòng đã trở thành một phần không thể thiếu trong dòng chảy phát triển của thành phố. Các bạn đã tích cực tuyên truyền chủ trương, chính sách của Thành ủy, UBND TP Cần Thơ, giúp Cần Thơ được biết đến rộng rãi hơn, thu hút sự quan tâm của bạn đọc cả nước.
* Hoạt động Nhân ái của báo Dân trí trong suốt những năm qua đã tạo được sự tin cậy và đồng hành của bạn đọc. Hàng chục cây cầu và nhà cho người nghèo được khánh thành ở ĐBSCL; hàng nghìn thẻ BHYT đã được trao tặng trẻ em khó khăn; rất nhiều số phận đã được giúp đỡ. Ông đánh giá thế nào về hoạt động Nhân ái của Dân trí thời gian qua, nhất là tại Cần Thơ và ĐBSCL?
- Hoạt động Nhân ái của báo Dân trí là một điểm sáng thực sự, minh chứng rõ nét cho vai trò vượt ra ngoài giới hạn hoạt động thông tin của một cơ quan báo chí. Tôi đánh giá rất cao và trân trọng những đóng góp to lớn về hoạt động Nhân ái của báo. Với vai trò là cầu nối giữa những tấm lòng hảo tâm và người dân có hoàn cảnh khó khăn, báo Dân trí đã viết nên hàng ngàn câu chuyện tử tế, nhân văn, lan tỏa tinh thần “lá lành đùm lá rách” trong cộng đồng. Đặc biệt tại TP Cần Thơ và khu vực ĐBSCL, chúng tôi ghi nhận hàng loạt công trình thiện nguyện mang dấu ấn của Dân trí, như những cây cầu nối liền đôi bờ mưu sinh, những căn nhà ấm tình, vững chãi che nắng che mưa cho người nghèo, những tấm thẻ bảo hiểm y tế giúp trẻ em nghèo được chăm sóc sức khỏe, mang lại sự bảo vệ hữu hiệu, giảm bớt gánh nặng cho nhiều gia đình.
Tôi cho rằng, những chương trình như vậy không chỉ mang giá trị vật chất, mà còn góp phần khơi dậy niềm tin, nghị lực và ý chí vươn lên trong cuộc sống cho người dân. Ở góc độ địa phương, chúng tôi rất trân trọng sự đồng hành của báo Dân trí và bạn đọc trong và ngoài nước. Đây là nguồn lực quý báu để địa phương có thể bổ sung vào chương trình an sinh xã hội, thúc đẩy hiệu quả của công tác xóa đói giảm nghèo.
* Bối cảnh bùng nổ khoa học công nghệ như hiện nay đặt ra cho người làm báo nhiều cơ hội, nhưng thách thức cũng rất lớn. Theo ông, những người làm báo trong kỷ nguyên mới cần đổi mới thế nào để phụng sự độc giả và xây dựng niềm tin với chính quyền, nhân dân nơi “đóng quân”?
- Đúng vậy, đây là cả cơ hội và thách thức lớn. Việc thông tin hấp dẫn tràn ngập không gian mạng, hay tin giả, tin rác đang đe dọa niềm tin của công chúng. Khi một lão nông miền Tây có thể quay video, chia sẻ câu chuyện đời thường thu hút hàng trăm nghìn lượt xem, đó là chuyện tích cực, là sinh kế mới hiệu quả với cả cá nhân và cộng đồng xã hội. Nhưng đi kèm đó là nguy cơ tin giả, tin rác, thông tin sai lệch tràn lan trên không gian mạng.
Để phụng sự độc giả và xây dựng niềm tin, tôi cho rằng người làm báo cần tập trung vào ba trụ cột chính: Thứ nhất, nâng tầm chất lượng và chiều sâu nội dung. Trong thế giới số, cái độc giả thực sự cần là thông tin có giá trị, được kiểm chứng và phân tích sâu sắc. Người làm báo phải trở thành chuyên gia trong lĩnh vực của mình, đi sâu vào phân tích nguyên nhân, hậu quả, đưa ra góc nhìn đa chiều. Giữa một biển thông tin nhiễu loạn, báo chí chính thống phải là kim chỉ nam đáng tin cậy, định hướng dư luận xã hội theo hướng tích cực. Thứ hai, xây dựng thương hiệu dựa trên sự minh bạch và trách nhiệm. Báo chí cần công khai, minh bạch về nguồn tin. Khi có sai sót cần nhận lỗi và sửa chữa kịp thời. Đồng thời, phát huy vai trò phản biện xã hội có trách nhiệm, mang tính xây dựng và luôn gắn kết với cộng đồng, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của nhân dân. Thứ ba, đổi mới phương thức thể hiện và tiếp cận độc giả. Để cạnh tranh với dòng chảy thông tin, báo chí phải linh hoạt và sáng tạo. Cần đa dạng hóa nền tảng và định dạng (video, podcast, infographic…), cá nhân hóa trải nghiệm độc giả và xây dựng tương tác hai chiều, biến độc giả thành những người đồng sáng tạo nội dung.
* Ông nhắn nhủ, mong chờ gì với một Dân trí tuổi 20?
- 20 năm thành lập, một cột mốc đầy ý nghĩa. Bởi 20 là độ tuổi tươi đẹp nhất trong cuộc đời mỗi con người và đặc biệt ý nghĩa đối với một tổ chức. Nhân dịp này, tôi xin gửi đến tập thể cán bộ, phóng viên, biên tập viên và cộng tác viên của báo Dân trí lời chúc mừng nồng nhiệt nhất. Mong các bạn tiếp tục nuôi dưỡng niềm đam mê nghề nghiệp, giữ gìn bản sắc của Dân trí: chính xác, kịp thời, nhân văn và gần gũi với cộng đồng.
Tôi tin rằng với bản lĩnh, sự nhiệt huyết và tinh thần đổi mới, Dân trí sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ, là người bạn chung đường tin cậy của bạn đọc cả nước, là đối tác tích cực của các địa phương như Cần Thơ trên hành trình phát triển bền vững, bao trùm hoạt động nhân ái.
* Xin trân trọng cảm ơn ông về cuộc trao đổi này!
Phạm Tâm (thực hiện)
