Theo bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Nguyên Huyền, Giám đốc Trung tâm Phòng, chống dịch thuộc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, mỗi đợt mưa lũ tràn qua đều để lại nhiều hệ lụy về sức khỏe. Không chỉ là những tổn thương thể chất do thiên tai trực tiếp gây ra, mà còn là sự xuất hiện và lây lan nhanh chóng của các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như: tiêu chảy cấp, bệnh tả, lỵ trực trùng, viêm gan A, đau mắt đỏ, viêm da do nhiễm khuẩn và đặc biệt là sốt xuất huyết. Những bệnh này nếu không được kiểm soát kịp thời có thể lan rộng, tạo thành ổ dịch và để lại hậu quả nghiêm trọng cho cộng đồng.
Người dân thường chủ quan khi gặp các triệu chứng ban đầu như sốt nhẹ, tiêu chảy thoáng qua hay viêm da nhẹ, từ đó dẫn đến việc tự ý điều trị tại nhà mà không qua thăm khám. Chính điều này đã khiến nhiều ca bệnh chuyển biến nặng hoặc làm gia tăng nguy cơ lây nhiễm trong khu dân cư.
Do đó, theo bác sĩ Huyền, việc chủ động phòng bệnh là yếu tố then chốt để giảm thiểu thiệt hại về sức khỏe trong và sau mùa mưa bão. Một trong những biện pháp đầu tiên mà người dân cần thực hiện chính là đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Mọi bữa ăn cần được nấu chín kỹ, sử dụng nguồn nước sạch đã được đun sôi hoặc xử lý đúng cách; tuyệt đối không ăn thực phẩm ôi thiu, thực phẩm chưa rõ nguồn gốc, đặc biệt là không ăn gia súc, gia cầm chết do mưa lũ. Trong điều kiện bị chia cắt hoặc thiếu điều kiện nấu nướng, nên ưu tiên sử dụng thực phẩm đóng gói sẵn, đảm bảo vệ sinh và còn hạn sử dụng như mì ăn liền, lương khô, nước đóng chai.
Bên cạnh đó, nguồn nước sinh hoạt cần được kiểm tra và xử lý cẩn trọng. Những giếng khơi, giếng khoan bị ngập nước phải được thau rửa, khử trùng bằng các dung dịch phù hợp theo hướng dẫn của cán bộ y tế.
Người dân tuyệt đối không nên sử dụng nước bị ô nhiễm để tắm giặt, đánh răng, rửa mặt hoặc cho trẻ nhỏ chơi đùa. Việc sử dụng nước bẩn là nguyên nhân hàng đầu gây nên các bệnh về tiêu hóa và ngoài da, trong đó nhiều bệnh có thể diễn tiến nhanh và nguy hiểm nếu không được phát hiện sớm.
Một mối lo không thể xem nhẹ trong mùa mưa bão là sốt xuất huyết. Đây là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do muỗi vằn truyền virus Dengue, thường bùng phát mạnh vào thời điểm sau mưa, khi muỗi sinh sản nhanh trong các vũng nước đọng quanh nhà.
Để phòng bệnh, mỗi gia đình cần chủ động diệt loăng quăng, đậy kín các vật dụng chứa nước, loại bỏ những vật dụng phế thải có thể tích nước như chai lọ, vỏ lon, lốp xe cũ và đặc biệt là sử dụng màn khi ngủ kể cả vào ban ngày. Trẻ em, phụ nữ mang thai và người già cần được bảo vệ nghiêm ngặt hơn do đây là những đối tượng dễ mắc bệnh và có nguy cơ biến chứng nặng.
Đối với các bệnh ngoài da và đau mắt đỏ, người dân nên hạn chế tiếp xúc lâu với nước ngập. Nếu buộc phải đi lại trong vùng ngập lụt, cần nhanh chóng rửa sạch chân tay bằng xà phòng diệt khuẩn sau đó lau khô kỹ càng.
Việc dùng chung khăn mặt, chậu rửa hay vật dụng cá nhân trong thời gian này cũng cần tuyệt đối tránh nhằm hạn chế khả năng lây nhiễm chéo trong gia đình hoặc khu tập trung dân cư.
Khi có các biểu hiện nghi ngờ như sốt cao, tiêu chảy kéo dài, buồn nôn, nổi ban, ho, đỏ mắt hoặc ngứa ngáy toàn thân, người dân cần nhanh chóng đến cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám và hướng dẫn điều trị.
"Điều quan trọng nhất là khi có biểu hiện nghi ngờ bệnh - sốt, tiêu chảy, nổi ban, đau mắt, ho sốt kéo dài… người dân cần đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám và tư vấn; không tự ý dùng thuốc hay điều trị tại nhà vì có thể khiến bệnh diễn tiến nặng và gây lây lan trong cộng đồng", bác sĩ Huyền khuyến cáo.
Nếu không có các biện pháp phòng ngừa kịp thời, các bệnh này có thể lây lan nhanh chóng và bùng phát thành dịch, gây ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là đối với trẻ em và người có sức đề kháng yếu. Điều này đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ của ngành y tế và mỗi người dân trong công tác phòng, chống dịch bệnh.
Đặc biệt, người dân không nên tự ý dùng thuốc, truyền dịch hay áp dụng các biện pháp dân gian chưa được kiểm chứng vì điều này có thể gây nguy hiểm đến tính mạng, đồng thời tạo điều kiện cho dịch bệnh lan rộng trong cộng đồng.
Duy Anh
