Nhiều đêm trong tuần, Daria Slavytska chất thảm tập yoga, chăn và thực phẩm vào xe đẩy, rồi cùng cậu con trai 2 tuổi tên Emil xuống tàu điện ngầm ở thủ đô Kiev. Trong khi còi báo động không kích rền vang trên cao, người mẹ 27 tuổi cố gắng tranh thủ ngủ vài tiếng dưới lòng đất một cách an toàn.
2 tháng qua, vào ban đêm, Nga liên tiếp tiến hành các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và tên lửa vào Kiev trong chiến dịch tấn công mùa hè. Các cuộc không kích làm suy yếu hệ thống phòng không của Kiev, khiến 3,7 triệu người dân kiệt sức và lo lắng.
Các thị trấn và làng mạc khác thậm chí chứng kiến tình hình tồi tệ hơn nhiều kể từ khi Nga mở chiến dịch quân sự tại Ukraine vào đầu năm 2022, đặc biệt là những nơi gần tiền tuyến ở phía đông và phía nam.
Nhiều khu vực đã bị tàn phá hoặc bị kiểm soát. Hàng nghìn người đã chạy đến thủ đô, nơi được coi là phòng thủ tốt nhất cả nước. Tuy nhiên, các cuộc tấn công dữ dội gần đây đang bắt đầu thay đổi tâm trạng của họ.
Vào ban đêm, người dân đổ xô đến các ga tàu điện ngầm sâu dưới lòng đất. Slavytska bắt đầu lo lắng kiểm tra các kênh mạng xã hội Telegram ở nhà ngay cả trước khi chuông báo động của thành phố vang lên. Sau đó, cô chạy ra đường để đến ga tàu điện ngầm, khi tiếng nổ đã vang rền trên bầu trời.
Số lượng những người như Slavytska phải trú ẩn trong các phòng vé rộng lớn có từ thời Liên Xô và các sân ga lộng gió của 46 ga tàu điện ngầm ở Kiev đã tăng vọt, sau khi thành phố này bị không kích quy mô lớn 5 lần vào tháng 6. Trước đây, khi tiếng chuông báo động không kích kêu inh ỏi trên điện thoại của Slavytska, cậu bé Emil thường run rẩy và kêu lên: "Hành lang, hành lang, mẹ ơi. Con sợ lắm. Hành lang, mẹ ơi". Còn bây giờ, khi đã quen với những cuộc tấn công, cậu bé bình tĩnh hơn và nói: "Mẹ ơi, chúng ta nên đi thôi".
Hệ thống tàu điện ngầm ở Kiev đã ghi nhận 165.000 lượt người đến trú ẩn trong các đêm tháng 6, tăng hơn gấp đôi so với con số 65.000 lượt người hồi tháng 5 và gần gấp 5 lần so với con số hồi tháng 6 năm ngoái. Người đứng đầu chính quyền quân sự Kiev, Tymur Tkachenko cho biết, ngày càng có nhiều người đến nơi trú ẩn do "quy mô và mức độ thương vong" của các cuộc tấn công. Ông cho biết các cuộc không kích đã khiến 79 người dân Kiev thiệt mạng và làm bị thương hơn 400 người trong nửa đầu năm.
Vào tháng 4, một cuộc tấn công ở Kiev đã phá hủy một tòa nhà cách chung cư của Slavytska chỉ vài km. Do lo ngại nguy cơ mất nhà đột ngột, giờ đây Slavytska mang theo giấy tờ tùy thân mỗi khi xuống tàu điện ngầm.
Sau khi chứng kiến con trai Emil căng thẳng như thế nào sau các cảnh báo không kích,
Slavytska đã tìm đến sự giúp đỡ của một bác sĩ nhi khoa. Bác sĩ khuyên cô nên tắt tiếng thông báo lớn trên điện thoại và kê đơn thuốc an thần. Slavytska nói dối với con trai rằng âm thanh lớn trong các cuộc tấn công là tiếng sấm.
Các nhà khoa học và nhà tâm lý học cho biết việc thiếu ngủ đang ảnh hưởng đến một bộ phận dân số Ukraine, những người đã kiệt sức sau hơn 3 năm chiến tranh. Kateryna Holtsberh, nhà tâm lý học gia đình tại Kiev cho biết, tình trạng thiếu ngủ do các cuộc tấn công đã gây ra những thay đổi về tâm trạng, căng thẳng tột độ và thờ ơ, dẫn đến suy giảm chức năng nhận thức ở cả trẻ em và người lớn.
Anton Kurapov, nghiên cứu sinh sau tiến sĩ tại Phòng thí nghiệm Nghiên cứu Giấc ngủ, Nhận thức và Ý thức của Đại học Salzburg cho biết, tác động của căng thẳng kéo dài có thể dẫn đến hậu quả suốt đời, bao gồm các bệnh mãn tính. Nghiên cứu do ông Kurapov chủ trì, được công bố trên Tạp chí Tâm lý Chấn thương châu Âu vào tháng 8/2024, cho thấy 88% người Ukraine được khảo sát cho biết chất lượng giấc ngủ của họ kém hoặc rất kém.
Wendy Troxel, nhà khoa học tại RAND Corporation - một tổ chức tư vấn của Mỹ cho biết, việc thiếu ngủ có thể ảnh hưởng đáng kể đến hiệu suất kinh tế và khả năng chiến đấu của binh lính.
THÀNH ĐẠT (theo Reuters)
