Khi “nghỉ việc” trở thành lựa chọn sống tích cực
Thu Hiền (25 tuổi, Hà Nội) từng làm việc trong lĩnh vực truyền thông suốt 3 năm trước khi quyết định “tạm dừng cuộc chơi”. Những buổi tối tăng ca đến 10h đêm, áp lực chạy KPI liên tục khiến Thu Hiền rơi vào trạng thái mệt mỏi, mất động lực. Thay vì tiếp tục cố gắng, cô chọn nghỉ việc trong vài tháng để ở nhà nấu ăn, tập yoga và làm những điều bản thân yêu thích.
“Tôi muốn hiểu mình thực sự cần gì, muốn gì. Làm việc miết mà không biết mục tiêu ở đâu thì dễ bị rối loạn lắm. Nghỉ một thời gian, tôi thấy đầu óc nhẹ hơn và có thời gian nhìn lại bản thân”, Thu Hiền chia sẻ.
Không riêng Thu Hiền, trào lưu “thất nghiệp vui vẻ” đang lan rộng trên TikTok, mạng xã hội. Những video như “một ngày không làm gì nhưng vẫn vui”, “sống tối giản” hay “nghỉ việc không phải thất bại” đang thu hút hàng triệu lượt xem, tạo thành một trào lưu sống mới, nơi người trẻ không còn coi thất nghiệp là thất bại mà là “khoảng dừng để tái sinh”.
Ngọc Tú (27 tuổi, phường Tây Hồ, Hà Nội) sau 4 năm làm việc trong ngành xuất khẩu lao động với lịch làm việc căng thẳng đã tự thưởng cho mình vài tháng nghỉ việc để tập trung vào sở thích trò chơi ghép mô hình. “Thời gian đầu, tôi hơi lo vì bị đứt dòng thu nhập. Nhưng tôi có khoản tiết kiệm và quan trọng là tôi cần được thở”, Tú nói. Dù bố mẹ ban đầu không ủng hộ, sau khi thấy con trai vui vẻ hơn, họ dần chấp nhận lựa chọn này.
Trong khi đó, Tú Anh (26 tuổi, phường Cầu Giấy, Hà Nội) lại tận dụng thời gian thất nghiệp để làm việc theo cách riêng. Tú Anh mở trang cá nhân, nhận vài dự án viết lách tự do, học IELTS và lên kế hoạch cho dự án kinh doanh online nhỏ. “Không phải cứ nghỉ việc là ngừng làm việc. Tôi vẫn làm nhưng theo nhịp độ của bản thân, không bị áp lực đè nặng”, cô nói.
Những thách thức không nhỏ
Không thể phủ nhận “thất nghiệp vui vẻ” là lựa chọn đáng cân nhắc trong bối cảnh nhiều người trẻ bị kiệt sức bởi áp lực công việc. Tuy nhiên, không ít bạn trẻ rơi vào trạng thái hoang mang sau vài tuần nghỉ ngơi, thư giãn, nhất là khi tài chính không còn đủ để duy trì cuộc sống ổn định.
Nguyễn Tâm (26 tuổi, phường Nghĩa Đô, Hà Nội) kể: “Ban đầu tôi rất hưng phấn vì được nghỉ ngơi nhưng sau thời gian ngắn tôi bắt đầu thấy cô đơn và bất an. Bạn bè vẫn đi làm, còn tôi thì vật lộn với suy nghĩ: Liệu mình có đang lùi lại trong khi người khác tiến lên?”.
Cảm giác mất kết nối xã hội, áp lực từ gia đình và định kiến xã hội về người thất nghiệp khiến không ít người trẻ cảm thấy tự ti, thậm chí rơi vào khủng hoảng nhẹ. Đó là chưa kể việc kỹ năng bị mai một, mối quan hệ nghề nghiệp đứt gãy khiến quá trình “tái hòa nhập” với thị trường lao động trở nên khó khăn hơn.
Chuyên gia tâm lý, PGS, TS Trần Thành Nam, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Giáo dục (Đại học Quốc gia Hà Nội) nhận định: “Đây là trạng thái tích cực khi người trẻ có nền tảng tài chính vững, có năng lực nghề nghiệp tốt và khả năng tự học hỏi, cập nhật liên tục. Nếu không, họ sẽ dễ rơi vào trạng thái trì trệ, thậm chí tự loại mình khỏi cuộc đua nghề nghiệp mà không hay biết”.
Thực tế, có người dự định nghỉ 3 tháng nhưng vì không chuẩn bị kỹ nên thời gian thất nghiệp kéo dài hơn mà chưa thể quay lại làm việc. Một số khác rơi vào trạng thái thất nghiệp bị động, không thể tìm được công việc phù hợp hoặc bị nhà tuyển dụng đánh giá thấp do “lỗ hổng” trong hồ sơ.
Đừng để biến thành “thất nghiệp dài hạn”
Nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng, "thất nghiệp vui vẻ" có thể là cơ hội, nếu người trẻ biết lên kế hoạch cụ thể, chuẩn bị tài chính và có mục tiêu rõ ràng trong thời gian nghỉ.
Chị Thanh Hà (29 tuổi, phường Định Công, Hà Nội) dành khoản tiết kiệm tương đương 6 tháng chi tiêu để “mua lấy khoảng thời gian được sống chậm”. Chị chủ động học lại tiếng Nhật, du lịch, tham gia các hội nhóm cộng đồng và chăm sóc sức khỏe. Sau 4 tháng, chị quay lại công việc mới với tâm thế sẵn sàng và thậm chí lương cao hơn so với trước.
Theo chuyên gia kinh tế, khoảng trống trong hồ sơ xin việc không còn bị kỳ thị như trước. Quan trọng là bạn sử dụng khoảng thời gian đó thế nào.
Từ góc độ quản lý nhân sự, ông Việt Hùng, CEO một công ty công nghệ tại Hà Nội chia sẻ: “Tôi không phản đối chuyện nhân viên nghỉ việc để tìm lại thăng bằng. Nhưng tôi đánh giá cao những người nghỉ có chiến lược như: Học thêm kỹ năng mới, phát triển bản thân và có sự chuẩn bị quay lại thị trường lao động. Đó là sự nghỉ ngơi tích cực, không phải buông xuôi”.
Sau đại dịch Covid-19, khái niệm về một cuộc sống tốt đẹp đã thay đổi. Người trẻ ngày càng đề cao sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống. Nghỉ việc nếu được lên kế hoạch kỹ lưỡng có thể là bước đệm cho hành trình mới, tích cực hơn. Nhưng nếu chạy theo trào lưu một cách cảm tính, không chuẩn bị tài chính, thiếu định hướng và để mình trôi vào sự trì trệ thì “thất nghiệp vui vẻ” rất dễ biến thành vòng xoáy tiêu cực.
Vì thế, trước khi đưa ra quyết định nghỉ việc, người trẻ cần cân nhắc về tài chính, làm gì, kế hoạch cho tương lai. “Thất nghiệp vui vẻ” không phải là liều thuốc thần kỳ cho mọi vấn đề. Nó chỉ thật sự có ích nếu đó là lựa chọn chủ động, có kiểm soát và mục tiêu rõ ràng. Sống chậm chưa bao giờ là lỗi thời nhưng đừng để trở thành bước lùi.
HỮU NGHỊ
