Đưa dịch vụ hành chính công đến gần người dân
Triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đang mang lại những bước chuyển mình trong cải cách hành chính tại các địa phương trên địa bàn tỉnh Lào Cai. Với hơn 400 thủ tục hành chính (TTHC) được giao cấp xã thực hiện, mỗi cán bộ, công chức phải nỗ lực hết mình để đảm bảo hoàn thành công việc đúng tiến độ, không để lỡ hẹn với người dân.
Theo mô hình mới, mỗi TTHC đều được quy định rõ ràng về thời hạn xử lý, tạo áp lực nhưng đồng thời cũng thúc đẩy tinh thần trách nhiệm của từng cán bộ. Việc thiết lập thời gian xử lý cụ thể không chỉ giúp nâng cao hiệu quả quản lý mà còn tạo điều kiện để người dân dễ dàng tiếp cận thông tin và giám sát quá trình thực hiện.
Xã Hợp Thành được thành lập trên cơ sở sáp nhập nguyên trạng xã Tả Phời và Hợp Thành, chính quyền địa phương đã nhanh chóng sắp xếp bộ máy hành chính, đưa Trung tâm Phục vụ hành chính công về thôn Cóc 2 (thuộc xã Hợp Thành cũ), thuận tiện cho người dân. Xã có 30 thôn, trong đó 8 thôn vùng cao, với diện tích tự nhiên trên 116km² và dân số 12.500 người. Trước đây, để làm thủ tục nhà đất, người dân phải đi khoảng 15km lên TP Lào Cai. Nay, khoảng cách được rút ngắn còn 5km, giúp tiết kiệm thời gian, công sức và chi phí đi lại.
Chị Lý Lở Mẩy (thôn Làng Mới, xã Hợp Thành) cho biết: “Trước kia, để làm các thủ tục giấy tờ về nhà đất, tôi phải đi 15km đến Văn phòng đăng ký đất đai ở UBND TP Lào Cai. Giờ đây, tôi có thể thực hiện các TTHC ngay tại xã và được hướng dẫn giải quyết nhanh chóng, chính xác theo quy định. Tôi thấy việc sắp xếp bộ máy hành chính như hiện nay rất hợp lý, không để người dân phải đi lại nhiều nơi. Đặc biệt, cán bộ rất nhiệt tình hướng dẫn TTHC cho người dân”.
Tại phường Lào Cai, địa phương có vai trò trung tâm kinh tế - xã hội của tỉnh với diện tích hơn 72km² và dân số gần 77.000 người, bộ máy chính quyền địa phương đã bước đầu vận hành thông suốt. Kinh tế của phường tiếp tục tăng trưởng ổn định, hứa hẹn dư địa phát triển lớn hơn nữa. Tại xã Gia Phú, địa phương có diện tích rộng 10.200ha, dân số trên 28.000 người, những tiềm năng về phát triển công nghiệp, dịch vụ trên trục động lực kinh tế sông Hồng đang dần được khai thác. Đặc biệt, công tác cải cách hành chính có chuyển biến vượt bậc với tỷ lệ hồ sơ nộp trực tuyến đạt trên 93%, cho thấy sự thích ứng nhanh chóng với xu thế chuyển đổi số.
Tương tự, tại xã Chấn Thịnh, với 57 cán bộ, công chức, bộ máy chính quyền từng bước được kiện toàn, cơ bản đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Công tác cải cách hành chính ghi nhận chuyển biến tích cực khi đã giải quyết 564 hồ sơ TTHC, tỷ lệ hài lòng của người dân ở mức cao. An ninh - quốc phòng được giữ vững cũng là nền tảng vững chắc cho sự ổn định tại địa bàn rộng hơn 12.000ha.

Khối lượng công việc tăng, trách nhiệm tăng
Không chỉ xã Hợp Thành, nhiều địa phương khác cũng đang chứng kiến sự thay đổi tích cực nhờ mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Không chỉ là nơi tiếp nhận, giải quyết TTHC, Trung tâm Phục vụ hành chính công còn là nơi người dân chứng kiến bước đột phá trong tư duy hoạt động của chính quyền cơ sở từ quản lý sang phục vụ. Bởi vậy, mọi quá trình tác nghiệp, thái độ làm việc của đội ngũ cán bộ đều được người dân nhìn nhận, đánh giá, điều này cũng là sức ép rất lớn.
Tại phường Âu Lâu, 3 tháng gần đây, lượng người dân đến Trung tâm Phục vụ hành chính công tăng gấp 3 so với trước. Trung bình mỗi ngày, trung tâm tiếp nhận hàng trăm hồ sơ, từ người dân đến doanh nghiệp. Dù áp lực lớn nhưng nhờ sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ trước, bộ máy vận hành không bị gián đoạn. Ông Phạm Tiến Dũng, Chủ tịch UBND phường Âu Lâu cho hay: “Phường có dân số đông, mỗi ngày tiếp nhận hàng trăm hồ sơ giải quyết TTHC của người dân và doanh nghiệp. Khối lượng công việc nhiều nhưng cán bộ Trung tâm Phục vụ hành chính công luôn làm việc với trách nhiệm cao nhất, đảm bảo tiếp nhận kịp thời, đầy đủ tất cả hồ sơ của người dân và doanh nghiệp. Những hồ sơ thuộc thẩm quyền giải quyết của phường đều được giải quyết trước hạn.
Những kết quả này có được là nhờ vào sự chủ động bố trí cơ sở vật chất, nhân sự đủ năng lực, chuyên môn, đặc biệt là tại các trung tâm hành chính cấp xã, phường - nơi trực tiếp tiếp xúc và phục vụ người dân. Sau khi bỏ chính quyền cấp huyện, sáp nhập cấp xã, phường, địa bàn các xã, phường rộng hơn, dân số đông hơn, yêu cầu của người dân cao hơn. Vì vậy, đòi hỏi cán bộ xã phải tự nâng mình lên cả về năng lực chuyên môn lẫn thái độ phục vụ. Một trong những yếu tố then chốt tạo nên những kết quả đáng ghi nhận của chính quyền địa phương 2 cấp trên địa bàn là công tác tổ chức bộ máy, biên chế, việc bố trí đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức cấp xã”.
Ông Nguyễn Hữu Thành, Phó Giám đốc Trung tâm Phục vụ hành chính công phường Cam Đường cho biết, với 86,82/100 điểm, phường luôn nằm trong top đầu về chất lượng giải quyết TTHC, dịch vụ công trong toàn tỉnh. “Để cải thiện thứ hạng và chỉ số đánh giá, trung tâm tiếp tục quyết liệt triển khai thực hiện đồng bộ trên 5 chỉ số thành phần gồm: Chỉ số công khai minh bạch; tiến độ giải quyết; dịch vụ công trực tuyến; mức độ hài lòng; số hóa hồ sơ”, ông Nguyễn Hữu Thành cho hay.
Cam Đường là phường lớn cả về diện tích, dân số, quy mô kinh tế cũng top đầu của tỉnh. Vì vậy, TTHC cũng phát sinh gấp nhiều lần mức trung bình các xã, phường trên địa bàn. Có những ngày cao điểm, phường tiếp nhận khoảng 200 TTHC, đặt ra thách thức rất lớn với đội ngũ cán bộ làm công tác tiếp nhận hồ sơ, TTHC.
Trên màn hình máy tính của Phó Giám đốc Nguyễn Hữu Thành luôn hiển thị bảng theo dõi các TTHC cần thực hiện với mốc thời gian được đếm lùi từng ngày, từng giờ. Từ hệ thống này, ông phải liên tục cập nhật tình trạng giải quyết các hồ sơ và đôn đốc các phòng chuyên môn phối hợp giải quyết. Mọi công việc như guồng máy không bao giờ ngừng quay.

Củng cố tổ chức bộ máy, tăng tính chủ động cho địa phương
Việc sáp nhập đơn vị hành chính và thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đã giúp tinh gọn bộ máy song cũng đặt ra yêu cầu cao hơn về trình độ, năng lực và thái độ phục vụ của cán bộ cơ sở. Để đáp ứng điều đó, Tỉnh ủy, UBND tỉnh Lào Cai, các cơ quan, đơn vị đã chủ động điều chỉnh thẩm quyền, trình tự thực hiện TTHC theo các văn bản quy phạm pháp luật về phân cấp, phân quyền sau khi được cấp có thẩm quyền ban hành; gắn với việc kết thúc hoạt động của chính quyền địa phương cấp huyện và tổ chức thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp đảm bảo mục tiêu 100% TTHC được thực hiện không phụ thuộc vào địa giới hành chính.
Ông Trần Huy Tuấn, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai cho biết, thời gian qua, tỉnh đẩy mạnh tái sử dụng thông tin; dữ liệu đã được số hóa, lưu trữ trong các cơ sở dữ liệu quốc gia; cơ sở dữ liệu chuyên ngành, liên thông điện tử để cắt giảm; đơn giản hóa TTHC, nâng cao chất lượng dịch vụ công trực tuyến. Cùng với đó, rà soát, đánh giá lại các dịch vụ công trực tuyến đang cung cấp, nhất là các dịch vụ công trực tuyến ít phát sinh hồ sơ để nâng cấp, hoàn thiện bảo đảm thuận tiện, thực chất và tích hợp lên Cổng Dịch vụ công quốc gia.
Cũng theo ông Tuấn, thực hiện Kết luận số 186-KL/TW của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về tình hình, kết quả hoạt động của bộ máy hệ thống chính trị và chính quyền địa phương 2 cấp, Thường trực Tỉnh ủy Lào Cai chỉ đạo toàn bộ hệ thống chính trị trong tỉnh khẩn trương, quyết liệt triển khai thực hiện các nhiệm vụ vận hành tổ chức bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp. Đối với cấp xã, phường, yêu cầu đặt ra là tiếp tục củng cố tổ chức bộ máy, nâng cao năng lực hoạt động, bảo đảm thông suốt, hiệu lực, hiệu quả trong phục vụ nhân dân và doanh nghiệp. Các cấp ủy phải chủ động nắm bắt tình hình thực tiễn, trực tiếp chỉ đạo tháo gỡ khó khăn, vướng mắc; đồng thời triển khai quyết liệt các biện pháp nhằm phát huy vai trò chính quyền địa phương 2 cấp trong quản lý, điều hành, gắn chặt với nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm an ninh trật tự và chăm lo đời sống nhân dân. Đặc biệt, Thường trực Tỉnh ủy yêu cầu thực hiện đồng bộ các giải pháp cắt giảm, đơn giản hóa TTHC, giảm tối thiểu 30% số lượng, thời gian và chi phí tuân thủ, góp phần bảo đảm cung ứng dịch vụ công cho nhân dân và doanh nghiệp thông suốt, hiệu quả. Việc kết nối, tích hợp dữ liệu, hệ thống phần mềm quản lý ngành dọc với hệ thống dùng chung của tỉnh được xác định là then chốt trong quá trình vận hành chính quyền số, tránh chồng chéo, gián đoạn.
Việc triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp tại Lào Cai đã mang lại nhiều kết quả rõ nét, góp phần nâng cao chất lượng phục vụ nhân dân, tinh gọn bộ máy và hiện đại hóa nền hành chính. Với tinh thần quyết tâm đổi mới, Lào Cai từng bước hiện thực hóa mục tiêu xây dựng chính quyền số, chính quyền phục vụ, lấy sự hài lòng của người dân và doanh nghiệp làm thước đo cho hiệu quả hoạt động.
ĐỨC THỌ