Chính quyền địa phương cấp xã xác định, công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và những bức xúc của người dân là nhiệm vụ trọng tâm nhằm ổn định tình hình cơ sở, giữ vững an ninh nông thôn.
Lắng nghe và kịp thời giải quyết kiến nghị, bức xúc của công dân
Xã Liên Sơn (Phú Thọ) được sáp nhập từ 3 đơn vị hành chính gồm xã Liên Sơn, Cư Yên và Cao Sơn có tổng diện tích khoảng 120km2, dân số 32.500 người. Địa bàn xã rộng, dân số đông, lại có nhiều phát sinh kiến nghị liên quan đất đai, dự án. Do vậy, việc tiếp công dân định kỳ, kịp thời giải quyết bức xúc được coi là giải pháp quan trọng để củng cố niềm tin của nhân dân. Ngay sau khi mô hình chính quyền địa phương 2 cấp chính thức đi vào hoạt động, UBND xã đã ban hành nội quy tiếp công dân, phân công công chức trực tiếp công dân thường xuyên, mở 3 loại sổ theo dõi, xây dựng lịch trực tiếp công dân định kỳ.
Theo thông báo mời của Chủ tịch UBND xã Liên Sơn Bùi Quốc Hoàn, các ông bà: Hoàng Thị Hậu ở tiểu khu Mỏ, ông Hàng Văn Én và bà Bạch Thị Xuyến ở xóm Giếng Xạ (xã Liên Sơn) đã trực tiếp đến trụ sở UBND xã trình bày những ý kiến, kiến nghị liên quan đến việc giải phóng mặt bằng dự án Khu đô thị sinh thái dịch vụ Cửu Long tại xóm Giếng Xạ. Sau khi lắng nghe ý kiến, lãnh đạo xã và thành viên tổ tiếp dân đã giải thích, làm rõ thẩm quyền, quy định pháp luật. Sau buổi tiếp công dân, ông Én cho biết: “Được Chủ tịch UBND xã tiếp, giải thích cặn kẽ, nên chúng tôi đã hiểu ra nhiều vấn đề, bớt bức xúc...”
Theo thống kê, số đơn khiếu nại, vụ việc thuộc thẩm quyền được gửi đến bộ phận tiếp công dân của xã Liên Sơn chủ yếu liên quan lĩnh vực đất đai đang được xem xét. 19 vụ việc kiến nghị, phản ánh khác thuộc thẩm quyền cũng đang được giải quyết. Không có vụ việc tồn đọng kéo dài hay đơn vượt cấp phức tạp.
Sau sáp nhập, xã Liên Sơn đang trong giai đoạn “làm quen” với bộ máy mới, chính quyền coi trọng tiếp công dân, coi đó là kênh đối thoại trực tiếp để tháo gỡ bức xúc, đang tạo ra hiệu ứng tích cực nhiều vụ việc được xử lý ngay từ cơ sở, giảm tình trạng đơn thư vượt cấp. Ông Hoàng Tùng, cán bộ phụ trách công tác tiếp công dân của xã Liên Sơn cho biết: “Sáp nhập xã giúp tinh gọn bộ máy, nhưng cũng tạo ra những vấn đề mới. Có những hộ dân ở giáp ranh trước đây thuộc 2 xã khác nhau, nay cùng chung một xã nhưng hồ sơ, giấy tờ chưa thống nhất, gây khó khăn trong quản lý và giải quyết tranh chấp. Mỗi vụ việc đòi hỏi cán bộ phải tìm hiểu kỹ hồ sơ cũ và phối hợp nhiều bên liên quan. Mỗi buổi tiếp công dân ở Liên Sơn đều giống như một phiên “hòa giải” nhỏ. Người dân đến không chỉ để gửi đơn mà còn giãi bày những bức xúc, mong được giải thích rõ ràng. Có một số trường hợp, sau khi được cán bộ tuyên truyền, giải thích các quy định pháp luật, họ tự nguyện rút đơn. Chúng tôi luôn lắng nghe công dân để gỡ “nút thắt” bức xúc sau sáp nhập”.

Chính quyền gần dân, giải quyết đơn thư nhanh hơn
Với sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của cấp ủy chính quyền xã cũng như sự hỗ trợ từ ngành Thanh tra, các đơn thư, ý kiến, kiến nghị, phản ánh của công dân trên địa bàn xã Yên Bình (Lào Cai) đều được tiếp nhận và giải quyết kịp thời.
Ông Hà Văn Cứ, thôn 5, xã Yên Bình cho biết: “Trước đây khi cần giải quyết công việc, đơn thư, chúng tôi phải đi qua rất nhiều cấp, mất nhiều thời gian. Từ khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp, mọi kiến nghị của chúng tôi được đưa lên cấp xã theo thẩm quyền đều được lãnh đạo xã giải quyết nhanh gọn, kịp thời, đỡ mất thời gian và đi lại”.
Ông Nguyễn Quốc Tú, Phó Chánh Văn phòng xã Yên Bình cho biết, ngay từ khi triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, cán bộ phụ trách lĩnh vực tiếp nhận, giải quyết đơn thư phản ánh, kiến nghị của xã đã được Thanh tra tỉnh trực tiếp xuống hỗ trợ, hướng dẫn cách giải quyết những vấn đề phát sinh. Xã phân công 2 lãnh đạo văn phòng cùng 1 chuyên viên chuyên trách đảm nhiệm công tác tiếp công dân, bảo đảm phản ánh của người dân được tiếp nhận kịp thời; đơn thư được phân loại đầy đủ, tách rõ khiếu nại, tố cáo, phản ánh, kiến nghị và những đơn có nhiều nội dung để chuyển cơ quan có thẩm quyền xem xét, giải quyết đúng quy định.
Tại xã Bảo Ái (Lào Cai), từ đầu tháng 7 đến nay, 30 lượt công dân đến nộp đơn kiến nghị, phản ánh, thì có tới trên 10 lượt được cán bộ giải quyết dứt điểm ngay khi tiếp dân, công dân không phải nộp đơn lại xã, không có tình trạng đơn thư kéo dài hay vượt cấp. Ông Tạ Quang Công, Chủ tịch UBND xã Bảo Ái cho biết: “Xã đã công khai tất cả các số điện thoại liên quan của các cán bộ, lãnh đạo UBND xã trong quá trình giải quyết, kiến nghị các lĩnh vực. Qua đó, đảm bảo thực hiện nhanh chóng, hiệu quả các nội dung liên quan đến giải quyết đơn thư, khiếu nại, tố cáo ở trên địa bàn xã”.
Theo ông Hà Đức Minh, Chánh Thanh tra tỉnh Lào Cai, ngay từ 1/7, sau khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp và sáp nhập một số đơn vị hành chính cấp xã, Thanh tra Lào Cai rất chú trọng công tác đào tạo, tập huấn cho đội ngũ cán bộ chuyên trách ở cấp xã. Thanh tra tỉnh còn cử cán bộ có năng lực trình độ, kinh nghiệm chuyên môn sâu tăng cường đến cơ sở để hỗ trợ, hướng dẫn cán bộ về nghiệp vụ Thanh tra và công tác xử lý giải quyết đơn thư khiếu nại tố cáo của công dân.
Bộ máy tinh gọn, hoạt động thông suốt
Sau khi sáp nhập 3 đơn vị hành chính là An Thới, Thành Thới A và Thành Thới B thành xã Thành Thới (Vĩnh Long) mới có diện tích 49,35km², quy mô dân số lên đến 35.102 người. Dù diện tích và dân số tăng đáng kể, bộ máy hành chính địa phương lại tinh giản mạnh từ 60 người (gồm cả cán bộ bán chuyên trách) xuống còn 41 người được giao biên chế chính thức. Vì vậy, việc tinh gọn đặt ra yêu cầu cao hơn về hiệu quả quản lý, điều hành, đồng thời khẳng định quyết tâm đổi mới hoạt động của chính quyền xã theo hướng chuyên nghiệp, phục vụ nhân dân tốt hơn.
Ông Phạm Thanh Sang, chuyên viên Văn phòng UBND xã Thành Thới - người phụ trách phòng tiếp dân cho hay, qua 2 tháng vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, tại xã Thành Thới, công tác tiếp công dân và xử lý đơn thư trở nên nhanh chóng và linh hoạt hơn nhờ các phòng ban liên quan trực thuộc xã được bố trí gần phòng tiếp công dân. Trước đây, sau khi nhận đơn thư của người dân, xã phải chuyển về phòng, ban chuyện môn thuộc UBND huyện và chờ hồi đáp, thì hiện nay thời gian giải quyết đơn thư được rút ngắn vì các phòng, ban tại xã trực tiếp giải quyết.

Phường Bến Tre (Vĩnh Long) được thành lập mới trên cơ sở sáp nhập toàn bộ diện tích tự nhiên và quy mô dân số của phường 7, xã Bình Phú (TP Bến Tre) và xã Thanh Tân (huyện Mỏ Cày Bắc). Sau sắp xếp, phường Bến Tre có diện tích tự nhiên 31,99km2, quy mô dân số 35.917 người. Chủ tịch UBND phường Bến Tre Nguyễn Văn Thương cho hay, phường bố trí một phòng chuyên dùng để tiếp công dân có trang bị điều hòa, camera và nước uống; phân công một chuyên viên phụ trách tiếp công dân hàng ngày, Chủ tịch UBND phường tiếp công dân vào thứ năm hàng tuần. Phường cũng đã ban hành nội quy tiếp công dân và thực hiện tiếp nhận, xử lý các yêu cầu của công dân. Đơn thư, phản ánh được xử lý tại chỗ, hạn chế tối đa tình trạng tồn đọng hoặc phát sinh “điểm nóng”.
Bên cạnh những kết quả đạt được cũng cần thẳng thắn nhìn nhận rằng, công tác tiếp công dân cũng có không ít khó khăn như: Cấp xã phải xử lý khối lượng lớn đơn thư, phản ánh, kiến nghị, đòi hỏi cán bộ phải có trình độ chuyên môn, kỹ năng và khả năng đáp ứng yêu cầu công việc tốt hơn, đồng thời có đủ điều kiện vật chất, trang thiết bị cần thiết để thực hiện nhiệm vụ một cách hiệu quả. Trước những thách thức đó, bên cạnh sự hỗ trợ của Thanh tra tỉnh, cán bộ phụ trách tiếp công dân của các xã, phường đang nỗ lực hết mình để nâng cao trình độ chuyên môn, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.
Giải quyết đơn thư khiếu nại từ cơ sở không chỉ là nhiệm vụ quản lý nhà nước mà còn là thước đo niềm tin của nhân dân. Khi chính quyền lắng nghe, thấu hiểu và hành động kịp thời, mỗi vụ việc được giải quyết sẽ là 1 viên gạch xây dựng khối đại đoàn kết, ổn định xã hội. Đồng thời, ngày càng khẳng định sự vận hành hiệu quả của mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.
ĐỨC THỌ