Thời gian gần đây, các đợt thanh tra, kiểm tra do cơ quan Bảo hiểm xã hội (BHXH) thực hiện đã thúc đẩy nhiều doanh nghiệp chủ động truy đóng các khoản nợ BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT) cho người lao động (NLĐ). Điều này không chỉ giúp đảm bảo quyền lợi NLĐ mà còn góp phần nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật về bảo hiểm trong cộng đồng doanh nghiệp.
Tại TPHCM, thời gian qua tình trạng chậm đóng, nợ đọng BHXH của các doanh nghiệp (DN) vẫn diễn ra khá phổ biến, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi của NLĐ. Trước thực trạng đó, BHXH Khu vực II đã tăng cường mạnh mẽ công tác thanh tra, kiểm tra và xử phạt nghiêm minh các trường hợp vi phạm. Nhờ sự quyết liệt này, nhiều DN đã chủ động khắc phục ngay sau khi có kết quả thanh tra, tạo nhiều chuyển biến đáng ghi nhận trong việc chấp hành pháp luật và trách nhiệm xã hội.
Theo báo cáo từ BHXH khu vực II, sau đợt thanh tra gần 100 DN vi phạm trên địa bàn, hầu hết đơn vị đã có động thái tích cực trong việc truy nộp các khoản nợ BHXH, BHYT. Điển hình là Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ KenFashion (quận Tân Bình), bị phát hiện chậm đóng BHXH, BHYT kéo dài với số tiền hơn 1,4 tỷ đồng. Sau khi nhận quyết định xử phạt vi phạm hành chính (VPHC) 29,5 triệu đồng, KenFashion nhanh chóng truy nộp hơn 1 tỷ đồng vào Quỹ BHXH để cơ quan BHXH kịp thời giải quyết các quyền lợi như ốm đau, thai sản, tai nạn lao động (TNLĐ) cho NLĐ.
Tương tự, Công ty Chế biến Thực phẩm xuất khẩu Hùng Vương (Khu công nghiệp Tân Tạo, TPHCM) chậm đóng hơn 2 tỷ đồng BHXH, BHYT trong thời gian dài. Sau khi đoàn thanh tra vào cuộc và quyết định xử phạt 180 triệu đồng, DN này đã chủ động truy đóng ngay gần 800 triệu đồng và cam kết sẽ tiếp tục thực hiện truy nộp đầy đủ số tiền còn lại trong thời gian tới.
Không riêng những đơn vị lớn, nhiều DN vừa và nhỏ cũng chủ động xử lý nợ đọng BHXH sau thanh tra. Điển hình như Công ty TNHH Tiến Minh (quận 12), sau khi thanh tra phát hiện khoản nợ lên tới 290 triệu đồng, công ty này đã nhanh chóng truy đóng đầy đủ. Công ty TNHH King Power (Thủ Đức) với khoản nợ gần 400 triệu đồng; Công ty CP Hotdeal (quận 11) chậm đóng gần 300 triệu đồng đều đã chủ động truy nộp sau khi đoàn thanh tra của BHXH kết luận sai phạm.
Tuy nhiên, bên cạnh các DN nghiêm túc chấp hành thì vẫn còn một số đơn vị cố tình phớt lờ trách nhiệm truy đóng BHXH cho NLĐ và quyết định xử phạt VPHC của cơ quan BHXH. Đơn cử, Công ty TNHH Sài Gòn Song Anh (quận Gò Vấp) chậm đóng 391 triệu đồng, bị xử phạt VPHC 109 triệu đồng; Công ty CP Đầu tư Xây dựng, TM Minh Trí (quận 1) chậm đóng 2,7 tỷ đồng, bị xử phạt VPHC 158 triệu đồng; Công ty TNHH MTV LQ International (phường Thảo Điền, TP.Thủ Đức) chậm đóng 1,1 tỷ đồng, bị xử phạt VPHC 158 triệu đồng; Công ty TNHH Vạn Xuân FMCG Investment (quận Bình Tân) chậm đóng 1,8 tỷ đồng, bị xử phạt VPHC 165 triệu đồng; Công ty CP Đầu tư SX-TM Hùng Cường (TP.Thủ Đức) chậm đóng gần 900 triệu đồng, bị xử phạt VPHC 158 triệu đồng…
Khẳng định hiệu quả mà công tác thanh tra đã mang lại, ông Hồ Hải Luận, Trưởng Phòng Thanh tra - Kiểm tra BHXH Khu vực II cho biết, việc thanh tra không đơn thuần nhằm xử lý vi phạm mà còn giúp DN nhận thức rõ hơn về trách nhiệm với xã hội, đặc biệt là trách nhiệm đối với NLĐ - người trực tiếp góp phần vào sự phát triển của doanh nghiệp.
Trước đó, vào tháng 12/2024, tại Thừa Thiên - Huế, công tác thanh tra, kiểm tra cũng đã phát huy hiệu quả rõ rệt. Sau ảnh hưởng kéo dài của dịch Covid-19, nhiều DN trên địa bàn gặp khó khăn và trì hoãn việc đóng BHXH, ảnh hưởng trực tiếp tới quyền lợi NLĐ. Điển hình, Công ty cổ phần Du lịch Xanh - Huế Vneco nợ BHXH trên 200 triệu đồng. Sau khi đoàn thanh tra liên ngành BHXH Thừa Thiên - Huế (nay là BHXH khu vực XXI) vào cuộc, DN này đã truy nộp đủ số tiền nợ; Công ty cổ phần Hello Quốc tế Việt Nam chậm đóng gần 824 triệu đồng, nhưng đã chuyển đủ số tiền chậm đóng trong quá trình thanh tra và chịu phạt 3,1 triệu đồng; Công ty cổ phần bê tông Bảo Nguyên chậm đóng hơn 226 triệu đồng, đã chuyển nộp 50 triệu đồng và đang tiếp tục khắc phục.
BHXH khu vực XXI cho biết sẽ tiếp tục tăng cường công tác thanh, kiểm tra. Trong đó, tập trung thanh tra các đơn vị có dấu hiệu vi phạm pháp luật trong lĩnh vực BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp như có mức đóng cho NLĐ thấp hoặc cao bất thường, các đơn vị chưa tham gia, các đơn vị chậm đóng từ 3 tháng trở lên hoặc thường xuyên chậm đóng. Đồng thời, thực hiện triệt để các biện pháp xử lý vi phạm, cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt VPHC đối với các đơn vị vi phạm; phối hợp với cơ quan Công an thanh tra liên ngành đối với các đơn vị nợ BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp nhằm góp phần đảm bảo an sinh xã hội trên địa bàn.
Từ năm 2016, Chính phủ ban hành Nghị định 21/2016/NĐ-CP, công tác thanh tra chuyên ngành đã trở thành công cụ hữu hiệu giúp BHXH đảm bảo quyền lợi của NLĐ. Trong thời gian tới, ngành BHXH tiếp tục sử dụng mạnh mẽ hơn nữa các biện pháp thanh tra chuyên ngành, phối hợp với lực lượng chức năng nhằm kịp thời xử lý doanh nghiệp chây ì, bảo đảm quyền lợi chính đáng của NLĐ, góp phần quan trọng trong việc ổn định an sinh xã hội trên cả nước.
Việc các DN chủ động khắc phục các khoản nợ BHXH, BHYT ngay sau thanh tra là tín hiệu đáng mừng, cho thấy sự chuyển biến tích cực trong nhận thức và hành động của các DN về trách nhiệm pháp lý cũng như trách nhiệm xã hội. Đây là cơ sở quan trọng để xây dựng môi trường kinh doanh lành mạnh, đảm bảo an sinh xã hội và quyền lợi cho NLĐ, từ đó góp phần ổn định và phát triển bền vững kinh tế - xã hội.
VŨ HẰNG
