Tàu lớn tấp nập cập cảng
Theo ông Nguyễn Thành Lưu, Tổng Giám đốc Lữ hành Saigontourist, ngành du lịch tàu biển Việt Nam chứng kiến sự phục hồi mạnh mẽ nhờ các hoạt động xúc tiến chủ động và bài bản tại các hội chợ quốc tế như: Seatrade (Mỹ, Tây Ban Nha), Hội nghị thường niên của Liên minh Du lịch tàu biển châu Á (ACSN)… Nhờ đó, Việt Nam đã được đưa vào lịch trình dài hạn đến năm 2030 của nhiều hãng tàu du lịch quốc tế.
Riêng tháng 6, Saigontourist đã đón hơn 6.000 du khách quốc tế cập cảng Phú Mỹ. Trong 6 tháng đầu năm, đơn vị này phục vụ hơn 48.000 lượt khách từ các tàu như Anthem of the Seas, Spectrum of the Seas, Celebrity Millennium… với các hải trình xuyên Việt ghé qua Hạ Long, Huế, Đà Nẵng, Nha Trang, TPHCM. Dự kiến tháng 10, hệ thống Star Cruises sẽ khởi động hành trình "Hồng Kông - Hạ Long - Đà Nẵng - Hải Nam - Hồng Kông".
Không chỉ là điểm đến, Việt Nam bắt đầu trở thành điểm khởi hành. Trung tuần tháng 6, tàu 5 sao Star Voyager đã thực hiện hành trình đầu tiên từ cảng Phú Mỹ đi Singapore, đánh dấu lần đầu tiên một du thuyền cao cấp khởi hành ngay từ lãnh thổ Việt Nam. Theo Chủ tịch StarDream Cruises, ông Michael Goh, toàn bộ chuyến trong tháng 6 kín chỗ, cho thấy nhu cầu lớn từ thị trường trong nước. Đây là bước ngoặt mở ra hướng khai thác mới cho loại hình nghỉ dưỡng biển cao cấp dành cho người Việt.
Theo thống kê của Cục Thống kê (Bộ Tài chính), 6 tháng đầu năm, khách quốc tế đến Việt Nam đạt gần 10,7 triệu lượt người, tăng 20,7% so với cùng kỳ 2024. Trong đó, khách đến bằng đường biển đạt 181.400 lượt người, chiếm 1,7% và tăng 10%. Riêng 2 tháng đầu năm, Khánh Hòa đã đón hơn 12.500 khách từ 7 chuyến tàu biển quốc tế. Cảng Tiên Sa (Đà Nẵng) dự kiến đón 76 chuyến tàu trong năm nay, tăng 64% so với năm trước.
Hạ Long cũng chứng kiến sự bùng nổ với khoảng 90.000 khách từ 60 chuyến tàu đã đăng ký. Tại Phú Quốc, các tàu Aida Stella, Costa Serena liên tiếp cập cảng, đưa hàng nghìn du khách quốc tế đến tham quan các khu vui chơi cao cấp. Từ cuối năm 2024, tuyến Bắc Hải (Trung Quốc) - Hạ Long đã được kết nối trở lại, đón hàng nghìn khách chỉ sau vài ngày hoạt động.
Theo ông Nguyễn Hà Hải, Giám đốc Công ty cổ phần Du lịch và Dịch vụ Hòn Gai, để nâng tầm hành trình, các đơn vị lữ hành đã chủ động kết nối các điểm đến như Hà Nội, Ninh Bình, Đà Nẵng, TPHCM vào lịch trình nhằm tăng trải nghiệm và kéo dài thời gian lưu trú.
Còn đó những “nút thắt”
Theo Tổ chức Du lịch thế giới (UNWTO), du lịch tàu biển sẽ chuyển dịch mạnh về khu vực châu Á trong thập kỷ tới với mức tăng trưởng ấn tượng cả về lượng khách lẫn doanh thu. Đáng chú ý, loại hình du lịch này có khả năng tạo ra nguồn thu cao hơn khoảng 40% so với du lịch đường không và đường bộ. Đây là cơ hội lớn để Việt Nam bứt phá nếu khai thác đúng tiềm năng, đưa du lịch tàu biển trở thành động lực tăng trưởng mới cho ngành du lịch và đóng góp thiết thực vào nền kinh tế quốc dân.
Thực tế, Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030 đã xác định du lịch biển, đảo là loại hình cần được ưu tiên đầu tư phát triển. Tuy nhiên, để trở thành điểm đến lý tưởng trong mắt các hãng tàu biển quốc tế, Việt Nam vẫn còn nhiều việc phải làm, từ hoàn thiện hạ tầng cảng biển, nâng chất lượng dịch vụ đến cải thiện chính sách thu hút khách.
TS Phạm Hà, Tổng Giám đốc kiêm nhà sáng lập Lux Group cho biết: Cả nước có 21/34 tỉnh, thành ven biển sở hữu tiềm năng phát triển du lịch tàu biển nhưng mới chỉ một số địa phương như Quảng Ninh, Đà Nẵng, Khánh Hòa, TPHCM bước đầu khai thác được phân khúc này. Trong khi đó, các quốc gia trong khu vực như Singapore đã sớm phát triển hệ thống cầu cảng chuyên dụng, có khả năng đón cùng lúc nhiều tàu lớn, với quy trình đón khách khép kín và thuận tiện. Việt Nam vẫn thiếu nghiêm trọng các cảng biển dành riêng cho du lịch. “Tại Khánh Hòa, những tháng cuối năm 2024, gần 20 chuyến tàu quốc tế đã buộc phải hủy kế hoạch cập cảng do điều kiện kỹ thuật không đáp ứng, cộng thêm quy định cấm xe lớn vào nội đô giờ cao điểm, công tác đón khách càng thêm khó khăn”, ông dẫn chứng.
Bên cạnh hạn chế về hạ tầng, nhiều nơi còn gặp trở ngại trong khâu vận chuyển nội địa. Có trường hợp, khách quốc tế phải đi bộ xa mới đến được khu vực trung chuyển. Một số tàu du lịch còn bị từ chối cập bến vì phải nhường chỗ cho tàu hàng, ảnh hưởng trực tiếp đến trải nghiệm và ấn tượng của du khách. Sau hành trình dài lênh đênh trên biển, phần lớn du khách mong muốn được thư giãn, mua sắm, tìm hiểu văn hóa bản địa. Tuy nhiên, hệ sinh thái dịch vụ tại điểm đến còn đơn điệu, thiếu các sản phẩm trên bờ đặc thù, dẫn đến việc du khách chỉ tham gia các tour tham quan ngắn trong ngày rồi quay về tàu, ít có cơ hội chi tiêu sâu.
Từ thực tiễn đó, ông Hà đề xuất cần sớm xây dựng chiến lược tổng thể phát triển du lịch tàu biển Việt Nam. Trong đó, trọng tâm là đầu tư xây dựng hệ thống cảng du lịch chuyên biệt tại các địa phương trọng điểm, tích hợp hạ tầng hiện đại với trung tâm vui chơi giải trí, mua sắm, ẩm thực... nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của dòng khách cao cấp.
Để chuyển từ “điểm đến” thành “điểm khởi hành” trong hành trình du lịch biển quốc tế, các chuyên gia cho rằng cần chiến lược tổng thể, đồng bộ giữa hạ tầng, sản phẩm, xúc tiến, chính sách.
Thứ nhất, đầu tư xây dựng cảng biển chuyên biệt tại các trung tâm du lịch, kèm theo các tổ hợp dịch vụ như trung tâm thương mại, khu vui chơi giải trí, nhà hàng cao cấp. Thứ hai, phát triển các sản phẩm đặc thù cho du khách tàu biển như: Biểu diễn nghệ thuật dân gian, khám phá làng nghề truyền thống, ẩm thực bản địa, du lịch golf… Thứ ba, đẩy mạnh xúc tiến, quảng bá du lịch tàu biển như một sản phẩm chiến lược quốc gia. Thứ tư, đơn giản hóa thủ tục visa - cấp thị thực tập thể theo tàu hoặc miễn visa ngắn hạn như Singapore, Nhật Bản đang làm.
Ông Trương Quốc Hùng, Chủ tịch Câu lạc bộ Lữ hành UNESCO Hà Nội nhận định: “Chúng ta đang có trong tay những điều kiện lý tưởng để phát triển du lịch tàu biển theo chiều sâu, chất lượng, bền vững. Nếu có quyết tâm và hành động đồng bộ, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành điểm sáng mới của bản đồ du lịch tàu biển châu Á”.
Châu Anh
