Tinh thần “học để phụng sự”, học để đem tri thức, sức trẻ, khát vọng dựng xây Tổ quốc được thể hiện sống động qua từng gương mặt sinh viên 4.0.
Nguyễn Tuấn Phong, cựu sinh viên Đại học Bách khoa Hà Nội đã lựa chọn con đường nghiên cứu khoa học môi trường. Ngay từ khi còn là sinh viên, Tuấn Phong đã tham gia vào các nhóm nghiên cứu xử lý nước thải, bùn thải và chất thải công nghiệp. Mỗi thí nghiệm, mỗi mô hình thử nghiệm đều gắn với mong muốn tìm ra lời giải cho một trong những bài toán nhức nhối nhất của công nghiệp hóa, đó là ô nhiễm môi trường.
Con đường nghiên cứu của Tuấn Phong không ít gian nan như: Thiếu kinh phí, hạn chế cơ sở vật chất, đòi hỏi phải liên tục cập nhật công nghệ thế giới. Nhưng vượt qua tất cả, Tuấn Phong kiên định bởi một niềm tin giản dị mà lớn lao, đó là tri thức chỉ thật sự xứng đáng khi phụng sự cộng đồng. Khát vọng ấy đã thôi thúc Phong gắn bó với khoa học môi trường.
Tuấn Phong cùng nhóm từng phát triển thành công mô hình xử lý bùn thải bằng vi sinh, giúp giảm đáng kể chi phí vận hành và thân thiện hơn với tự nhiên. Kết quả nghiên cứu được giới khoa học đánh giá cao không chỉ vì giá trị hàn lâm mà còn bởi khả năng ứng dụng thực tiễn. “Nhiều người nghĩ rằng nghiên cứu khoa học khô khan, khó chạm đến đời sống. Nhưng thật ra chỉ cần một công nghệ tiết kiệm năng lượng hơn, một phương pháp xử lý hiệu quả hơn là đã góp phần trực tiếp cải thiện môi trường sống và sức khỏe của người dân”, Phong chia sẻ.
Khác với con đường nghiên cứu lặng lẽ của Tuấn Phong, Hà Hoàng Tuấn Hùng, sinh viên năm 4 ngành Kỹ thuật máy tính, Đại học Bách khoa Hà Nội lại để lại dấu ấn bằng màu sắc tươi sáng của tuổi trẻ tình nguyện.
Từng tự nhận mình là người hướng nội, ngại giao tiếp nhưng chính các hoạt động cộng đồng đã thay đổi hoàn toàn con người Hùng. Từ những ngày đầu tham gia chiến dịch “Mùa hè xanh”, Hùng dần học cách bước ra khỏi vùng an toàn, biết sẻ chia và đồng hành. Những chuyến đi “Đông ấm xứ Lạng”, “Khi tôi 18”, những đêm phát quà cho người vô gia cư hay các buổi thu gom rác thải điện tử đã trở thành kỷ niệm khó quên, hun đúc trong Tuấn Hùng trách nhiệm công dân và tinh thần phụng sự.
Tháng 9/2022, Hùng được tín nhiệm bầu làm Chủ tịch Hội đồng hương sinh viên Lạng Sơn tại Hà Nội. Ở vị trí này, Hùng không chỉ gắn kết hàng trăm bạn trẻ xa quê mà còn khởi xướng nhiều hoạt động thiện nguyện thiết thực như: Trao học bổng cho học sinh nghèo, xây cầu cho bản làng, tổ chức các chương trình bảo vệ môi trường. “Tham gia tình nguyện giúp tôi nhận ra, học đại học không chỉ để có tấm bằng mà còn để sống có ích, để yêu thương và phụng sự. Mỗi hành động nhỏ đều có thể mang lại thay đổi lớn”, Hùng tâm sự.
Chính những trải nghiệm tình nguyện và trách nhiệm cộng đồng đã làm nên bản lĩnh và tâm hồn người sinh viên, trở thành minh chứng sống động cho hành trình “học để thành nhân, học để phụng sự”.
Nếu như Tuấn Hùng chọn tình nguyện làm “trường học lớn” thì Nguyễn Thị Minh Anh, sinh viên Khoa Máy tàu biển, chuyên ngành Quản lý Kỹ thuật Công nghiệp của Đại học Hàng hải Việt Nam lại đưa tri thức công nghệ vào nhà máy.
Cùng nhóm bạn, Minh Anh đã nghiên cứu, thiết kế và chế tạo trạm lắp ráp thủ công có thể tùy biến theo nhân trắc học và tích hợp hệ thống giám sát thao tác. Công trình có giá trị thực tiễn cao: Mỗi công nhân sẽ được làm việc tại một vị trí vừa vặn với đặc điểm cơ thể, nhờ đó giảm mệt mỏi, hạn chế chấn thương và cải thiện năng suất. Hệ thống giám sát thao tác cũng giúp quy trình sản xuất được cải tiến liên tục. Đề tài đã mang về cho nhóm Giải Nhất Giải thưởng Sinh viên nghiên cứu khoa học Euréka 2024 và Giải thưởng Khoa học - Công nghệ dành cho sinh viên.
Để có được kết quả ấy, nhóm đã mất hơn một năm miệt mài khảo sát hơn 160 công nhân, rồi tự chế tạo nhiều chi tiết cơ khí do hạn chế kinh phí. Chính quá trình đó giúp Minh Anh và các cộng sự hiểu sâu hơn về thực tế sản xuất: Nghiên cứu không chỉ nằm trên giấy mà phải gắn với đời sống, với người lao động cụ thể. Với Minh Anh, “học để phụng sự” không phải khẩu hiệu xa vời mà là hành động cụ thể, đó là tạo ra sản phẩm giúp công nhân làm việc an toàn và hiệu quả, đồng thời góp phần nâng cao năng suất ngành công nghiệp.
Nếu ba nhân vật trên mang đậm dấu ấn của khoa học, kỹ thuật và tình nguyện thì Nguyễn Thị Mai Hương, lớp trưởng K66 Hàn Quốc học, Trường Đại học KHXH&NV (ĐHQG Hà Nội), lại phụng sự theo một cách khác: Bền bỉ trong học tập và gắn kết tập thể.
Hương duy trì thành tích học tập xuất sắc với GPA 3,78/4, nhận nhiều học bổng danh giá như KF-Samsung, SJ-Tech và học bổng khuyến khích học tập; được vinh danh trong nhóm “Sinh viên 5 tốt” tiêu biểu toàn quốc năm 2024. Bên cạnh đó, Hương tích cực tham gia hoạt động Hội - Đoàn, khéo léo gắn kết tập thể và hỗ trợ bạn bè. Trong vai trò lớp trưởng, cô luôn kiên trì, biết lắng nghe, trở thành chỗ dựa tinh thần cho nhiều sinh viên. Với Hương, học ở khối ngành xã hội - nhân văn cũng là cách để phụng sự: Giúp hiểu rõ hơn về con người, văn hóa và ngôn ngữ, từ đó trở thành cầu nối hợp tác, giao lưu và đóng góp cho xã hội trong bối cảnh hội nhập.
Những gương mặt trên dù có hành trình khác nhau nhưng đều gặp nhau ở tinh thần phụng sự. Trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0, khi đất nước hội nhập sâu rộng với thế giới, những sinh viên ấy chính là biểu tượng của sức trẻ Việt Nam: Học để mở mang tri thức, để sáng tạo, dấn thân và phụng sự. Họ học không chỉ để làm giàu cho bản thân mà còn làm giàu cho đất nước.
Từ giảng đường đến phòng thí nghiệm, từ dự án công nghệ đến chiến dịch tình nguyện, từ nghiên cứu khoa học đến bảo vệ môi trường, sinh viên hôm nay đang viết tiếp trang sử mới của Tổ quốc bằng trí tuệ và trái tim.
Cù Hòa
