Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, việc tiếp cận và áp dụng Chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế (IFRS) không còn là sự lựa chọn, mà đã trở thành đòi hỏi cấp thiết đối với các doanh nghiệp Việt Nam. Đặc biệt, đối với những doanh nghiệp có định hướng niêm yết trên sàn chứng khoán, thu hút vốn đầu tư nước ngoài, hoặc tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu, việc triển khai IFRS là bước đi chiến lược nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh và hội nhập quốc tế.
Nhằm góp phần tháo gỡ những khó khăn, cung cấp thông tin thiết thực và định hướng rõ ràng cho cộng đồng doanh nghiệp, Tạp chí Kinh tế - Tài chính đã tổ chức Tọa đàm trực tuyến với chủ đề: “Chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế - Giải pháp và lộ trình cho doanh nghiệp Việt”. Sự kiện quy tụ nhiều chuyên gia đầu ngành, lãnh đạo cơ quan quản lý và đại diện các doanh nghiệp đang triển khai IFRS tại Việt Nam.
Tại tọa đàm, bà Vũ Thị Ánh Hồng – Phó Tổng Biên tập Tạp chí Kinh tế - Tài chính nhấn mạnh: IFRS không chỉ là công cụ kế toán, mà là nền tảng nâng cao tính minh bạch, hiệu quả trong quản trị tài chính, góp phần thúc đẩy nền kinh tế phát triển bền vững. Từ năm 2020, Bộ Tài chính đã ban hành Quyết định số 345/2020/QĐ-BTC phê duyệt lộ trình áp dụng IFRS. Đặc biệt, Luật số 56/2024/QH15 được Quốc hội thông qua cuối năm 2024 đã sửa đổi, bổ sung Luật Kế toán, tạo hành lang pháp lý cho việc chuẩn hóa chuẩn mực kế toán Việt Nam theo thông lệ quốc tế.
Ông Trịnh Đức Vinh – Phó Cục trưởng Cục Quản lý giám sát Kế toán, Kiểm toán Bộ Tài chính khẳng định: “Việc áp dụng IFRS là xu thế toàn cầu, và Việt Nam không thể đứng ngoài. Đây là thời điểm then chốt để các doanh nghiệp chuẩn bị nội lực, bắt nhịp với cuộc chơi lớn".
Tọa đàm đã tạo ra không gian đối thoại cởi mở, đi sâu vào nhiều chủ đề thiết thực như: lý do IFRS được xem là “ngôn ngữ chung” trong tài chính toàn cầu; vai trò của IFRS trong cải thiện quản trị doanh nghiệp; lợi ích và rủi ro khi chuyển đổi từ VAS sang IFRS; vai trò của công nghệ như AI, RPA, ERP trong hỗ trợ lập báo cáo tài chính; cũng như các chính sách hỗ trợ của Nhà nước.
Từ góc nhìn doanh nghiệp, ông Trần Hồng Kiên – Phó Tổng Giám đốc PwC Việt Nam nhấn mạnh: “IFRS không đơn thuần là thay đổi kỹ thuật kế toán, mà là sự chuyển dịch toàn diện trong tư duy quản trị tài chính. Điều quan trọng là sự cam kết từ lãnh đạo doanh nghiệp, bởi IFRS yêu cầu phản ánh bản chất kinh tế của giao dịch, chứ không chỉ là ghi nhận kế toán thông thường.”
Đồng quan điểm, bà Nguyễn Thị Thủy – Giám đốc Đào tạo Công ty Auditcare & Partners Việt Nam – nhận định: “Khó khăn lớn nhất trong việc triển khai IFRS không nằm ở chi phí hay công nghệ, mà là tư duy lãnh đạo. Nếu người đứng đầu không xem đây là cơ hội nâng cao năng lực cạnh tranh thì sẽ không có hành động cụ thể".
Mặc dù lộ trình đã được xác định và pháp lý đang từng bước hoàn thiện, nhưng thực tiễn triển khai IFRS tại Việt Nam vẫn gặp nhiều rào cản. Trước hết là thiếu hụt nhân sự có chuyên môn cao về IFRS; tiếp đến là hệ thống dữ liệu kế toán chưa chuẩn hóa; bên cạnh đó là sự hạn chế trong năng lực công nghệ và chưa có sự đồng bộ giữa các bộ phận trong doanh nghiệp.
Đại diện Bộ Tài chính, ông Trịnh Đức Vinh chia sẻ, để hỗ trợ doanh nghiệp, Bộ đang xây dựng Dự thảo Thông tư hướng dẫn áp dụng IFRS, theo hướng mở và linh hoạt, khuyến khích doanh nghiệp tự nguyện, phù hợp với từng nhóm đối tượng. Đồng thời, Bộ sẽ tiếp tục hợp tác với các tổ chức nghề nghiệp như ACCA, ICAEW để tổ chức các chương trình đào tạo miễn phí, nâng cao năng lực cho đội ngũ kế toán, kiểm toán và cả lãnh đạo doanh nghiệp.
Tại tọa đàm, nhiều chuyên gia nhận định: Việc áp dụng IFRS không chỉ giúp chuẩn hóa thông tin tài chính, mà còn là “tấm vé thông hành” giúp doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận thị trường vốn quốc tế, nâng cao mức độ tín nhiệm, thu hút đầu tư, đồng thời khẳng định vị thế trên thương trường toàn cầu.
Ông Trịnh Đức Vinh dẫn chứng, năm 2024, GDP Việt Nam đạt khoảng 470 tỷ USD, trong khi tổng kim ngạch xuất nhập khẩu lên tới 786 tỷ USD, tương đương 165% GDP. Điều này cho thấy mức độ hội nhập sâu rộng của nền kinh tế, đòi hỏi chuẩn mực quản trị và báo cáo tài chính phải tiệm cận thông lệ quốc tế.
Một điểm đáng chú ý tại tọa đàm là sự quan tâm dành cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs). Nhiều câu hỏi từ khán giả đặt ra xoay quanh việc doanh nghiệp nhỏ có nên và có thể áp dụng IFRS hay không? Các chuyên gia nhận định, mặc dù chưa bắt buộc, nhưng nếu SMEs có chiến lược phát triển bền vững, tham vọng vươn ra quốc tế hoặc cần gọi vốn, thì việc chuẩn bị theo IFRS từ sớm sẽ là lợi thế cạnh tranh lớn.
Bên cạnh đó, công nghệ cũng đóng vai trò hỗ trợ đắc lực. Việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), tự động hóa quy trình (RPA), hay các hệ thống ERP giúp doanh nghiệp tiết kiệm nguồn lực, giảm sai sót và tăng hiệu quả trong quá trình chuyển đổi từ VAS sang IFRS.
Tọa đàm “Chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế - Giải pháp và lộ trình cho doanh nghiệp Việt” đã thu hút hàng nghìn lượt theo dõi trực tiếp trên nền tảng số của Tạp chí Kinh tế - Tài chính và chuyên trang Thuế - Hải quan. Đây là minh chứng cho thấy cộng đồng doanh nghiệp ngày càng quan tâm đến IFRS, sẵn sàng học hỏi và hành động để chuyển mình.
IFRS không còn là khái niệm xa vời, mà đang trở thành yêu cầu hiện hữu. Và chính trong giai đoạn này – khi hành lang pháp lý đang mở rộng, khi công nghệ ngày càng sẵn có, và khi thị trường toàn cầu đòi hỏi minh bạch – là thời điểm chín muồi để doanh nghiệp Việt bước vào cuộc chuyển đổi, vươn tầm quốc tế.
