Bên cạnh giới kỹ thuật sử dụng AI để giúp xử lý các công việc mà vốn trước đây phải hao tổn nhiều sức lực và trí lực mới giải quyết được thì giới làm nghệ thuật cũng không ngần ngại “mời” AI tham gia vào các dự án nghệ thuật của mình từ sáng tác nhạc, vẽ tranh, làm thơ, viết văn, viết báo… Đến trẻ em cũng đã dùng AI để làm văn, giải toán…
Không thể phủ nhận, khi có AI giúp sức thì nhiều việc trước đây vốn khó khăn, nặng nề, giờ trở nên… khỏe re. Ví dụ, với những học sinh vốn không giỏi văn, điểm số nhiều năm liền cứ lẹt đẹt 4 hay 5 điểm thì giờ đây bỗng “vụt lên” với những bài luận sắc bén, những phân tích về đọc - hiểu ở tầm… xuất chúng. Đã có không ít thầy, cô giáo sững sờ trước sự “tiến bộ thần kỳ” của học sinh mình.
Cũng nhờ AI mà gần đây, thị trường âm nhạc đã xuất hiện nhiều bản phối hết sức tài tình, đạt độ tinh xảo và mang tính học thuật cao. Thậm chí, nhiều ca khúc mặc dù được sáng tác thần tốc nhưng có phần nhạc rất “xuôi tai” và phần ca từ với nhiều ý tứ, ngôn từ khá “đắt”…
Một nhà báo cho biết từng hướng dẫn phóng viên trẻ sản xuất những bài báo bằng cách lệnh cho AI viết theo chủ đề rồi chỉ việc biên tập lại phần chữ nghĩa sao cho mượt. Thế là có ngay một bài báo đầy đủ nội dung, tư liệu phong phú, ngôn từ trong sáng…
Nhưng, một người làm trong lĩnh vực công nghệ - chủ một công ty công nghệ có tiếng lại cảnh báo, nếu cứ lạm dụng AI thì coi chừng sẽ lãnh những hậu quả không hề nhỏ. Nhiều nhà khoa học cũng từng cảnh báo như vậy.
Bởi trước hết, việc lạm dụng dẫn đến phụ thuộc vào AI sẽ khiến con người trở nên lười suy nghĩ, ngày càng suy giảm khả năng tư duy. Ngay cả việc lười ghi nhớ (vì đã có AI nhớ hộ) cũng khiến “kho tàng dữ liệu” trong đầu mỗi người dần trở nên nghèo nàn và đặc biệt nguy hiểm là tính hệ thống của bộ nhớ ấy bị phá vỡ, khiến khả năng tổng hợp, suy luận dần bị triệt tiêu.
Điều đáng nói, việc đưa AI can thiệp quá sâu vào lĩnh vực nghệ thuật sẽ khiến các tác phẩm nghệ thuật trở nên nghèo nàn về màu sắc, thiếu đi cảm xúc thật của con người - yếu tố cực kỳ quan trọng trong nghệ thuật. Về lâu dài, thói quen này sẽ làm hỏng mỹ quan của nhiều người, làm cho khả năng nhận biết và thưởng ngoạn cái đẹp bị dần mất đi.
Cùng với đó, cần nhớ rằng AI là sản phẩm do con người tạo ra và do con người “dạy dỗ” trước khi chúng biết “tự dạy dỗ nhau”. Vì thế, không loại trừ việc các dữ liệu nạp vào các cỗ máy trí tuệ nhân tạo có những lỗi khiến những nội dung mà nó đưa ra không chính xác, thậm chí sai lệch về bản chất. Nếu bộ óc con người không đủ khả năng phát hiện ra những sai lệch này thì những lỗ hổng về kiến thức, nhận thức của con người sẽ hình thành và bị AI dẫn dắt.
Vừa qua, thông tin về việc một số học sinh phổ thông sử dụng AI để làm văn, giải toán đã thực sự gây lo ngại cho nhiều phụ huynh và giáo viên. Một số chuyên gia giáo dục cho rằng, cần định hướng học sinh cách sử dụng AI thế nào cho hợp lý và hiệu quả, tránh tình trạng học sinh dựa dẫm, ỷ lại và coi AI là công cụ làm thay, dẫn đến không thể tiếp nhận kiến thức.
Thiết nghĩ đó cũng là điều cần được nhìn nhận và ứng xử đúng đắn trong nhiều lĩnh vực khác.
BẢO KHÁNH
