Nhiều dư địa cho hàng Việt xâm nhập thị trường ngoại quốc
Theo đánh giá của Bộ Công Thương, Trung Đông là thị trường nhập khẩu năng động với tổng giá trị nhập khẩu hàng hóa ước đạt 1.200 tỷ USD/năm. Đặc biệt, các quốc gia thuộc Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh hầu như phụ thuộc vào nguồn cung nhập khẩu cho 80 - 90% nhu cầu lương thực, thực phẩm, mở ra cơ hội lớn cho các nhà xuất khẩu. Nhiều tập đoàn bán lẻ và phân phối lớn tại Trung Đông như Lulu Hypermarket (UAE), Al Othaim Markets (Saudi Arabia), Choithrams và Citi Hypermarkets (Kuwait) đang rất quan tâm nguồn hàng chất lượng từ Việt Nam.
Cùng với đó, Đông Âu cũng nổi lên như một thị trường tiềm năng để hàng Việt khai phá bởi các yêu cầu tiêu chuẩn nhìn chung phù hợp năng lực sản xuất, xuất khẩu của doanh nghiệp trong nước. Tại thị trường
Belarus, nhiều hệ thống bán lẻ hiện đại cũng như các nhà nhập khẩu lĩnh vực thực phẩm, đồ uống, hàng tiêu dùng nhanh, giày dép, dệt may đã chủ động tìm kiếm nguồn cung ổn định từ Việt Nam. Với lợi thế nằm ở vị trí trung chuyển vào Liên minh Kinh tế Á - Âu, khai thác tốt thị trường
Belarus còn giúp hàng Việt tiến vào nhiều thị trường khác trong khu vực. Cùng với đó, hai thị trường Hungary và Bulgaria cũng ghi nhận nhu cầu đều đặn đối với hàng thực phẩm, đồ uống, sản phẩm dinh dưỡng và đồ gia dụng. Doanh nghiệp Việt có thể tận dụng các đầu mối nhập khẩu tại hai quốc gia này để mở rộng sang khối Trung - Đông Âu và Balkan, nơi mức giá hợp lý, nguồn cung ổn định và bao bì, nhãn mác đạt chuẩn châu Âu thường là các tiêu chí ưu tiên. Nếu biết nắm bắt, đây sẽ là “vùng tăng trưởng mới” cho hàng Việt trong chuỗi phân phối khu vực.
Doanh nghiệp “không bỏ trứng vào một giỏ”
Để chủ động thích ứng với tình hình mới, nhiều doanh nghiệp đã chủ động mở rộng thị trường “không bỏ trứng vào một giỏ”. Ông Đào Hồng Quân, Giám đốc sản xuất một doanh nghiệp nhôm tại Khu công nghiệp Đồng Văn (tỉnh Ninh Bình) cho biết, những năm gần đây ngành nhôm Việt Nam liên tục đối mặt với các biện pháp phòng vệ thương mại từ nhiều quốc gia nhập khẩu. Trước đây, Hoa Kỳ là thị trường lớn nhất của mặt hàng nhôm xuất khẩu Việt Nam. Tuy nhiên, từ tháng 6 vừa qua, Hoa Kỳ nâng thuế xuất khẩu nhôm từ 23% lên 50%, biến thị trường lớn nhất của Việt Nam trở thành “cửa hẹp”. Vì thế, các doanh nghiệp xuất khẩu nhôm buộc phải đa dạng hóa thị trường. Doanh nghiệp đã tham gia hội chợ, triển lãm để tìm hiểu xu hướng thị trường và đối tác mới.
Xuất khẩu rau quả được xem là thế mạnh của Việt Nam. Tuy nhiên, trong bối cảnh thị trường xuất khẩu nhiều biến động, các doanh nghiệp xuất khẩu nông sản cũng phải đối mặt với rất nhiều khó khăn.
Ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội rau quả Việt Nam (Vinafruit) cho biết, các doanh nghiệp trong ngành đã ý thức được rủi ro khi phụ thuộc quá lớn vào một thị trường. Vì vậy, chiến lược “đa dạng hóa thị trường” luôn được đặt lên hàng đầu. Hiệp hội đã phối hợp với các cơ quan quản lý như Bộ Công Thương, NN&MT triển khai nhiều chương trình hỗ trợ. Hoạt động kết nối đối tác quốc tế, giới thiệu hội viên đến các nhà nhập khẩu, tổ chức hội chợ và đoàn xúc tiến thương mại tại châu Âu, Trung Quốc, Nhật Bản… giúp doanh nghiệp mở rộng mạng lưới tiêu thụ.
Ông Nguyễn Hữu Tỉnh, Giám đốc Công ty TNHH Hữu Nam chia sẻ: “Đơn hàng xuất khẩu trái cây của chúng tôi tăng trưởng tốt nhờ cải thiện chất lượng, đa dạng hóa mặt hàng và tiếp cận thị trường mới hiệu quả. Đó là cách duy nhất để ngành phát triển bền vững, giảm phụ thuộc vào một số thị trường lớn”.
Còn ông Lê Văn Tùng, Giám đốc Công ty TNHH FruitsViet cho biết, chính áp lực từ các thị trường khó tính đã buộc doanh nghiệp thay đổi. “Chúng tôi nhận ra rằng chỉ bán sản phẩm thôi là chưa đủ. Quan trọng hơn là phải xây dựng niềm tin và thương hiệu. Thị trường Hoa Kỳ yêu cầu minh bạch tuyệt đối về nguồn gốc, quy trình sản xuất và tiêu chuẩn an toàn. Vì vậy, chúng tôi đã đầu tư mạnh vào chuẩn hóa quy trình từ nông trại đến khâu đóng gói”.
Nhờ tận dụng hiệu quả 17 Hiệp định thương mại tự do (EVFTA) với hơn 60 quốc gia và khu vực, Việt Nam đã duy trì đà tăng trưởng xuất khẩu ấn tượng trong nhiều năm liền. 8 tháng năm 2025, xuất khẩu cả nước tăng trưởng 14,8%, giúp cán cân thương mại hàng hóa xuất siêu tới 13,99 tỷ USD. Ông Trần Ngọc Quân, Tham tán thương mại tại Bỉ và EU cho biết, EVFTA đã mang lại lợi thế lớn cho Việt Nam khi hơn 90% dòng thuế đã về 0%. Đây là cơ hội để doanh nghiệp đa dạng hóa thị trường, gia tăng sự hiện diện tại châu Âu. Tuy nhiên, đi kèm là những rủi ro từ sự siết chặt kiểm tra an toàn thực phẩm, cũng như việc gia hạn biện pháp tự vệ đối với thép và hợp kim.
VÂN KHÁNH
